Na onze reis door de 16 deelstaten sluiten we op Radio.NL af met een stuk over de échte landelijke zenders in Duitsland. Ze bestaan wél, maar spelen geen belangrijke rol, immers zijn de inwoners gehecht aan hun ‘thuiszenders’ uit de resp. deelstaat.
A. de Nationale Publieke Omroep (Nationaler Hörfunk)
Bestaat uit twee publieke stations die vooral informatieve en culturele programma’s uitzenden, maar ook nieuws en achtergronden, klassieke muziek en hoorspelen.
–> Deutschlandfunk (DLF), Keulen
Begin jaren 50 begon men in het toenmalige Oost-Duitsland met het uitzenden van een programma op de lange golf (=Stimme der DDR), als reactie begon ook West-Duitsland een propaganda zender op de lange golf.
Eerst door de NDR (Hamburg) beheert, sinds 1960 door de toen opgerichte DLF te Keulen. Tot begin jaren 80 was dit programma op de lange golf en midden golf te ontvangen en richtte zich vooral aan de Duitsers in de toenmalige DDR en de vroegere Duitse gebieden in Polen en Rusland. Een FM frequentie had men alleen in de stad Keulen (89,1 MHz) waar het programma werd geproduceerd.
Halverwege de jaren 80 begon men op enkele plaatsen (al dan niet dekkend) ook FM frequenties in gebruik te nemen, vooral in afgelegen gebieden op het platte land waar frequenties beschikbaar waren en langs de binnengrens met de DDR.
De oorspronkelijke MG en LG frequenties heeft men ook vandaag nog in gebruik:
Noorden:
LG 153 (Donebach) Hessen en Midden-Duitsland
MG 549 (Nordkirchen) NRW
MG 756 (Braunschweig) Nedersaksen, Saksen-Anhalt
MG 1269 (Neumünster) Schleswig-Holstein, Hamburg, Denemarken
Zuiden:
MG 549 (Thurnau) Noordbeieren, Thuringen
MG 756 (Ravensburg) regio Bodenmeer en Zwaben
LG 207 (Aholming) heel Zuid-Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk
MG 1422 (Heusweiler) Rijnland-Palts, Saarland
Na het einde van de Koude Oorlog en het einde van de DDR, had de DLF zijn (oorspronkelijke) betekenis verloren en werd hij in 1993 samen met DS-Kultur samengevoegd tot de “Nationale Omroep”.
Inmiddels is men bijna in heel Duitsland (ook) op FM in de ether. Alle FM frequenties vind je hier.
Tevens in heel Duitsland op de analoge en digitale kabel, en ook via de Astra satelliet analoog en digitaal te ontvangen.
–> Deutschlandradio Kultur (afkorting: DKultur; vroeger ook: DLR Kultur) is de naam van het tweede programma van de nationale omroep. Van 1994 tot maart 2005 werd de zender “DeutschlandRadio Berlin” genoemd.
Op de middengolf alleen in Berlijn en wijde omgeving (990 KHz) te ontvangen, verder vanuit Oranienburg (bij Berlijn) ook op de lange golf. Omdat D-Kultur uit een fusie van de Amerikaanse RIAS Berlijn en het Oost-Duitse ‘Stimme der DDR’ en ‘Radio DDR2’ ontstond was men in de jaren 90 eerst alleen in voormalig Oost-Duitsland dekkend in de ether, sindsdien wordt het aantal FM frequenties ook in het ‘westen’ constant uitgebreid. Alle FM frequenties vind je hier.
Tevens in heel Duitsland op de analoge en digitale kabel, en ook via de Astra satelliet analoog en digitaal te ontvangen.
B.) Commerciële zenders die in heel Duitsland actief zijn
Zijn er maar weinig en ze hebben het zwaar, immers is de radioluisteraar aan zijn “landelijke” stations in de resp. deelstaten gehecht, mensen in Beieren denken aan Antenne Bayern en mensen in Nedersaksen aan ffn of Hitradio Antenne als de naam “commerciële zenders” valt, toch zijn er een klein aantal (niet-regionale) stations, waarvan echter géén een over landelijke dekking beschikt:
–> Radio Melodie: Inhoud: Duitse volksmuziek
• kabel, satelliet: Bijna alle kabelnetten in Duitsland, maar ook in diverse Oostenrijkse en Zwitserse kabelnetten.
ANALOOG: Astra 1B, Transponder 21, 19, 2 Grad Oost
DIGITAL: Satellit: ASTRA 1H, Transponder: 103,
• in de ether (op FM)
In een vijftal plaatsen in Beieren is Radio Melodie in de ether op FM:
o München 104,0 MHz
o Regensburg 107,5 MHz
o Neurenberg 103,6 MHz
o Würzburg 95,8 MHz
o Augsburg 94,8 MHz
–> Jam FM: De nieuwe black-music radio, de enige (landelijke) Soul + R&B station in Duitsland.
• Kabel en satelliet:
men is analoog en digitaal over de satelliet Astra te horen in héél Europa, en in héél Duitsland op de kabel.
