Gastcolumn: FM stopt in 2023, maar stopt DAB+ dan ook?

Radio is van oudsher gebaseerd op een multicast principe. Je zend 1x een signaal uit en vervolgens kan iedereen met een radio die ontvangen. Dit maakt het platform heel schaalbaar en kosten zijn voorspelbaar. Maar de kosten zijn ook vast. Dus of er nou 1 of 1 miljoen mensen luisteren, de exploitatiekosten zijn hetzelfde.

Dit is bij Unicast anders. Daarbij krijgt iedereen zijn eigen stream. Dit betekent dat het systeem per gebruiker mee moet kunnen schalen en dat de kosten met het bereik meegroeien. Dit klink in eerste instantie misschien niet heel aantrekkelijk. Toch beweegt de wereld in die richting en wel om de volgende redenen.

Update Cyclus
FM is al meer dan 85 jaar in omloop en is in die tijd nagenoeg niet veranderd. Een radio van tientallen jaren geleden is nu nog prima te gebruiken. Bij DAB zien we in een relatief korte periode al een trend ontstaan waarbij de techniek zich zeer snel achterhaald. Als je in Engeland aan het begin van de DAB tijdperk, zo’n 20 jaar geleden, een radiotoestel hebt gekocht moet je binnenkort een DAB+ toestel kopen.

DAB+ wordt ook in Engeland langzaamaan uitgerold. Navraag bij de BBC leert dat zij voorlopig beide technieken naast elkaar zal gebruiken om luisteraars. Dit is echter wel een teken aan de wand dat in korte tijd techniek zich zo snel ontwikkeld dat de huidige manier van updaten niet gebruiksvriendelijk is, om maar te zwijgen over dubbele exploitatiekosten.

Toch staat de ontwikkelingen in het buitenland niet stil. In Noorwegen gaat de FM volgend jaar al uit. DAB+ is daar een stuk groter dan internetradio. In Zwitserland gaat FM tussen 2020 en 2023 uit. Ook daar is DAB+ inmiddels al de opvolger in de auto. In het Verenigd Koninkrijk is DAB ook flink groter dan internetradio.

Of de radiostations in Nederland na 2023 ook nog willen investeren in radiofrequenties via DAB+ is nog niet bekend. Radiostations willen niet volledig afhankelijk te zijn van telecomproviders. Kosten en de nieuwe technieken spelen ook mee. En nog belangrijker, hoe luisteren de luisteraars naar de radiostations.

De toekomst
Wat wordt dan wel de toekomst? IP (Internet Protocol) gebaseerde services? Of een combinatie van IP en DAB+? Dankzij de toenemende vraag naar streaming diensten groeit de infrastructuur enorm hard. Op dit moment is 4G al gemeengoed en 5G staat als techniek al klaar en start mogelijk in 2020. Maar belangrijker is dat welke volgende techniek er ook komt, hij IP gebaseerd zal zijn. Dit geeft enorme flexibiliteit voor het aanbieden van je diensten via IP.

Telecomproviders blijven waarschijnlijk nog heel lang geld rekenen aan de consument voor hun data. Ze moeten tenslotte ook een verdienmodel hebben. Dus kan radio luisteren via een mobiel mogelijk veel geld kosten.

Daarnaast hebben de huidige 3G/4G netwerken op dit moment nog veel kleine gaten in het ontvangstgebied. Dat is bij DAB+ wel anders. Als je van a naar b rijdt, valt DAB+ bijna niet uit. Via 4G ligt dat vele malen hoger, maar dat ligt aan de route die men rijdt.

DAB en FM
Dankzij de gedeelde techniek is het mogelijk om samen van elkaars platform gebruik te kunnen maken en kunnen kosten laag worden gehouden. Radiostations bieden nu al via internet streams aan. Ik hoef U niet uit te leggen dat dit zonder veel moeite een vervanger kan zijn van DAB en FM.

Mijn DAB (auto)radio
Hoe zit dat dan met mijn DAB (auto)radio? Zou U nu investeren in een DAB+ radio als u weet dat de voorloper, DAB, al zo snel is overtroffen door een opvolger? Wetende dat techniek zich steeds sneller ontwikkeld wilt U toch niet om de paar jaar een andere DAB+ toestel hoeven te kopen die veel meer kan?

