Het droevige einde
De afgelopen dagen heb ik verteld waarom ik het Nederlandse omroepsysteem prachtig vind, en wat de kleine weeffoutjes zijn die in het systeem gekropen zijn. Nu de conclusie.
Daar kan ik kort over zijn. Mijn voorstellen zullen nooit worden ingevoerd. Daar zijn een aantal redenen voor.
Geen visie
Ten eerste heeft de politiek met de frequentiesoap bewezen volstrekt geen visie over het hele omroepbestel (inclusief de rol van de commercielen) te hebben. Iedere keer als het over het omroepbestel gaat zijn er ad hoc discussies waaraan je aan alle kanten ziet dat de politiek het onderwerp niet serieus neemt. Ik denk hierbij aan de feestneus van Mat Herben, de leider van de partij die het fatsoen terug zou brengen in de politiek. Nou Pim, draai je nog maar eens om.
Verkeerd advies
Ten tweede laat de politiek zich veelvuldig adviseren door de commercielen wat betreft de publieken. Da’s ook raar, want de commercielen zijn de slechtste raadgever die je je kunt bedenken. De commercielen zijn namelijk gewone bedrijven die winst willen maken, en hoe minder concurrentie zijn hebben hoe beter het ze is. Dus komen ze met ‘zinnige’ argument als ‘de publieke omroepen moet geen programma’s maken die wij ook kunnen maken’. Geen breed amusement dus. Geen films meer op de publieke tv, geen popmuziek meer op 3FM. Liefst alleen maar achtergronddocumentaires en ontoegankelijke muziek.
Erik de Zwart heeft een prachtige baan. Die lacht zich sip, want de mediawoordvoerders in de kamer luisteren ook nog naar hem. En ondertussen kopieren de commercielen ieder succesvol programma van de publieken.
‘Niet meer van deze tijd’
Dan is het nog het argument dat pluriforme omroep ‘niet meer van deze tijd’ is. Daarna hoor ik altijd een oorverdovende stilte, waarmee wat mij betreft genoeg gezegd is. Veronica heeft recent weer bewezen dat als je iets maar vaak genoeg roept, iedereen het gaat geloven en dat je zo de geschiedenis volstrekt kunt veranderen (zie deel 34). Dat lijkt ook met deze kreet te gebeuren.
BV Nederland
Vervolgens gedraagt het kabinet zich echt als de leiding van de BV Nederland. En BV maakt winst en tja, een omroep met tevreden kijkers en luisteraars, daar verdien je niet noodzakelijkerwijs geld mee. Geld verdien je alleen maar met populaire programma’s waar de hele meute naar kijkt, en zo is er steeds minder plek voor programma’s over religie, voor de jeugd, voor ouderen, allochtonen enzovoort. Gelovigen, kinderen, allochtonen en ouderen leven volgens reclame-experts namelijk van lucht en doen geen boodschappen. En dus kun je er geen geld mee verdienen.
Als iemand me deze logica kan uitleggen dan hoor ik het graag.
Ik moet overigens opmerken dat de BV Nederland een typisch paarse gedachte was. En we hebben geen paars kabinet meer. Dat stemt hoopvol.
Weer geen visie
En dan is het ook nog het gebrek aan visie bij omroepen. Zoals ik al opmerkte in weeffout #7 zijn omroepen volstrekt in zichzelf gekeerd organisaties geworden. Dat is jammer, maar het zal niet snel veranderen. En dus moet de politiek ook niet teveel naar die omroepen luisteren als het gaat om een verfrissend visie.
Daarbij komt, dat vrijwel al mijn voorstellen weliswaar makkelijk te doen lijken, maar hele verstrekkende gevolgen zullen hebben voor de omroepen. Denk er maar eens na over alle ledenloze omroepen die leden moeten gaan werven, en over welke omroepen al hun leden zullen verliezen als hun ledenbestand opgeschoond wordt en alle ‘gidsleden’ verdwijnen.
Verder schreeuwen omroephaantjes moord en brand over de teloorgang van programma’s en het leed van (ontslagen) omroepmedewerkers. Ook dat is onzin. De hoeveelheid zendtijd blijft namelijk hetzelfde, en zal gewoon gevuld moeten worden. Er zijn denk ik maar weinig omroepmakers die veel kan schelen bij welke omroep ze werken. Misschien EO’ers en VPRO’ers. Maar voor de rest, ach.
Laat ik als voorbeeld de jocks van 3FM eens nemen. VARA-boegbeeld Rob Stenders praat rustig met Yorin over een overname, en werkte vroeger al voor Veronica, Kink en nog vele anderen. De VARA doet daar overigens heel verontwaardigd over, maar aan de andere kant liet de VARA haar andere 3FM boegbeeld, Henk Westbroek keihard vallen na vele jaren trouwe dienst. Gerard Ekdom is wat jonger, maar heeft ook al heel wat kleinere stations achter zich gelaten. Cobus werkte vroeger voor 538 en Veronica FM. Ruud de Wild heeft voor 538 en de AVRO gewerkt. Jeroen Kijk in de Vegte werkt nu en in het verleden voor Veronica, naast zijn BNN werk. Giel Beelen heeft zo’n beetje van iedere omroep al een loonstrookje gehad en zijn NPS collega Timur komt weer van Yorin. Corne Klein werkt nu voor de TROS, maar vroeger voor de NPS en 538 en zo kan ik nog wel ff doorgaan. Ik denk dat alleen de VPRO’ers en EO’ers nogal honkvast zijn, al hebben velen ook vast nog wel bijbaantjes bij andere kleinere en Vlaamse omroepen.
Daar komt ook nog bij dat er heel wat programma’s zijn die zelf van omroep gewisseld zijn. Zo is Lingo van de VARA naar de TROS gegaan, en Blik op de weg van de NCRV naar de AVRO. Nos-laat heeft VARA imput gekregen toen het NOVA werd, en dat had ook nauwelijks invloed op het programma. Ook dat is geen argument dus.
Kortom: met die programma(maker)s komt het wel goed, daar hoef je je niet zoveel zorgen over te maken. Goeie programma(maker)s vinden hun plekje wel.
Ouwe mannen netwerk
En dan zijn de omroepen van oudsher ook nog eens nauw verweven met de politieke partijen. Het CDA vindt de NCRV en de KRO wel leuk, de Christenunie houdt wel weer van de EO. D’66 en BNN horen bij elkaar, net zoals de PvdA en de VARA. Dat schiet natuurlijk ook weer niet op.
Samengevat: De poltiek heeft geen idee wat ze wil, als ze al iets wil. De omroepen zijn alleen maar met zichzelf bezig. En tot slot is het een grote vriendjespolitieke bende. Het ‘old boys network’ van de top industrielen valt erbij in het niet.
Meer pap
En dus blijft het pappen en nathouden, en glibbert het publieke bestel doormodderend de ravijn in. Op deze manier is het slechts een kwestie van tijd en we hebben in Nederland alleen nog maar een publieke omroep over die zich als een commerciele zender gedraagt, en gek genoeg overheidssubsidie krijgt. En dan is het slechts afwachten tot de EU daar een stokje voor steekt.
Het is dus tijd dat iemand eens een streep in het zand zet en zegt: Nu is het afgelopen met die onzin! We gaan het nu drastisch aanpakken, met een degelijke visie! Wat mij betreft die van hierboven.
Wie neemt de handschoen op? Wie heeft er echt hart voor de publieke omroep?
Ik vrees niemand.
Een droevige groet,
Uw Vliegende Radiowereldreporter,
Jasper
die erg benieuwd is naar reacties…….
