Het is de laatste der Mohikanen: FunX. Overgebleven uit de tijd van multicultureel Nederland, toen we dachten dat de samenleving nog maakbaar was met een radiostation als Colorful Radio.
Publieke zender
6 augustus 2002 startte FunX op de puinhopen van Colorful Radio, een commercieel radiostation. FunX werd opgezet als een publieke zender, in de vier grote steden. Op radiofrequenties die werden onthouden aan de commerciële omroep of aan de lokale omroepen van de grote steden zelf: net hoe je het ziet. Als offer aan de multiculturele samenleving en daarom niet bediscussieerbaar.
Plotseling waren daar de radiofrequenties in de vier grote steden, die ontzettend veel méér vermogen kregen dan de vermogens van de lokale omroepen zelf. Een overzicht van de huidige stand van zaken maakt dit duidelijk (met dank aan radio-tv-nederland.nl):
Uitzendvermogen
Met de veel grotere vermogens voor de FM-zenders van FunX, tot wel 16 (!)) maal zoveel in Utrecht, is het effectieve bereik van de vier FunX etherzenders feitelijk nagenoeg de gehele Randstad. Ter vergelijking: StadsFM in Amsterdam is buiten het centrum van Amsterdam eigenlijk niet te ontvangen. DenHaag FM is amper te ontvangen in de stadsdeel Ypenburg-Leidschenveen.
Colorful is commercieel, niet publiek
Even terug naar de historie: Colorful Radio bleef uitzenden binnen de nieuwe constellatie van FunX, dus naast de etherzenders landelijk op de kabel. Dat werd het Commissariaat voor de Media pas in 2005 duidelijk toen zij de uitzendingen van Colorful Radio verbood als commerciële nevenactiviteit. Ondanks eerdere protesten van verschillende commerciële radiostations duurde dit feest maar liefst drie jaar.
Landelijk FunX
FunX pakte dit momentum op en ging onder eigen label meteen landelijk uitzenden. Met hulp van staatssecretaris Medy van der Laan (D66) en een rechter die de beslissing van het Commissariaat schorste: Colorful mocht weliswaar niet, maar de schaarse kabelfrequentie mocht wel door FunX worden gebruikt. En was dus niet beschikbaar voor andere omroepen. Opnieuw een heel dunne lijn.
Geen luistercijfers
Colorful Radio was in de commerciële tijd in de luistercijfers niet terug te vinden. Men achtte zich te goed om mee te doen aan de luisteronderzoeken omdat de doelgroep niet voor zou komen in de populatie van het onderzoeksbureau. Multi-cultureel is nu eenmaal moeilijk te vangen, maar men vond dat er een duidelijke vraag was naar Colorful Radio. Apart, want dat is nooit getoetst.
Selectieve interpretatie
FunX heeft wel eens meegedaan aan de luisteronderzoeken. Maar daar was iets merkwaardigs mee aan de hand. De resultaten werden altijd zeer selectief gebruikt om aan te tonen dat er een doelgroep was die luisterde naar FunX en dat deze doelgroep bestond uit minderheden. FunX is om deze reden uit het onderzoek gestapt en ging eigen marktonderzoek laten verrichten.
Mijn oma zei altijd: er zijn twee leugenaars: je opa als hij uit de kroeg komt en zegt dat hij er maar ééntje heeft gedronken en opdrachtgevers die zelf marktonderzoek laten doen ter ondersteuning van hun eigen bestaan.
Rad voor ogen
Hoe de directie van FunX het steeds voor elkaar heeft gekregen iedereen –inclusief de Raad van Bestuur van de Publieke omroep- een rad voor ogen te draaien is mij een raadsel. Het is mij wel duidelijk dat verschillende partijen grof geld hebben verdiend met het opzetten en in de lucht houden van FunX. Het doet mij denken aan commerciële omroep in een publiek jasje, zoals de Stadsradio’s van Rotterdam en Den Haag vroeger.