Nieuw (DAB)mobieltje
Aan de andere kant, we kopen ook om de drie jaar een ander telefoontoestel. Die zijn over het algemeen veel duurder dan een radio. Daarnaast zijn er nu ook al mobieltjes te koop, waarmee je ook DAB+ uit de ether kunt ontvangen.

Met name bij autoradio’s is dit extra omslachtig en kostbaar. Of U moet willen kiezen voor een aftermarket oplossing. Bij IP gebaseerde oplossingen is het een stuk makkelijker om naar een nieuwe techniek te updaten. Dit is in feite vergelijkbaar met een update van uw computer, smartphone of tablet. Zo kunt U constant voorzien worden van de laatste techniek, diensten en aanbieders. En IP is niet gebonden aan grenzen. Het is prima mogelijk om in het buitenland naar een internet stream te luisteren van uw favoriete zender.

Roamingkosten verdwijnen dankzij EU regelgeving en autofabrikanten “kopen” nu al roamingkosten af voor internet diensten in de auto. Maar indirect betalen we als consument natuurlijk wel hiervoor.

Capaciteit
Misschien denkt U inmiddels dat het allemaal wel leuk klinkt maar zomaar van Multicast naar Unicast gaat nooit lukken qua capaciteit? Zoals eerder gezegd neemt de capaciteit alleen maar toe dankzij toenemende vraag naar streaming diensten. Aan de andere kant werken we aan nieuwe technieken voor het vergroten van capaciteit (4G/5G).

Tel daar bovenop dat we steeds betere kwaliteit bij lagere bitrates mogelijk maken en het systeem schaalt in feite zichzelf. CD kwaliteit was bij AAC 320 Kbit/.s, inmiddels is dit bij HE-AAC V2 nog maar 64Kbit/s (dus u krijgt 6x meer capaciteit door over te schakelen naar een nieuwe techniek) en xHE-AAC is alweer de opvolger die al vanaf 6Kbit/s werkt.

Delen van 1 platform
Dankzij het internet kunnen we met zijn allen gebruik maken van een platform. We delen allemaal mee in de kosten van het exploiteren van (mobiel) internet. Dit geeft het voordeel dat het platform per definitie mee schaalt met het aantal gebruikers. Daarnaast is het voor iedereen toegankelijk om zijn/haar diensten aan te bieden. De kosten om in te stappen zijn laag en als het succesvol is zijn kosten/baten vaak goed in balans.

Personaliseren
Bij Unicast is het mogelijk om iedereen afzonderlijk te bereiken. Met slimme technieken is het mogelijk om iedereen van persoonlijke advertenties te voorzien. Hierdoor is het mogelijk om mensen niet op te schepen met zinloze advertenties die niet de juiste doelgroep bereiken en zijn de opbrengsten uit advertenties hoger omdat adverteerders bereidt zijn meer te betalen voor gepersonaliseerde advertenties. Hierdoor zijn de linear stijgende kosten bij Unicast te compenseren en kosten/baten zelfs te verbeteren.

Flexibiliteit
U ziet, de ontwikkelingen staan niet stil dus een platform dat makkelijk meebeweegt met deze ontwikkelingen is de enige toekomst. Er is een maximum aan het ondersteunen van verschillende technieken naast elkaar. Het bereik wordt er niet per definitie groter van maar de kosten wel. Betreft continuïteit worden ook stappen gemaakt om dit naar een hoger niveau te tillen.

De overheid heeft per slot van rekening tot doel gesteld om niet meer te investeren in het landelijke luchtalarm systeem waarbij NL-Alert deze verantwoordelijkheid zal overnemen. Daarnaast bestaat er regelgeving dat mobiele operators elkaars klanten moeten toestaan bij een grote verstoring. De gedistribueerde aard van IP lift hier moeiteloos op mee.

Frans de Vries

 

Meer columns
Ook een colum schrijven? Neem dan contact op met deze website.