De cultuuroorlog in de VS (81a)

In een korte serie korte podcastcolumns laten we je meegenieten – of huiveren – van een gesprek van twee typische iconen van beide kanten. En het leuke is dat we geen fragmentje uit een politiek schreeuwprogramma hebben, maar een fragment uit de ‘Late Show with David Letterman’. Amerikanen hebben een mooi woord om shows als die van Letterman te omschrijven: ‘bubbly’. Bubbelig, ofwel: vrolijk, niets-aan-de-hand, beetje lachen en lekker je bedje in. Net als bij meneer de uil.

Maar niet toen Bill O’Reilly langskwam. Toen veranderde het frisse bubbelbad van Letterman in een stinkend moeras. Alleen tijdens zijn eerste – zeer emotionele – uitzending na 9/11 heb ik Letterman ooit serieuzer gezien. Sterker nog, David is ronduit onbeschoft tegen een gast. En dat is – zoals we al in eerdere podcastartikelen hebben laten zien – nu juist meestal de rol van O’Reilly zelf.

We hebben de boel in drie delen gehakt. Vandaag het begin van het gesprek, waarin Bill David het wat en waarom van de oorlog tegen de kerst uitlegt. In deel 2 ontspoort het gesprek zodra de oorlog in Irak en Cindy Sheehan ter sprake komen. Tot slot laten we je in deel 3 genieten van de nabespreking die Bill een dag later in zijn eigen programma hield.

Maar nu terug naar het begin. Alles begon nog zo normaal. David heette Bill netjes welkom zoals hij dat bij iedere gast doet. Maar daarna bekoelt de stemming snel bij de vraag hoe het met Bill ging. Die antwoordde dat hij een fijne winterzonnewende gehad had. Een wat? Bill legt vervolgens netjes uit dat je het tegenwoordig niet meer kunt maken om over Kerstmis te spreken. Dat is politiek incorrect. Huh? Letterman snapt er niets van, waarna Bill – ietwat verbaasd – vertelt dat er een oorlog tegen Kerstmis gaande is. Hij heeft het er al maanden over in zijn programma. Zoals altijd heeft Bill een paar voorbeelden aan bij de hand.

Zo kreeg hij een kerstkaartje van een vriend. Nou ja, kerstkaart. Er stond ‘Heb een zalige winter’ op……

Letterman is er stil van. Who cares? Maar Bill heeft nog een voorbeeld bij zich. Op een school in Wisconsin mochten de kinderen niet de gebruikelijke woorden zingen op de melodie van ‘Stille Nacht’. Nee, ze moesten zingen:

Het is koud ’s nachts,
er is niemand in zicht.
Winderwinden loeien bijtend koud.
Ik zou zo graag binnen en warm zijn,
veilig met mijn familie
uit de wind

(met excuus voor het ontbreken van rijm in de vertaling).

Het gesprek ontspoort verder. David vindt de voorbeelden duidelijk onzinnig. Maar Bill geeft niet op. Zelfs als David ruiterlijk toegeeft zich te vervelen.

Toch niet heel beleefd om je gast te vertellen dat hij saai is. David vraagt zich dan ook af of het niet gewoon incidenten zijn. Er zijn toch wel belangrijkere dingen om je druk over te maken? Hij voelt zich ook niet bedreigd en vraagt zich af of de incidenten niet door figuren als O’Reilly worden opgeblazen.

Maar Bill geeft niet op. Hij heeft nog een voorbeeld. In Texas is een school waar kinderen geen kleren in kerstkleuren mogen dragen. Geen rood en groen dus. En daar worden rechtzaken over gevoerd!

Nog een voorbeeld. In Memphis mag een lokale kerk geen kerststalletje in de openbare bibliotheek zetten, omdat religie in een openbaar gebouw zou brengen. Of nou ja, geen kerststalletje. Een stalletje mocht wel. Maar Jezus niet. En Josef en Maria en de drie wijzen ook niet. Het ging er uiteindelijk om of er nog wel herders met schaapjes bij mochten. Dan heb je dus een stalletje, met herders, schapen en een leeg kribbetje. Als dat niet te gek voor woorden is?

Maar Letterman gelooft er niks van. Helemaal niks. Hij denkt gewoon dat O’Reilly een beetje zit te liegen.

Je voelt de spanning stijgen. En dat heet een cliffhanger. Jep. Ook bij Radio.NL doen we daaraan. Binnenkort deel 2.

Vriendelijke groet uit Columbus,

Jasper
Uw Vliegende Radiowereldreporter

Podcast
Deze column is ook als podcast beschikbaar: voeg de link radio.nl/podcast toe aan je podcast programma en luister mee! Of download het mp3tje hier.