Bij Nederland 1, 2 en 3 wordt hard gewerkt aan de programmering voor het nieuwe televisieseizoen. Ingegeven door McKinsey, Rinnooy Kan en eigen bevindingen staan op alle drie netten de nodige veranderingen op stapel.
In Spreek’buis praten we hierover met de verantwoordelijke netcoördinatoren. Deze keer het woord aan Lennart van der Meulen van Nederland 3. Van de drie publieke netten wacht Nederland 3 de zwaarste taak. Het progressief culturele, grensverleggende net heeft de afgelopen jaren veel kijkers verloren en die moeten worden teruggewonnen. Concreet: het kijktijdaandeel moet van de huidige 7,5 procent naar 9 procent in 2005 en zelfs 10 het jaar daarna. Op de vraag hoe hij dat gaat aanpakken, noemt Van der Meulen een reeks maatregelen. Van nieuwe programma’s tot een verschuiving in de programmamix en een betere marketing van het aanbod op Nederland 3.
En, een herkenbaarder programmering. ‘De kijker moet op vaste momenten weten wat ‘ie op 3 kan vinden’, aldus de netcoördinator. ‘Zo hebben we geprobeerd de typische Nederland 3 programma’s allemaal rond negen uur te zetten. Dus de kijker weet dat er rond dat tijdstip altijd een programma is als Het uur van de wolf, Tegenlicht, Nieuwslicht, Zembla, of Andere tijden. Ook hebben we op zaterdag en zondag om half elf een vaste plek gecreëerd voor mooi drama en speelfilms. Het HBO-drama, The Sopranos, Six Feet Under, op zondagavond. En op zaterdag de Telefilms en de bredere Amerikaanse independent speelfilm.’
Luchtig
Een ander wapen in de strijd om de kijkers zijn de nieuwe programma’s. Die zijn straks vooral te vinden doordeweeks rond acht uur. Dat heeft een duidelijke reden. ‘Nederland 3 is om acht uur het slechtst bekeken net’, zegt Van der Meulen. ‘Daar zit veel specifieke programmering, maar dat wordt niet gevonden door de kijkers. Dus voor die plek gaan we nieuwe programma’s maken. Luchtige programma’s, zeg maar, in de hoek van de Comedy Factory. Absolutely Fabulous doet het daar bijvoorbeeld wel goed. Comedy-dingen, dus, of multiculti-comedy, in de trant van Weltervreden. Die hele balk moet in ieder geval zo ingevuld worden dat we die dip daar weghalen, want het zakt rond acht uur echt in.
Ook vroeger in de avond kunnen de Nederland 3-kijkers de nodige vernieuwing verwachten. Dit om de overgang van het Jeugdjournaal naar de avondprogrammering beter te laten verlopen. ‘Je gaat eigenlijk van kinderen met ouders naar B & W, dat een ouder publiek heeft. Dus je moet iets vinden waarbij je beide groepen vasthoudt. Loenatik hebben we dit jaar horizontaal gehad en dat sloeg enorm goed aan. Daar keken dagelijks tussen de vijf- en zeshonderdduizend mensen naar. Dus voor de zeven uur balk ontwikkelen we een hele serie korte programma’s in de trant van Loenatik. Dat soort, hoe moet je het noemen, licht satirisch drama voor kinderen en ouders.’
Ambacht
Volop plannen voor nieuwe programma’s, dus. Zijn de omroepen al hard aan de slag? ‘Ja, dat gaat goed’, zegt Van der Meulen. ‘Kijk, we hebben een aantal heel sterke titels, maar je moet ook aan programmavernieuwing doen. Je kunt blijven schuiven wat je wilt, maar als je dat doet met programma’s die door nieuwe formats worden weg geconcurreerd, dan moet je op een gegeven moment mee.’
Het lijkt wel alsof de netcoördinator vindt dan Nederland 3 te lang stil is blijven staan? ‘Nee, maar 3 heeft wel nog steeds de meest klassieke vormen van televisie. De documentaire, een typische vorm voor Nederland 3 om verhalen te vertellen, vraagt veel aandacht en concentratie. Terwijl het televisiegebruik de laatste jaren steeds vluchtiger is geworden. Daarmee moet je rekening houden als je programma’s maakt. Heel simpel: als je nu niet een tv-programma maakt waarin je om de tien minuten nog even uitlegt waar het over gaat, begrijpt niemand het meer, want iedereen komt er later in. Dus je moet op een andere manier je verhaal vertellen. Dat moet je ontwikkelen, en je moet naar nieuwe formats zoeken, afgestemd op het veranderde televisiegebruik. Dan gaat het niet meer over budgetten en logisch programmeren. Nee, dan gaat het over programma’s maken, gewoon het ambacht. Daar is iedereen mee bezig op 3, en dat is heel leuk.’
Thema’s
Van der Meulen wil in de toekomst ook een vervolg geven aan de succesvolle thema-avonden, die de VPRO afgelopen seizoen organiseerde. ‘Het is belangrijk voor het net dat je met enige regelmaat een thema neerzet. September zal bijvoorbeeld in het teken staan van theater en film, aanhakend bij de start van het theaterseizoen en het Nederlands Filmfestival. Iets soortgelijks gaan we doen in de aanloop naar de Amerikaanse verkiezingen. Het idee is dat je gedurende een korte periode vanuit je eigen invalshoek een thema belicht, om zo de vaste programmering even op te tillen. Nederland 3 moet dicht op de maatschappelijke agenda zitten. Vroeger bepaalde de televisie de maatschappelijke agenda. Dat is niet meer zo, maar je moet wel proberen aan te haken bij actuele thema’s en daar je eigen kleur aan geven.’
Tot slot, de hamvraag: is het nieuwe Nederland 3 straks in staat om de kijkers terug te winnen? ‘Al onze pogingen zijn bedoeld om met verbetering van de kwaliteit meer kijkers te bereiken. Maar je moet niet je ambitie als net opgeven, om alleen maar voluit te concurreren om de kijkers. Daar gaat het ook niet om. Niet elk programma hoeft 9 procent te halen. Die 7,5 procent overall moet gewoon omhoog. Dat kan in principe, maar het hangt ook van de kijker af. Straks geldt wel dat die televisie op 3 moet. Ik kan alleen maar zeggen: kijkt allen. [Spreekbuis/Radio.NL]
