In gesprek met: Willem Stegeman [FunX]

FunX begon met vier edities: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. De programmering van de edities ziet er hetzelfde uit, maar de presentatoren verschillen, zodat bijvoorbeeld het programma ‘FunX Talk’ in Amsterdam een andere presentatrice heeft dan Den Haag. Ook diverse rubrieken zijn gericht op de stad van de editie.

Inmiddels heeft FunX ook een landelijke editie onder de naam ‘FunX supported by BNN’. Deze editie is in grote delen van Nederland te ontvangen via de kabel, internet  en via DAB.

FunX richt zich op jongeren. De dj’s zijn bijna allemaal rond de twintig en ook de beleidsbepalers hebben nog een heel leven voor zich. Op de zender is alleen maar urban te horen, maar dan wel in de breedste zin van het woord. Het is niet de Amerikaanse rap die de boventoon voert, want het gaat om de mix. Er is een afwisseling te horen van latin, turkpop, r&b, mixpop, reggae, african, 2step, arab en hiphop.

Het station is populair in de grote steden, want uit onderzoek van Interview/NSS in opdracht van FunX blijkt dat de zender een dagbereik van 28 procent heeft in de groep van mensen tussen de 15 en 25 jaar.

– Wat is de doelstelling van FunX?

FunX heeft als doelstelling om iedereen aan te spreken die zich verbonden voelt met de cultuur van stadsjongeren. Daarbij maken we geen enkel onderscheid tussen allochtoon of autochtoon. Wij willen ook niet bestempeld worden als een allochtonenzender.

Ik heb daar een keer een discussie over gehad met een redactielid van een landelijke krant. De betreffende journaliste had een interview met mij gehad en dit ter controle opgestuurd. Ze omschreef ons als een ‘allochtonenzender’. Toen zei ik: ‘Is Nederland 3 dan een blanke zender of hoe noemen jullie die dan?’ Vervolgens is er een discussie losgebroken op de redactie, wat tot gevolg heeft gehad dat ze voortaan beter gaan letten op het gebruik van het woord allochtoon.

Maar we willen niet alleen stadsjongeren bereiken. We hopen ook de plattelandsjongeren meer te gaan bereiken, omdat ook bij hen de interesse in de urban-cultuur toch ook in ontwikkeling is. Je merkt dat in discotheken op het platteland niet alleen maar dance wordt gedraaid, maar ook urban. De tijd waarin dance populair op z’n top was, is geweest.

– Hoe selecteren jullie je muziek?

Wij zoeken naar populaire platen van veelal in ons land onbekende artiesten en bewerken die zodanig dat ze in ons format passen. Verder raakt de Nederlandse Urban-scene steeds beter ontwikkeld en draaien we zeer veel muziek van eigen bodem. We krijgen daar vrijwel altijd positieve reacties op en diverse artiesten hebben er al bekendheid door verworven. De stroming die FunX qua muziek weergeeft is vergelijkbaar met wat nu in Londen en Parijs leeft. Het is ook niet voor niets dat een groot deel van onze muziek uit Frankrijk afkomstig is. Wij doen weinig zaken met Nederlandse platenmaatschappijen, maar bijvoorbeeld wel met Universal Frankrijk.

– Jullie enige concurrent wat betreft format is Juize.FM. Wat vind je van die zender?

Ik vind helemaal niet dat ze een concurrent van ons zijn. Wij richten ons met de muziek veel meer op Frankrijk, Noord-Afrika en Turkije. Wat zij brengen is heel veel urban uit Amerika. Ik heb ook wel respect voor Niels Hoogland. Jarenlang heeft hij bij Radio 538 moeten knokken om een urbanstation te krijgen. Uiteindelijk is hem dat gelukt.

Maar het probleem dat ik met Juize.FM heb, is dat het station gestart is vanwege de juridische procedures. De NVCR en dan vooral 538 heeft een belachelijk aantal aanklachten opgesteld tegen ons die later vrijwel allemaal ongegrond zijn verklaard.