Niet geheel toevallig waren de personen die achter de schermen actief waren bij Stadsradio Rotterdam en Den Haag ook in ruime mate betrokken bij FunX, dat door hen werd gezien als melkkoe. Zoals bijvoorbeeld Willem Stegeman. Overigens: van uw en mijn belastinggeld. Ik noem Willem omdat hij –heel slim- de zender ging positioneren als jongerenzender. Dat terwijl de subsidie er op was gericht om minderheden (en dus zeker niet alleen jongeren) te betrekken bij de maatschappij.
Geen verantwoording mogelijk
Op een gegeven moment was de pot leeggevist, kon onvoldoende verantwoording worden gedaan over de bereikte beoogde doelgroep aan minderheden en daar bovenop verviel de landelijke subsidie van OCW op 17 juni 2011 in een bezuinigingsronde. Dat zorgde bij FunX voor een reorganisatie en het instappen van de landelijke publieke omroep.
Erfenis
De erfenis die we nu hebben is dat er vier etherzenders zijn in de grote steden die geen minderheden als luisteraar hebben maar vooral jongeren die houden van urban-muziek. Het aantal luisteraars is nog steeds amper meetbaar. De radiofrequenties zijn niet beschikbaar voor alternatieve vormen van omroep zoals de eigen reguliere lokale omroep (waarom de frequenties niet verwisselen als meest eenvoudige oplossing?), laat staan dat deze frequenties beschikbaar zijn voor commerciële omroep.
Commerciële omroep achtergesteld
Opmerkelijk is dat bij de laatste verdeling van radiofrequenties er géén frequentie beschikbaar was voor bijvoorbeeld regionale commerciële omroep in Rotterdam, terwijl daar beslist vraag naar was.
Positie en overwegingen
In de tijd dat dit speelde was ik bestuurder/eigenaar van Hofstad Radio. Ik heb –in VVR verband- moeten procederen tegen de overheid via de bestuursrechter tot we met het arrest ‘Waterstad’ een nieuwe verdeling van frequenties konden afdwingen van de overheid. De overheid die eerder doodleuk meldde dat er geen radiofrequenties waren. Het was toen heel zuur te constateren dat je als radiostation op geen enkele wijze serieus wordt genomen door de overheid, tenzij je jezelf via de rechter laat gelden.
Toen kwamen ineens de frequenties van FunX uit de hoge hoed. Ik heb serieus overwogen om tegen de toekenning van radiofrequenties aan FunX in beroep te gaan en heb dat alleen uit financiële overweging niet gedaan. Wel heb ik op een later moment nog een formeel bezwaar ingediend bij het Agentschap Telecom, maar je raadt het al: dat is afgewezen.
EZ aan zet
2017 is een mooi moment ook deze weeffout in de ether weg te masseren. Elke aktie op dit dossier is voor iedereen van harte welkom. Zelfs voor iedereen bij FunX zelf, want die hangen al jaren aan een heel dun zijden draadje. EZ is ook hier aan zet.
Paul Winnubst
C’est L’Idée – Mouvement Irréversible
Oud bestuurder/eigenaar Hofstad Radio
NB: mijn inschatting is dat FunX de gemeenschap zo’n 13 jaar ruim 3 miljoen per jaar heeft gekost. Dat is dus zo’n 40 miljoen euro. Dat is enkele malen meer dan wat Radio6 heeft gekost…
Opinie
Dit opinie artikel van Radio.NL is niet geschreven door de redactie, en de redactie is dan ook niet verantwoordelijk voor de inhoud. Dit artikel geeft echter wel de mening van een betrokken partij uit de RadioWereld weer.
Ingezonden artikelen met een duidelijke subjectieve inhoud zullen als opinie artikel worden geplaatst, zodat de lezer van deze site zelf de opinie artikelen door kan lezen en een eigen mening kan vormen. Mensen die -op wat voor manier dan ook- in het mediawereldje zitten kunnen hun eigen opinieartikelen doormailen. De redactie behoudt zich het recht voor altijd artikelen zonder opgave van reden te weigeren. [Radiowereld.NL]
