Het kabinet en de Tweede Kamer zijn dinsdag keihard in botsing gekomen over de verdeling van de etherfrequenties voor commerciële radiozenders.
Dinsdag presenteerden de verantwoordelijke staatssecretarissen De Vries (Verkeer en Waterstaat) en Van der Ploeg (Media) een nieuw veilingplan dat ,,het beste is wat er in de huidige omstandigheden te maken was”. Een ruime Kamermeerderheid van de coalitiefracties PvdA en D66 en oppositiepartij CDA de verwees het voorstel direct naar de prullenbak: ,,Een achternamiddagvoorstel” (PvdA), ,,een gedrocht” (D66) en ,,een rommeltje, een hutspot” (CDA). De VVD vindt het ,,geen fraai voorstel”, maar op dit moment het minst slechte.
De uitkomst van het debat dat volgende week over de radiofrequenties gehouden wordt, is daarmee ongewis. De afgelopen weken hebben De Vries en Van der Ploeg tevergeefs getracht overeenstemming te bereiken met de coalitiefracties PvdA, VVD en D66. Ze zeiden dinsdag dat alle mogelijke alternatieven onderzocht zijn en dat een zogenoemde gekleurde veiling het enige mogelijke compromis is.
In het kabinetsvoorstel worden de tien beschikbare landelijke FM-frequenties via een veiling verdeeld. Voor vier frequenties zijn criteria opgesteld. Het is de bedoeling dat deze ten deel vallen aan een nieuwszender, een klassiek station en een zender waar voornamelijk Nederlandstalige muziek wordt gedraaid. Om zenders voor specifieke doelgroepen nog een extra kans te geven, is een vierde frequentie ook beschikbaar voor een nieuwszender, een klassiek station of een Nederlandstalige zender. De overgebleven zes frequenties worden zonder voorwaarden geveild. (26 juni 2001)
Het kabinet was aanvankelijk voorstander van een ‘platte’ veiling, zonder voorwaarden vooraf. De Tweede Kamer was daar tegen en wilde dat bestaande zenders een voorkeursbehandeling zouden krijgen en er ruimte zou zijn voor nieuwkomers. Het kabinet vindt dat met dit voorstel tegemoet wordt gekomen aan die wens.
PvdA en D66 zijn het daar absoluut niet mee eens. Die vinden dat Sky Radio en Radio 538 hoe dan ook in de prijzen moeten vallen. Ze vinden de voorstellen van de commissie-Bouw nog altijd de beste. Daarin konden bestaande zenders tegen betaling hun radiofrequentie behouden en bleven er drie over om onder nieuwkomers te veilen. Sky Radio en Radio 538 zijn nu veroordeeld tot de veiling van de zes ‘kavels’ waaraan geen voorwaarden zijn verbonden.
Het kabinet heeft volgens De Vries allerlei deskundigen geraadpleegd en is vervolgens tot de conclusie gekomen dat de plannen van oud-KLM-topman Bouw juridisch niet uitvoerbaar en bovendien ,,onverantwoord” zijn. ,,Een garantiepolis voor zittende partijen wil het kabinet niet en kan ook helemaal niet”, zei Van der Ploeg.
Directeur Erik de Zwart van Radio 538 is ,,verbijsterd” over het plan. De belangen van bestaande zenders en hun luisteraars worden volgens hem verkwanseld. ,,We hebben zeven jaar geïnvesteerd in een radiostation en daar wordt nu klakkeloos aan voorbij gegaan. We gaan tot het uiterste om dit van tafel te krijgen, via acties en desnoods juridische procedures.” Ook voorzitter Martin Banga van de Vereniging van Commerciële Radio (VCR) noemt de veiling ,,rampzalig”. Veel radiostations worden volgens hem in hun voortbestaan bedreigd.
De commerciële stations hebben dinsdag direct de daad bij het woord gevoegd en riepen hun luisteraars op te klagen bij premier Koks ministerie van Algemene Zaken. Honderden mensen belden het via de radio verspreide telefoonnummer van de Rijksvoorlichtingsdienst. Ook zullen de zenders alles in het werk stellen om de Tweede Kamer voor zich te winnen. De mediawoordvoerders van de verschillende fracties zijn getroffen door een bombardement van boze e-mails van luisteraars. Inmiddels hebben ze er in totaal een kleine 10.000 ontvangen.
De radiozenders kunnen rekenen op steun van PvdA en D66. ,,Ik ben er van overtuigd dat de uitkomst van het debat een andere zal zijn dan het voorstel van het kabinet. Er liggen voldoende juridische, praktische en technische mogelijkheden om dat de regelen.” Volgens D66’er Bakker combineert het voorstel alle nadelen van de verschillende varianten. Het CDA vindt dat het kabinet de kluts helemaal kwijt is en pleit voor een pas op de plaats. GroenLinks is wèl gematigd positief over het veilingplan. (ANP / 26 juni 2001)