– Er is commotie ontstaan nadat de Raad van Bestuur had gezegd dat ze overwegen om de etherfrequenties van Radio 4 aan FunX te geven. Wat vind je van dat idee?

Het feit dat het idee ontstaan is, is niet onlogisch. Het is een doelstelling van de Publieke Omroep om jongeren te bereiken en dan ook met name allochtonen. FunX richt zich op die doelgroep en heeft daar ook succes mee.

Alleen, wij zitten helemaal niet te wachten op een landelijk netwerk met al die 100 Kilowatt-zenders van Radio 4. Neem als voorbeeld eens de 98,9 FM vanuit Lopik. Die gaat van Alkmaar tot Eindhoven. Dat willen wij niet, want de kracht van FunX is juist dat elke stad bij ons een aparte editie heeft. Natuurlijk willen we wel uitbreiden, maar dan hebben we liever 20 frequenties voor de grotere steden, zodat wij per stad een aparte editie kunnen maken. Wij willen groeien op editieniveau en geen landelijke omroep spelen.

Er is in steden buiten de Randstad ook al veel vraag naar FunX. Kijk bijvoorbeeld eens naar Tilburg. Daar zitten we nog niet op de kabel, maar we hebben er wel heel veel internetluisteraars. Internet speelt sowieso een grote rol bij jongeren. Daarnaast vinden wij dat FunX net als de andere grote jongerenzenders landelijk op de kabel te ontvangen moet zijn. Dat gaat gelukkig ook gebeuren. Zo komen we bijvoorbeeld na een positief advies van de programmaraden in de meeste Essent-gebieden begin volgend jaar op de kabel. Het signaal van FunX via Astra dient als toevoer maar speelt nauwelijks een rol als het gaat om beluistering omdat satellietradio niet zo’n bekend fenomeen is.

We zijn ervan overtuigd dat FunX ook veel potentie heeft in andere grote steden als Eindhoven, Arnhem en Groningen. Aan onze internetstatistieken zien we toenemende belangstelling voor FunX uit het hele land. Achter de schermen werken we samen met BNN hard aan uitbreiding naar andere stadsregio’s.

– Jullie zijn een keer flink op de vingers getikt door het Commissariaat van de Media omdat jullie niet voldeden aan de ICE-norm. Waar ging het fout?

We waren te weinig informatief. We voldoen er nu net aan, maar indertijd was dat niet zo en het was de Nederlandse Vereniging van Commerciële Radio die ons als het ware heeft aangegeven. Dat vond ik beslist geen leuke actie maar we wilden er ook niet onderuit en hebben forse aanpassingen in de programmering doorgevoerd.

Vervolgens hebben we zelf een steekproef gehouden, op dezelfde manier als het Commissariaat doet. We hebben daarna zelfs nog aan het Commissariaat gevraagd om ons te onderzoeken, maar toen kregen we de reactie terug dat een steekproef altijd onverwacht komt.

– Op hoeveel procent zitten jullie nu dan?

Je moet niet verwachten dat het ver boven de 50 procent is. Het was een getal tussen de 50 en 52 procent. Een goed publiek format gaat ook niet over secondes tellen maar over publieke waarde. We hadden te weinig secondes aan ICE maar met die publieke waarde heeft het bij FunX altijd wel goed gezeten.

– Hoeveel euro subsidie krijgen jullie per jaar?

We hebben een subsidie van zo’n twee miljoen om FunX voor de vier grote steden te maken. Dat is relatief weinig en dan moeten we ook nog aan allerlei eisen voldoen qua programmering.

We letten ook heel erg op de kosten. Zo hebben we onze studio’s en techniek zo simpel mogelijk gehouden. Soms denk ik dat de helft van wat er in een Hilversumse radiostudio staat, is voor het ego van de radio-dj. Onze medewerkers hoeven niet eerst één of ander ingewikkeld opleidingstraject te doorlopen. Overzichtelijk dus en geen onnodig ingewikkelde spullen en ander gedoe.

– Jullie gaan samen met 3FM over op de NOS Headlines. Hoe ziet die samenwerking eruit?

