In gesprek met: Leen Demaré [Donna – België]

Leen Demaré wordt in Brussel geboren in 1962. Haar moedertaal is Nederlands, maar omdat ze nabij het tweetalige Brussel opgroeit, is Frans ook geen probleem. Na haar tijd op de middelbare school gaat ze rechten studeren. Toch gaat ze werken in de media. Haar carrière begint bij VRT Radio 1. Later maakt ze de overstap naar Donna. Dat station is eigendom van de openbare omroep VRT. De zender begon als vrouwenzender, maar is inmiddels een hitzender die zich richt op een breed publiek.

Voor Donna presenteert Leen eerst onder andere ‘Vrouwentongen’, een radioprogramma dat ook op de Vlaamse televisie is te zien. Momenteel is ze elke werkdag van 6 tot 9 uur ’s ochtends te horen met ‘Leen’.

– Hoe bent u eigenlijk bij de radio terecht gekomen?
Dat is echt toeval geweest. Radiomicroben had ik eigenlijk nooit in mijn jeugd. Ik studeerde rechten en ben tijdens een vakantiejob erachter gekomen dat er stemproeven waren bij de VRT. Ze zochten mensen met een goede radiostem en ik werd daaruit geselecteerd. Ik ben bij VRT Radio 1 begonnen maar al vrij snel naar Donna overgestapt.

– Welke andere dingen heeft u in uw mediacarrière gedaan?
Ik heb televisiewerk gedaan. Zo heb ik onder andere meegedaan aan het Swingpaleis op VRT één. Momenteel doe ik ook een kookprogramma op Vitaya (een kleine Commerciële Vlaamse kabelzender, red.). Dat heeft ook te maken met mijn passie voor lekker eten. Maar als dat niet te combineren zou zijn met mijn radiowerk en ik moet kiezen, dan ga ik echt voor de radio.

– U doet de ochtendshow van Donna. Dit is toch een vrij vroege uitzending. Hoe bereidt u zich daar op voor?
Veel gebeurt op de ochtend zelf, omdat het toch om actualiteiten gaat. Maar sommige onderwerpen, zoals interviews, worden echter al de vorige dag vastgelegd. Je moet echt wel goed wakker zijn om zo`n uitzending goed te presenteren. Er zit iemand die 1x per uur de kranten doorneemt, maar de rest van de presentatie en gesprekken naar aanleiding van nieuws doe ik zelf.

– Hebt u zelf ook inspraak in welke muziek er gedraaid wordt in het programma?
Nee, eigenlijk niet. We hebben een eigen muziekredactie en die bepalen wat we draaien. We zijn ook een hitzender en ik heb daar verder geen problemen mee. De luisteraars mogen wel een nummer aanvragen waar ik dan speciaal op inga, zolang dat maar binnen de playlist past die op Donna wordt gehanteerd.

– Nederlandse kijkers kunnen Donna gedeeltelijk volgen op TV één, daarbij valt op dat er toch een aparte opstelling in de studio is. Kunt u toelichten hoe de techniek, redactie en presentatie met elkaar samenwerken?
Wij zitten in één studio, één ruimte. De presentator kan in principe zelf schuiven, maar ik kan dat absoluut niet. Ik heb er graag een technicus bij als sidekick om op terug te kunnen vallen. We moeten goed samenwerken om op het juiste moment de muziek te starten. Maar in feite ben ik beroepsmatig echt een “presentatrice”, want dat is waar ik echt goed in ben. Ik bemoei mij dus niet zelf met de techniek, zoals bij Nederlandse presentatoren wel vaak het geval is.

