Jerry: out, Arnie: in
De kogel is door de kerk, en het circus is losgebarsten: Arnold Schwarzenegger is verkiesbaar als gouverneur van Californie. Woensdagavond maakte hij het onverwachte nieuws bekend in de Tonight Show van Jay Leno. En na twee jaar ben ik nog steeds verbaast over hoe enorm de Amerikaanse pers kan uitpakken over zoiets. Denken jullie dat de zwangerschap van Maxima breed uitgemeten wordt, nou dan ben je hier nog niet geweest.
Woensdag was het grote nieuws nog dat basketball Kobe Bryant van de L.A. Lakers voor de eerste keer voor een rechter moest verschijnen omdat hij verdacht wordt van verkrachting, donderdag is er maar een issue: Arnold heeft in een klap de hele recall election in Californie op zijn kop gezet.
De verwachting was dat hij zich niet verkiesbaar zou stellen. Arnie is goeie vriendjes van de burgermeester van L.A., Richard Riordan, en die wilde ook wel, en dus hadden ze het op een akkoordje gegooid. Als de een zich verkiesbaar stelde, zou de ander dat niet doen. De verwachting was dat Riordan zich verkiesbaar zou stellen en dat Arnold hem dan flink zou steunen. Misschien hebben ze besloten dat het beter was als Arnie zich verkiesbaar stelde en Riordan zijn politieke geweten wordt als Schwarzenegger verkozen wordt. We zullen zien.
Misschien vraag je je trouwens af hoe dat nu zit met die ‘recall election’. Nou dat is nog best ingewikkeld. In Amerika valt er veel meer te verkiezen dat in Nederland. Een vriend van me had bij de laatste verkiezingen drie kwartier nodig om alle vragen in te vullen. Hij moest een senator kiezen, maar ook zijn mening geven over tal van referenda waaronder eentje over of de gemeente meer obligaties moest uitgeven om de speeltuinen wat mooier te maken.
Je denkt nu misschien al: poeh, eh, wat een werk. En daar zie je een mooi verschil tussen Amerikanen en Nederlanders. Amerikanen vertrouwen politici niet en houden graag een vinger aan de pols. Wij Nederlanders hebben wat meer vertrouwen in onze politici en straffen ze gewoon na 4 jaar af, als ze er een zootje van gemaakt hebben.
Amerikanen vinden dat veel te lang, en omdat ze veel meer te verkiezen hebben, hebben ze een soort ‘foutje, bedankt’ optie. Dat heet een ‘recall’. De regels verschillen per staat, maar in het algemeen komt het erop neer dat als een substantieel deel van de kiezers vindt dat er een fout gemaakt is, de verkiezingen opnieuw gehouden worden.
En dat is nu in Californie gebeurd. 1.6 miljoen mensen hebben een petitie ondertekend waarin ze zeggen dat ze vinden dat de huidige gouverneur, Gray Davis, niet gekozen had moeten worden.
Hij heeft het zichzelf ook niet makkelijk gemaakt. Hij is net herkozen na een ontzettend smerige laster campagne waarin hij beloofd had de belastingen te verlagen en toch het enorme staatstekort te verkleinen (Bush doet dat trouwens ook, en ik zit er niet mee, mijn netto-salaris is per 1 juni $47 per maand omhoog; nog bedankt daarvoor). Helaas moest Davis een paar dagen na de verkiezingen toegeven dat het staatstekort ongeveer 10 keer groter was dat hij eerder gezegd had en dat hij de belastingen dus moest verhogen.
De lol van de recall is dat het heel anders werkt dan alle andere verkiezingen in de VS. Ze hebben hier geen proportionele verkiezingen zoals in Nederland, waarbij je op de lijstrekker stemt en dan ook nog een rits onbekende sukkels kiest. Nee, hier wordt altijd maar een kandidaat per functie gekozen. En omdat er maar twee partijen zijn maken die meestal intern uit wie ze verkiesbaar stellen omdat het niet handig is als de ene partij meer kandidaten heeft als de andere. Stel partij A heeft 2 kandidaten en partij B eentje, en de kandidaten van partij A krijgen ieder 30% van de stemmen (samen dus een dikke meerderheid van 60%) en de kandidaat van partij B krijgt ‘slechts’ 40% van de stemmen, dan wint die toch omdat er maar een persoon verkozen kan worden, en dat de persoon met de meeste stemmen is.
Bij deze recall is voor dat hele proces echter geen tijd. Volgens de wet moeten ze gehouden worden binnen 60 of 80 dagen na het binnenkomen van de geldige petitie. En dus kan iedereen die 10.000 handtekeningen verzameld, of $3500 meeneemt zich inschrijven.
En Arnold is niet de enige ster die meedoet. Er begint een hele parade van Hollywoodsterren zich aan te dienen. De leukste van het stel is Larry Flint, editor van de gewaagdere versie van Playboy: Hustler. Larry neemt nooit een blad voor de mond, dus dat wordt nog lachen, als ‘ie een kans krijgt in de pers. Verder is daar nog een pornoster en Gary Coleman, die je ook nog wel kent als klein zwart wijsneusje uit diverse films. En zo gaat het maar door. Ik lach me suf.
