Er bestaan in de televisieprogrammering maar weinig zekerheden. Vrijwel geen programmamaker weet zeker of hij/zij ook volgend seizoen op dezelfde dag en tijd in het schema staat. Maar er zijn ook een paar programma’s die al vele jaren op hun vaste plek blijven staan.
Zo vast als een huis, bijvoorbeeld Studio Sport op zondag om zeven uur, het Half Acht Nieuws op RTL 4 en de avondbulletins van het NOS Journaal. Vooral het Journaal van 20.00 uur is een echt ankerpunt in de programmering en in de kijkgewoonten van veel Nederlanders, net zoals de soapserie Goede Tijden, Slechte Tijden – ook om acht uur – op RTL 4.
Een programma dat doordeweeks geprogrammeerd staat om ca. 20.00 uur tegenover GTST en het Journaal is bijna per definitie veroordeeld tot een bescheiden aantal kijkers. Van de in totaal ruim 6 miljoen tv-kijkers ’s avonds tussen acht uur en half negen kijkt 29 procent naar het Journaal op Nederland 1 en ook nog eens 33 procent naar GTST op RTL 4. Dat zijn in deze tijd van het jaar respectievelijk 1,8 miljoen en 2,1 miljoen kijkers. Opvallend is hoe stabiel de kijkcijfers van deze twee dagelijkse programma’s eigenlijk zijn. GTST leek in 2000 een beetje op z’n retour te zijn met een marktaandeel van 29 procent, maar herstelde zich in 2002 weer. Voor het Achtuurjournaal geldt dat het marktaandeel de laatste paar jaren heel licht is gedaald van 31 naar 29 procent.
Er is wel een duidelijk verschil in type mensen dat enerzijds naar het Journaal en anderzijds naar GTST kijkt. Het Journaal trekt relatief veel ouderen (60 procent van het publiek is 50 jaar of ouder), terwijl GTST alle leeftijdsgroepen goed weet te bereiken. Ook kijken er naar GTST veel meer vrouwen dan mannen, terwijl naar het Journaal ongeveer evenveel mannen als vrouwen kijken. Vrij voorspelbaar is het feit dat naar het Journaal vooral veel mensen met een hoge opleiding kijken, terwijl GTST relatief veel lager opgeleiden trekt. Opmerkelijk is het onderscheid naar politieke voorkeur: de aanhang van CDA, VVD, D’66 en Groen Links kijkt meer naar het Journaal dan naar GTST, bij de PvdA-stemmers is de belangstelling voor beide programma’s ongeveer gelijk en de SP-stemmers kijken in grotere getale naar GTST dan naar het Journaal. Dat GTST in totaal toch meer kijkers trekt, komt mede omdat de mensen zonder politieke voorkeur (onder andere de 6- tot 18-jarigen) veel liever naar de soap dan naar het nieuws kijken.
De vraag is wat een zender om acht uur moet brengen om toch nog een redelijk aantal kijkers te trekken. Om daar achter te komen, maakten we een lijst van meest bekeken tv-programma’s tussen 19.55 en 20.25 uur op de andere zenders. Duidelijke nummer 1 bij de concurrentie is dit seizoen het AVRO-programma Centrale Huisartsenpost op vrijdag op Nederland 2. Soms kijken maar liefst 900.000 � 950.000 mensen naar dit programma, waarmee een marktaandeel van 15 procent wordt bereikt. Andere redelijk succesvolle programma’s om acht uur zijn (ook op Nederland 2) de Britse comedy Keeping Up Appearances (marktaandeel 12) en een ander TROS-programma, De Leukste Thuis, dat zelfs met herhalingen nog een marktaandeel van 11 procent weet te halen.
De andere zenders moeten zich ’s avonds om acht uur tevreden stellen met bescheiden marktaandelen: SBS6 haalt met de reportageserie Exclusief gemiddeld bijna 6 procent, Yorin weet met Bevallingsverhalen 5 procent van de kijkers te bereiken en daarna komen Net5 met Medical Detectives (4 procent), RTL 5 met reality en sport (3.5 procent), Nederland 3 met iedere avond iets anders (3 procent) en Veronica met de (oude) comedy Seinfeld (2.5procent).
Gezien het succes van Centrale Huisartsenpost tegenover Journaal en GTST valt te verwachten dat we in de toekomst meer medische series op dat tijdstip op het scherm zullen krijgen: Dermatologencentrale, Tandartspraktijken, Bedrijfsartsperikelen, Oogartsdilemma’s, Kwakzalverspreekuur en andere vormen van medisch leed. [Spreekbuis/Radio.nl]