– SBS Belgium, actief met de commerciële zenders VT4 en VijfTV, heeft aangegeven Radio Donna over te willen nemen omdat zij graag radio willen maken. Als argument gebruiken zij dat Donna eigenlijk al een commerciële zender is en niet bij een openbare omroep als de VRT hoort. Wat vindt u van die opmerkingen?
De VRT is een openbare omroep die als taak heeft iedereen te bedienen, dus ook degenen die hitmuziek willen horen. Als wij dit niet zouden doen, dan zouden wij als openbare omroep aan een enorme doelgroep voorbij gaan en onze publieke taak niet goed uitvoeren. Dat wij daarbij zo hoog scoren toont aan dat we als publieke zender heel goed bezig zijn.

– Op Vlaamse radiozenders zijn relatief veel vrouwen te horen, zeker in vergelijk met Nederland. U doet de ochtendshow van Donna en Roos van Acker en Alexandra Potvin bezetten respectievelijk de middag van Studio Brussel en Q-music. Hebt u daar een verklaring voor?
Wij hebben ook nog eens Ann Reymen en Evy Gruyaert op de zender. Het klopt inderdaad dat ongeveer de helft van alle populaire programma’s hier door vrouwen wordt gepresenteerd. Ik heb daar nooit zo bij stilgestaan dat het bijzonder is, omdat in Nederland weinig vrouwen te horen zijn. Ik denk dat wij meer nadrukkelijk presentatoren zijn en bij jullie meer sprake is van deejays die ook veel meer dingen erbij doen, zoals het schuiven. Wat ik ook al eens merkte is dat presentatoren in Nederland anders bezig zijn: ze horen zichzelf heel graag praten en willen echt opvallen. Dat is denk ik toch ook meer een mannelijke eigenschap, meer machogedrag.

– Wat vindt u van het huidige landschap van radiostations in België? Wat is het grote verschil tussen publieke en commerciële radio in België?
Het circus met commerciële radio is pas net begonnen, sinds een paar jaar geleden Q-music en 4FM erbij kwamen. Wij hadden als VRT altijd een gigantisch marktaandeel en dus eigenlijk een quasi monopolie. Eigenlijk was dat niet echt een gezonde situatie, meer omdat de luisteraars simpelweg weinig keuze hadden. We moeten er nog wel mee leren omgaan, maar dat lukt de laatste tijd aardig. Ik vind het ook spannend en het maakt je alerter. Het radiolandschap moet hier nog een evenwicht zoeken, maar met enkele jaren zal dit zeker gaan lukken.

– Het valt op dat de Franstalige Belgische omroep, RTBF, die uitzendt voor Wallonië en Brussel, geen zender heeft die op Donna lijkt. Hoe komt dat volgens u?
Wij zijn in Vlaanderen zeer Angelsaksich georiënteerd, terwijl zij dat nauwelijks zijn. De Walen zijn ook veel meer gericht naar eigen Franse Chansons en Franse muziek. Naast Vivacité (tweede, regionale zender van de RTBF, red.) doen stations als Nostalgie en Bel RTL het daarom erg goed in Wallonië, omdat ze veel chansons en Franstalige producties draaien.

– Vindt u dat de Franstalige en Vlaamse media in België genoeg aandacht aan elkaar besteden?
Helaas is er ook weinig uitwisseling op dat punt. De media van Vlaanderen en Wallonië tonen spijtig genoeg maar zeer weinig interesse in elkaar. Het zou leuk zijn meer samen te doen en elkaar beter te leren kennen en elkaar daardoor ook beter te begrijpen, maar de taalbarrière houdt dat allemaal tegen. Een nationale zender voor héél België is dan ook een utopie. Alleen de Klassieke zenders (RTBF Musiq3 en VRT Klara, red.) werken wel eens samen, omdat dat toch een universelere muzieksoort is.

– Hebt u zelf nog favoriete programma’s op andere Belgische radiozenders en waarom?
Ik ben zelf een echte fan van Classic 21. Dit station is ontstaan nadat Radio 21 werd opgedeeld in Pure FM (alternatieve zender, red.) en Classic 21. Ze draaien muziek die je bij ons op de VRT nergens hoort, ook bijna nooit op Studio Brussel. Het zijn echt van die lekkere Classic Rock nummers, overigens zoals men gewoon is bij de RTBF aangevuld met Franstalige producties.

