Vanaf 2003 zijn meeste zenders toch weer zoek
De rechterlijke uitspraak van woensdag maakt geen einde aan de langslepende kwestie over de verdeling van de ether. En schieten de luisteraars er iets mee opt Nee. Voor velen is de radio een rommelpot met zenders die je toch niet kunt vinden.
De bestuursrechter draagt de overheid op de radiofrequenties voor alle commerciële stations te veilen. Het lijkt een beslissende stap in een al vele jaren slepende kwestie. Maar het is maar zeer de vraag of de soap rond dit onderwerp met deze uitspraak nu echt ten einde is.
Voor wie in dit complexe dossier de draad is kwijtgeraakt: waar het steeds om gaat, is het bereik van de frequenties. Niet elke plek in de ether is in het gehele land te ontvangen. Goede frequenties met een gunstige marktpositie zijn duur: voor zogeheten ‘kavels’ met een landelijk bereik van tussen de 50 en 70 procent betalen stations in totaal 15 miljoen euro.
De verdeling van de frequenties liep vertraging op door onenigheid tussen kabinet en Kamer. Het kabinet wilde ze verdelen door een ‘gekleurde veiling’, waarbij oude en nieuwe stations zouden kunnen bieden, en waarbij rekening werd gehouden met het profiel en de doelgroep van de zenders. Maar de lobby van de zittende radiozenders was sterk en wist een Kamermeerderheid te bewerken tegen dat voornemen.
Het onderwerp werd een politiek item, waarvan het laatste kabinet het nog behoorlijk benauwd kreeg. Een van de paarse tussenoplossingen was dat de vergunningen van de zeven bestaande landelijke commerciële zenders werden verlengd tot en met de zomer van volgend jaar, waardoor pas na de afgelopen verkiezingen duidelijk zou worden wat er op termijn met de frequenties zou gebeuren: veilen of verdelen op basis van een ‘vergelijkende toets’.
Intussen zaten de onderliggende partijen niet stil: er waren 95 geschillen met de Staat waarin de rechter woensdag uitspraak deed.
Is het getouwtrek nu voorbij?
Nee, helaas. Er zijn nog vele mogelijkheden. Hoewel sommige van de winnende partijen gisteren lieten weten dat deze uitspraak ‘zo goed als onherroepelijk’ is, ligt het toch in de verwachting dat stations als Radio 538 en Sky Radio nog al het juridisch mogelijke zullen doen om te blijven zitten waar ze zitten.
Daarnaast is het de vraag hoe de politiek zal reageren. CDA-Kamerlid J. Atsma liet gisteren al weten dat dit ‘een politieke kwestie betreft waar de rechter zich niet mee heeft te bemoeien’. Zijn partij laat het er niet bij zitten, zei hij enigszins cryptisch.
Ook het ministerie van Economische Zaken, dat over deze kwestie gaat sinds het aantreden van het nieuwe kabinet, moet zich nog beraden op het hele dossier en de uitspraak van gisteren.
En de luisteraar, wat schiet die met dit alles opt Helemaal niets. Hij was de verhaallijn in deze soap vermoedelijk toch al geheel kwijtgeraakt, en veel duidelijker wordt het er de komende afleveringen niet op. In vorige fases van de strijd zeiden grote stations dat hun luisteraars zo gehecht waren aan de bestaande, vertrouwde frequenties. Uit later onafhankelijk onderzoek bleek echter dat dat reuze meeviel: de meeste mensen leggen helemaal geen verband tussen een radiofrequentie en hun favoriete zender.
De radio is voor velen een tamelijk ondoorgrondelijke rommelpot van zenders die je toch nooit kunt vinden. Daar zal deze rechterlijke uitspraak niets aan veranderen: vanaf februari 2003 is de luisteraar elke zender gewoon weer kwijt op zijn ontvanger. De commerciële zenders althans, want de publieke omroepen blijven gewoon zitten waar ze zitten. Zoals Erik de Zwart van Radio 38 gisteren constateerde: ‘De enige echte winnaars in deze kwestie zitten bij de publieke omroep.’