• In de ether (op FM)
Historie: een hoogtepunt werd bereikt toen men in de deelstaten Berlijn, Brandenburg en Saarland (Saarbrücken) in de ether te ontvangen was en men in onderhandeling was over een ether frequentie in de deelstaat Bremen, tegenwoordig (sinds een jaar of twee) alleen nog in Berlijn en wijde omgeving op FM te beluisteren, nadat men ook de zenders in heel Saarland kwijt was geraakt aan big-FM.
–> SUNSHINE LIVE: Qua inhoud vergelijkbaar met Slam!FM, maar met wat meer Techno en Trance.
• Kabel en satelliet:
men is analoog en digitaal over de satelliet Astra te horen in héél Europa, en in héél Duitsland op de kabel.
• In de ether (op FM)
alleen in het noordelijke gedeelte van de deelstaat Baden-Württemberg, rond Mannheim en Ludwigshafen. Klein uitzendgebied: Schwetzingen en Mannheim (op FM)
–> Klassik Radio: de enige landelijke commerciële zender voor Duitsland met klassieke muziek.
• Kabel en satelliet:
men is analoog en digitaal over de satelliet Astra te horen in héél Europa, en in héél Duitsland op de kabel.
• In de ether (op FM):
niet altijd dekkend in de volgende deelstaat, maar wel via div. FM frequenties in …
o Sleeswijk-Holstein
o Hamburg
o Berlijn
o Hessen
o Beieren
o Nedersaksen (alleen hoofdplaats Hannover) Nieuw
–> Truck Radio:motto: TruckRadio – your sound for the long road.
Een zender met country en gouwe-ouwe muziek voor de truck chauffeurs en andere mensen die beroepsmatig goederen vervoeren. FM frequenties heeft men in eigen land niet, wél eentje in het buitenland: in het zuidelijke Oostenrijk bij de grens met Slovenië. Men probeert in alle deelstaten via DAB digitale radio (L-band) frequenties te krijgen, dit is al in zeven deelstaten het geval. Jammer alleen dat bijna niemand een digitaal DAB radio toestel heeft.
• Kabel en satelliet:
men is digitaal over de satelliet Astra te horen in héél Europa, maar niet op de (Duitse) kabel.
• In de ether (op FM):
o Karinthië (Oostenrijk!):
in de plaats Spittal an der Drau en omgeving op 102,5 FM
• In de ether op MG (middengolf)
o Noordrijn-Westfalen:
Keulen / Jülich: 702 KHz
Dortmund / Münster / Nordkirchen: 855 Khz
o Sachsen-Anhalt:
Halle / Maagdenburg / Burg: 531 KHz
o Baden-Württemberg:
Stuttgart en wijde omgeving: 738 KHz
Gepland: Hessen: Frankfurt/M: 1080 Khz
C.) Overige/andere:
–> RTL Radio 93,3 + 97,0 – motto: “De beste hits aller tijden”
Vanuit Luxemburgs gebied zendt het Duitstalige “RTL Radio” op twee sterke frequenties uit (93,3: Dudelange in Zuid-Luxemburg en 97,0: Hosingen in Noord-Luxemburg) en maakt een speciaal programma voor Duitsland; op de Luxemburgse FM frequenties zelfs met lokale reclame voor Rijnland-Palts, het Saarland en Luxemburg. Terwijl op de Duitse kabel de ‘standaardeditie’ wordt doorgegeven.
Het station bestond al in de jaren 60 en 70, lang voor dat er in Duitsland überhaupt iemand van commerciële radio had gehoord en werd toen via de MG ‘richting Duitsland’ gestuurd. De Luxemburgse pioniers waren dus de eersten die commerciële radio voor/in Duitsland maakten en hele generaties zaten naar ‘RTL’ te luisteren. Sinds 1 januari zendt men digitaal op de middengolf 1440 kHz uit.
RTL Radio is in heel Duitsland op de kabel, ook analoog en digitaal op de ASTRA-satelliet.
Samenvatting: met uitzondering van RTL zijn de meeste van deze zenders bij het publiek “onbekend”, te groot is de “invloed” en “bekendheid” van de eigen publieke en commerciële omroepen in de resp. deelstaat.
–> Stations van het Britse en Amerikaanse leger
De zender van het Britse leger (BFBS Radio 1en BFBS Radio 2) zijn tevens in grote delen van Noord Duitsland te ontvangen:
• Noordrijn-Westfalen
• Nedersaksen
• Bremen
• Sleeswijk-Holstein (alleen in de hoofdplaats Kiel)
…en de Amerikaanse AFN op diverse plaatsen in Zuid-Duitsland:
• Baden-Württemberg
• Rijnland-Palts
• Beieren
• Bremerhaven (Bremen)
(zie de resp. hoofdstukken)
Alle stations die in dit bericht werden genoemd (muv. de Britse en Amerikaanse zenders) zijn overal in Duitsland op de kabel, daarnaast dan de resp. publieke en commerciële zender van de deelstaat waarin men zich bevindt en van een a drie deelstaten erom heen. Zo heb je dus b.v. in Noordrijn-Westfalen naast de WDR ook de SWR op de kabel, en in Hamburg naast de NDR ook Radio Bremen en de mdr. [Bernd Kueck]
Volgende keer: Nog een keer Duitsland: de zenders op de middengolf.
Kijk hier voor de rest van het radiolandschap van Duitsland.
