Hij voert de lobby tegen de veiling van FM-frequenties niet in zijn eentje, maar Radio 538-directeur Erik de Zwart (43), is onmiskenbaar het boegbeeld van het verzet van de commerciële zenders. De Zwart voert het woord, flamboyant, onvermoeibaar.
‘Hij is een bijter, die veel voor elkaar krijgt’, zegt collega-dj Ferry Maat. ‘Hij geeft niet op. Zelfs als hij een verloren strijd voert, gaat hij gewoon door’, aldus voormalig mediawoordvoerder Marjet van Zuijlen van de PvdA. ‘De Zwart is bijzonder goed op de hoogte’, vindt D66-mediawoordvoerder Bert Bakker.
Acht jaar lang al voert hij strijd voor een comfortable en veilige plaats van de commerciëlen in de ether. Radio-avonturiers als hij, Lex Harding en Ton Lathouwers spoorden slapende frequenties op, exploiteerden ze en zetten succesvolle stations als Radio 538 en Sky Radio neer.
Dat ze hun zelf opgebouwde frequentie dreigden te verliezen, is schrijnend en onrechtvaardig, schreeuwde De Zwart van de daken. Pittige uitspraken schuwde hij niet: staatssecretaris De Vries ‘verkwanselt het landsbelang’ en laat zich adviseren door ‘een stelletje machiavellisten’.
‘Diplomatie is niet zijn sterkste kant’, zegt Bakker van D66, ‘maar je weet wat je aan hem hebt.’
Voor de strijd tegen de onwillige Haagse bestuurders moet alles wijken. Ondanks zijn goede dossierkennis heeft hij in de Tweede Kamer echter niet zo’n goede naam. Kamerleden vonden zijn campagne agressief en populistisch. ‘Ophitserij’, zegt Van Zuijlen. ‘Sommige mensen vinden hem heel irritant.’
Ze omschrijft hem als een briljant lobbyist, die steekhoudende argumenten heeft. ‘Hij kan behoorlijk aanwezig zijn, maar het goede aan hem is dat hij dat onmiddellijk doorheeft. Hij is heel sensitief. Naar mensen die hem niet mogen, stuurt hij een ander .’
Volgens haar weet De Zwart precies welk register hij bij welke politicus moet bespelen. ‘De Zwart kiest een persoonlijke benadering. Als het nodig is om alleen via de woordvoerder te praten, dan doet hij dat. En als het nodig is om iemand uit te nodigen voor een grote theatershow, dan doet hij dat ook.’
Zelf noemt hij zich een ‘verdomd goeie luchtverkoper’ (Nieuwe Revu). VVD’er Atzo Nicolaï bevestigt dat: ‘Hij is zeer enthousiast als je met hem praat. Soms moet je wel erg je best doen om er nog tussen te komen.’
Het is lucratieve lucht die hij aan de man brengt. Hij bezit Radio 538-aandelen, heeft een hele trits lijfrente- en koopsompolissen en is, zo bekende hij in de Volkskrant, ‘van een Honda overgestapt naar een BMW, naar een Porsche en heeft daar nog een Jeep Cherokee naast’.
Dertien jaar was hij toen hij zijn spoorbaan aan de kant schoof en in zijn slaapkamer een studiootje inrichtte. Hij trad op als dj op scholen, in cafés en ging op zijn zestiende werken bij de radio.
Tijdens een vakantie in Spanje ontmoette hij Ruud Hendriks. Samen richtten ze in 1978 de eerste kabelpiraat in Nederland op, Radio Unique.
Daarna ging het snel. Hij kwam terecht bij Veronica, en presenteerde later op tv Nederland Muziekland, Countdown en – na een kort mislukt uitstapje naar de TROS – de Top 40.
In 1994 werd De Zwart directeur van Radio 538, maar het handwerk kan hij nog steeds niet laten. Hij is dj (538), vj (TMF), en spreekt spotjes in. Hij is populair bij vrouwen, wat zijn ijdelheid streelt, al krijgt hij de laatste tijd ook brieven van 13-jarige meisjes die hem, een veertiger met een enkele grijze haar, naar het bejaardentehuis verwensen. (Volkskrant / zaterdag 16 FEBRUARI 2001)