Met NOS Headlines gaan we op dezelfde manier het nieuws brengen als 3FM doet. We proberen het nieuws te brengen dat bij onze doelgroep leeft en op een manier zoals jongeren dat willen. Daarom willen we niet het voor jongeren saaie NOS Radionieuws uitzenden. NOS Headlines wordt ook gemaakt door jongeren. Studenten journalistiek uit Tilburg, Utrecht en Zwolle zitten bij FunX op de redactie om de berichten te schrijven.

Voor de NOS Headlines werken we samen met 3FM, omdat zij zich ook op een jong publiek richten. Momenteel zit een deel van de redactie bij FunX in Rotterdam en een deel bij 3FM. Dat zal ook zo blijven. FunX is verantwoordelijk voor de stedelijke content, 3FM voor de rest. Bij 3FM wordt ook het nieuwsbulletin voor ons opgenomen. Dat gebeurt vlak voor het hele uur. De nieuwslezer die te horen is op FunX, is dus dezelfde als die op 3FM.

– Er is nogal veel kritiek op jullie omdat jullie eigen onderzoek naar de luistercijfers nogal afwijkt dan die van Intomart/GFK. Wat is jouw reactie daarop?

Tja, volgens sommigen geven onze cijfers een vertekend beeld. Maar dat is niet zo. Het onderzoek is grootschalig uitgevoerd door Interview*NSS in september-oktober 2005 onder tweeduizend jongeren in de leeftijd 15 tot 35 jaar uit de stadsregio’s Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht en spreekt boekdelen.

Intomart/GFK houdt geen rekening met jongeren en dat doen wij wel. Met Erik de Zwart heb ik een tijdlang onenigheid gehad over de methode voor het onderzoeken van de luistercijfers, maar we hebben besloten de strijdbijl te begraven. Maar toch, Intomart weet zelf ook dat ze weinig weten van de populariteit van radiozenders onder stadsjongeren. Vandaar dat ze momenteel bezig zijn met het zoeken naar oplossingen.

Het onderzoeken van jongeren is ook erg lastig. Een 18-jarige wil geen dagboekje invullen met de stations waar hij of zij naar luistert. Ook zijn de adverteerders helaas niet zo geïnteresseerd in allochtonen. Dat is ook een reden waarom er niet veel geld en moeite wordt gestoken in het luistergedrag van stadsjongeren. En dat is raar, want 60 procent van de jongeren in steden als Amsterdam en Rotterdam is allochtoon.

– Hoeveel inkomsten halen jullie uit reclameverkoop?

Onze reclameomzet is tot op heden maar bescheiden. Daarbij moet je denken aan iets meer dan 600.000 euro en dat is niet veel voor een station met een bereik als het onze. Maar het is ook niet onze doelstelling geweest om veel geld te verdienen aan de reclameverkoop. We wilden eerst FunX goed in de markt zetten en dat is gelukt.

– Naar welke stations luister je zelf graag?

Ik zet graag BNR Nieuwsradio aan als ik onderweg ben. Handige zender en je weet direct wat het nieuws is. Ook luister ik regelmatig Arrow Jazz FM en Radio 538. FunX beluister ik heel veel, maar soms na een hele werkdag met FunX ben ik er wel even klaar mee.

– Jullie werken momenteel samen met BNN. Gaan jullie ook samen televisie maken?

We hebben geen plannen om televisie te gaan maken, schoenmaker hou je bij je leest! We vinden het wel goed zo. Wel hebben we op The Box een reclamecampagne gehad omdat die zender toch zich ook richt op onze doelgroep. Wij doen waar we goed in zijn geworden en dat is het maken van radio.

– Hoe ziet FunX er over vijf jaar uit?

Ik denk dat we dan fors gegroeid zijn. We hopen nog meer jongeren te bereiken en dat niet alleen maar in de Randstad. En ik denk dat FunX over vijf jaar de eerste donkere radiodirecteur van Nederland heeft, hahaha.

Door Jan-Hein Visser en Joost Strootman.