Theo van Gogh werd in 1957 geboren als zoon van sociaal-democraten. Hij ging vervolgens rechten studeren, maar brak deze studie in 1981 af om zijn eerste film te maken, die gelijk felle kritieken kreeg. De film, ‘Luger’, een zwarte thriller die ging over en ontvoering van een gehandicapte miljonairsdochter, zou ‘fascistisch’ en ‘vrouwonvriendelijk’ zijn.
Van Gogh maakte nog veel meer films, zoals ‘Een Dagje naar het Strand’ (1984), ‘Charley’ (1986), ‘Terug naar Oegstgeest’ (1987), ‘Loos’ (1989), Vals Licht (1992), ‘?’ (1994), ‘Blind Date’ (1996) (waarvoor hij meerdere prijzen ontving) en Interview (2003). In 2002 maakte hij de serie ‘Najib en Julia’ voor jongerenomroep BNN.
Naast zijn films maakte Van Gogh ook furore als columnist. Zijn eerste column zorgde al meteen voor ophef en kwam hem op een klacht te staan van Sonja Barend omdat hij een spottend stuk schreef over de manier waarop Leon de Winter omging met zijn Joodse identiteit. Na 9,5 jaar werd hij overigens vrijgesproken. Daarnaast hebben Christenen hem voor het Europese Hof gesleept in verband met een paar grappen over ‘de rotte vis van Nazareth’ en werd hij in 1999 verzocht zich te melden op het politiebureau in verband met een vooronderzoek naar mogelijke strafbare uitspraken in twee columns over de Islam uit 1995. Hij werkte als columnist onder andere voor Het Parool, Panorama, Folia, Nieuwe Revu, Voetbal International, Vrij Nederland, HP/De Tijd en verschillende andere media. Bij de mesten werd hij ontslagen vanwege het controversiële karakter van zijn bijdragen. Vlak voor de moord op Van Gogh schreef hij nog stukken voor het gratis dagblad Metro. Hij schreef ook voor de website Gezonde Roker.
Van Gogh was een warm voorstander van het vrije woord en vond dat de vrijheid van meningsuiting erg ver ging. Hij debatteerde op het scherpst van de snede en verwachtte dat in veel gevallen ook van zijn tegenstander in een discussie. Hij won de sympathie van Frits Barend (van het RTL4 programma Barend & Van Dorp) door het voor hem op te nemen in 1 van zijn TV-programma’s nadat Barend het slachtoffer was geworden van een mishandeling. Van Gogh en Barend waren daarvoor vijanden. Theo van Gogh heeft ook een radio programma gehad op TalkRadio 1395 AM.
Van Gogh heeft naast veel films en columns ook een aantal televisie programma’s op zijn naam staan. Hij presenteerde onder andere ‘Een prettig gesprek’ (1989 tot 1997), het datingprogramma De Hunkering (1997 – 1998) en het discussieprogramma Het Laatste Oor. Ook maakte hij samen met Menno Buch het programma ‘Hoe Hoort het Eigenlijk?’, waarin mensen met enige regelmaat op de kast werden gejaagd.
Van Gogh was bezig om de laatste hand te leggen aan de film ’06-05’, over de moord op Pim Fortuyn. Fortuyn was, net zoals Van Gogh, een warm voorstander van het vrije woord die zijn mening niet onder stoelen of banken stak. Daarnaast werkte hij aan de film ‘Cool!’, over criminele jongeren in de Glen Mills inrichting.
Van Gogh werd op 2 november 2004 vermoord. [MvD / FilmFocus]