– Wat vindt u van de Nederlandse radio? Luistert u er wel eens naar en zo ja, welke zenders en programma’s?
Ik ben niet echt een fan. Ik vind dat er heel veel over niks gepraat wordt: gebabbel om te babbelen, shockeren om te shockeren, er wordt wat afgeluld! Misschien hebben wij veel taboes, maar het is ongelofelijk hoe ze bij jullie maar blijven praten over dingen die tot niets leiden. In Vlaanderen is het niet gewoon om zolang door te zeuren over de dingen. Het is raar dat men op die manier denkt in Nederland marktaandeel te halen.

– Wat vindt u van de Nederlandse TV?
Niet meer zo interessant en ik ken ook maar weinig mensen die regelmatig kijken. Op de Nederlandse TV is het al net zo als met de radio: er wordt over alles gepraat en gediscussieerd met een eigen mening erbij. Wij zijn dat in Vlaanderen niet gewoon. Wij staan met beide benen op de grond en de feiten zijn zoals ze zijn. Ik kijk nog wel als er leuke detectives worden uitgezonden, bijvoorbeeld op zaterdag. Ik weet nog dat de Vlamingen vroeger ook opkeken naar de jeugdprogramma’s op de Nederlandse tv. Ook dat is veranderd omdat wij nu met Ketnet ook goede programma’s maken.

– Vindt u dat er in de Vlaamse en Nederlandse media wederzijds genoeg aandacht wordt besteed aan actuele of culturele zaken?
Nee, dat kunnen wij ook niet echt goed als je beseft dat we toch de taal gemeen hebben. Er is weinig relatief weinig uitwisseling van cultuur en informatici. Behalve misschien dan op Klara, omdat klassieke muziek nu eenmaal grensoverschrijdend is.

– Donna is ook in het Zuiden van Nederland een bekende en graag gehoorde zender. Hoe verklaart u dat?
Ik krijg inderdaad regelmatig reacties uit Nederland, ook van mensen die bijvoorbeeld via Internet luisteren. Een paar jaar geleden ging ik naar Amsterdam en de meneer achter de balie zei “ach, kijk aan, de mevrouw van de radio”. Hij kende mij dus van de uitzendingen op VRT TV één, maar ik was erg verbaasd. Misschien is er bij de Nederlandse luisteraars ook wel behoefte aan een zender waar gewoonweg minder geleuterd word. Ik kan mij voorstellen dat luisteraars “de Vlaamse aanpak” op prijs stellen, dus veel muziek en weinig andere onzin!

– Is het andersom ook zo met bijvoorbeeld 3FM?
Nee, ik weet wel zeker dat hier maar zeer weinig naar de Nederlandse radio geluisterd wordt. De luisteraars zijn tevreden met de manier waarop wij het brengen en zullen niet zo gauw moeite doen om de Nederlandse zenders op te zoeken.

– Zijn er typische Nederlandse zaken waar u van houdt?
Ik vind leuk aan Nederland dat mensen makkelijker spontaan met elkaar praten. Hier in Brussel zegt men veel minder snel iets tegen elkaar. Dat komt natuurlijk door de taalbarrière, maar ook omdat Belgen over het algemeen veel meer gesloten zijn.

– Komt u wel eens in Nederland en zo ja, waar?
Amsterdam is echt een heel leuke stad om zo in rond te lopen, de sfeer bevalt me wel met al die verschillende mensen in die entourage. Haarlem is ook een leuke en mooie stad.

– Ziet u zichzelf de komende tien jaar nog radio maken?
Ik zou nog graag lang radio blijven maken maar dan niet meer bij Donna maar wellicht bij Radio 1. Ik zou bijvoorbeeld graag een uurtje als praatprogramma hebben met iemand te gast, zodat je eens kan doorpraten en doorvragen, zonder je zo te moeten haasten.