Degene met de meeste stemmen wordt verkozen. En voor Amerikaanse begrippen is dat heel raar omdat ze gewend zijn dat de kandidaat die wint ook echt meer dan 50% van de stemmen krijgt (of, als er nog wat onafhankelijke kandidaten zijn, in ieder geval een groot gedeelte van de stemmen). Nu kunnen er zoveel kandidaten zijn dat juridisch gesproken iemand met 2 stemmen verkozen kan worden. Dat zou een volstrekt ongeschikte gouverneur op kunnen leveren. Aan de andere kant verzucht men echter dat niemand het slechter kan doen dan de huidige gouverneur.
Overigens is het wel zo eerlijk dat de zittende kandidaat een steuntje in de rug krijgt. Op het stembriefje staan namelijk twee vragen. De eerste is of de zittende kandidaat moet blijven zitten of niet. De tweede vraag is wie je als gouverneur wil, in het geval dat de eerste vraag in meerderheid met nee beantwoord wordt. Iedereen krijgt dus een kans om voor het alternatief te kiezen, ook als je wilt dat Davis blijft.
Terug naar de mediagekte. De aankondiging van Arnold gister was prachtig. Hij buit zijn filmrepertoir maximaal uit. Inmiddels heeft zo’n beetje iedereen de verkiezing al omgedoopt tot de ‘Total Recall’, en wordt Arnold al maanden ’the Governator’ genoemd. Het mooist vond ik zijn antwoord op de vraag waarom hij zich verkiesbaar stelde: ‘Deze recall is een waarschuwing aan alle politici, niet alleen in Californie, maar in het hele land: Als je het niet goed doet, dan vlieg je eruit: HASTA LA VISTA BABY’. Oh yeah! Ik kan daarvan genieten hoor. Je voelt zijn polls gewoon omhoog springen. Sindsdien heb ik ook nog geen nieuwsprogramma gezien dat geen item had over de recall.
Ik denk je dat je echt kan zeggen dat met die ‘HASTA LA VISTA’ het politieke lot van Davis bezegeld is. Tot gister werd hem nog een klein kansje toegedicht, Bill Clinton zat op de achtergrond al de soufleren, maar nu is het gedaan met de man. Hij zal zich hard verweren en ongetwijfeld volstrekt buitensporig gore feiten over Schwarzenegger tevoorschijn toveren. Drugs, overspel, anabolen, etc etc. Maar verloren heeft ‘ie. Hij wordt vervangen.
Het is overigens niet zo vreemd dat een acteur een politieke functie bekleed. Clint Eastwood en Sonny Bono – de ex van Cher – zijn burgermeester geweest.
Jesse Ventura, de ex-worstelaar, ook en die is nog steeds redelijk verdienstelijk gouverneur van Minnesota. Een van de Loveboat acteurs is jarenlang Congresslid geweest. Ronald Reagen was ook acteur, en die is ook begonnen als gouverneur van Californie, terwijl iedereen hem uitlachte toen hij zichzelf verkiesbaar stelde.
Ook in Nederland trekken BN’ers stemmen. Denk aan Henk Westbroek, die altijd gesteund wordt door Ronald Giphart en Fred Siebelink. Ook Pim Fortuijn was een BN’er die het ver geschopt heeft.
Een naam heb ik nog niet genoemd: Jerry Springer. De verliezer van gisteren. Jerry maakte gisteren bekend dat hij de handdoek in de ring gooide: hij stelt zich niet verkiesbaar voor als senator voor zijn (en binnenkort mijn) thuisstaat Ohio. Na een paar maanden voorcampagne voeren heeft hij ontdekt dat hij echt moet stoppen met zijn show als hij serieus genomen moet worden. Jerry heeft trouwens aanzienlijk meer ervaring als politicus dan Arnold. Hij immers al jarenlang gemeenteraadslid en later zelfs burgermeester geweest van Cincinnati geweest.
Jerry en Arnie hebben overigens opmerkelijk veel gemeen. Beide zijn echte immigranten die de Amerikaanse droom beleefd hebben. Jerry kwam als zoontje van gevluchte Joden vlak na de oorlog via New York binnen, en Arnold kwam als bodybuilder met de droom om beroemd te worden. Beiden zijn nu rasechte Amerikanen geworden. Beiden zijn ze nu zo rijk dat ze zonder blikken en blozen kunnen beweren volstrekt onafhankelijk te zijn. Beiden kunnen ook geen president worden, daarvoor moet je in de VS geboren zijn. Beiden willen het huidige semicorrupte systeem eens goed uitmesten. Beiden hebben ook geen smetteloos verleden. Jerry heeft zijn show, en Arnie heeft drugs gebruikt en beiden hebben wel eens wat buiten de deur geneukt.
Het grote verschil tussen de twee is dat Jerry een rabiate socialist is die Jan Marijnissen nog rechts laat liggen. Arnold daartegen is echter een echte republikein. Niet zo conservatief als Bush, maar wel altijd voor minder regels, minder overheid, minder subsidies en minder belasting.
Jerry krijgt echter nauwelijks nog aandacht. Ook heel Amerikaans. The Winner Takes it all….
Groeten,
Jasper,
Uw Vliegende Radiowereldreporter
PS. Ik had het eerder over een typisch verschil tussen Nederlanders en Amerikanen. Wij zouden wat luier zijn dan Amerikanen. Charles Groenhuijsen heeft daar een paar weken geleden een treffende column over geschreven op de Journaal website. Ik zou zeggen, lees hem ff, het raakt heel goed de kern tussen Amerikanen en Europeanen.
