Wat moet je met vijfhonderd tv-zenders?

Er ligt weer een technologiehype in het verschiet. Met hoog opgejaagde verwachtingen wordt de samenleving rijp gemaakt voor digitale televisie. Consumenten hebben het idee dat ze op hun qui-vive moeten zijn om niets van de digitale ontwikkeling te missen. In sommige kabel- en televisiebedrijven wordt al ‘goud geroken’, zoals de Nina Brinks van deze wereld dat ten tijde van de eerste internethype ook deden.

Toegegeven, er staat inderdaad wat te gebeuren. Maar de vraag is: wat hebben we er aan? Op dit moment kijkt negentig procent van de Nederlanders via de kabel naar analoge televisie. De beelden worden via radiogolven verzonden. Elke zender heeft zijn eigen frequentie. Het is ook mogelijk de beelden in stukjes te hakken en in een digitaal signaal (via nullen en enen) te verpakken. Zo kunnen op één golflengte meerdere tv-zenders worden verstuurd. Op de bestaande frequenties kunnen zo honderden tv-zenders verstuurd worden waar er nu maar plaats is voor dertig tot veertig. In Europa zijn momenteel tweeduizend zenders te zien. Rond 2008 kunnen er dat makkelijk vijfduizend zijn.

De meeste kabelbedrijven bieden nu voor circa vijftien euro per maand dertig tot veertig tv-zenders aan in hun standaardpakket. Dat kunnen er straks (tegen bijbetaling) makkelijk honderd tot vijfhonderd worden. In een beeld- en geluidskwaliteit die hoger is dan bij analoge televisie. Althans, dat roept iedereen. Bij het comprimeren van beeld (mpeg2) en geluid (mp3) gaat echter ook een deel van de kwaliteit verloren. De mpeg-techniek is gebaseerd op het verzamelen van gegevens die op elkaar lijken. Het gras in een voetbalstation bestaat uit duizenden verschillende kleuren groen, maar wordt door de mpeg-techniek vertaald in één kleur groen die het dichtst bij het origineel zit.

Hoe dan ook, het digitale signaal dat verzonden wordt, is op meerdere manieren te ontvangen: via de kabel, de ether, de satellietschotel of via internet (adsl). Grote spelers als Essent en UPC (kabel), Digitenne en KPN-tv (ether), Wannadoo (adsl) en Canaal Digitaal (schotel) zullen de komende jaren een oorlog met supermarktachtige aanbiedingen voeren, om de gunst van de consument.

Decoder
Ether en schotel hebben het nadeel dat er alleen signalen verzonden kunnen worden. Interactieve toepassingen zijn niet mogelijk. Ook is het aantal tv-zenders via ether en schotel beperkter. Daar staat tegenover dat het goedkoper is. Internet en de kabel kunnen veruit de meeste tv-zenders doorgeven. Maar alles heeft zijn prijs en die kan doorslaggevend zijn.

Want de consument moet sowieso al in de buidel tasten. De huidige tv-toestellen zijn namelijk nog niet geschikt voor het ontvangen van digitale signalen. Daarom moet er een decoder worden aangeschaft van rond de 150 euro (plus een antenne als men voor ontvangst via de ether kiest). Bijkomend probleem: elk tv-toestel heeft zijn eigen decoder nodig. Dus dat zijn al twee kastjes als er nog een tv op de slaapkamer staat. Het zal nog een aantal jaren duren eer decoders standaard in tv-toestellen zijn ingebouwd.

Het advies voor de komende tijd luidt: laat u niet gek maken met slogans als ‘méér zenders en méér kwaliteit’. Vooralsnog zijn zenders en kabelbedrijven verplicht het (ouderwetse) analoge signaal door te blijven geven. Dus uw tv gaat voorlopig heus niet op zwart.

Wie analoog blijft kijken, mist wel de komst van de tientallen (nieuwe) special interest-zenders. Wie de interesse en de tijd heeft, kan straks 24 uur per dag naar programma’s kijken over oldtimers, koken, tuinieren, gezondheid, reizen, religie, mode, muziek, ruimtevaart, et cetera. Alleen al een zender als Discovery Channel heeft tientallen nieuwe themazenders in de planning. De VPRO lanceerde onlangs de themakanalen ‘Holland Doc’ (documentaires met diepgang) en ‘3 voor 12’ (alternatieve popmuziek), in februari gevolgd door ‘Geschiedenis’ (onder meer oude Polygoonjournaals). MTV komt met drie extra muziekkanalen waaronder een kinderkanaal. De NOS heeft nu op internet al ‘NOS Journaal 24’, waarin alle bulletins continue worden herhaald. RTL denkt aan ‘Gold Channel’ (gouwe ouwe-kanaal). Een ander troef van de digitale-tv is interactiviteit. Via je digi-tv kun je ook e-mailen, pizza’s bestellen, de prepay-gsm opladen, films huren en rechtstreeks stemmen in programma’s als Idols en Expeditie Robinson.

Maar het lijkt er ook op dat de uitvinders, de technici, de marketingmanagers en de tv-bonzen aan de kernvraag voorbij gaan: wat moet een mens met vijfhonderd tv-zenders? Hoe weet je, op welke zender en hoe laat, jouw favoriete programma over de geelstreepkikker wordt uitgezonden? Uit de tv-gids? Die is dan wel dagelijks zo dik als een telefoonboek. En wat moet een mens met acht zenders die 24 uur per dag uitsluitend voetbalbeelden brengen of vijf zenders die alleen maar autonieuws brengen? En daar moet je dan ook nog eens maandelijks extra voor betalen.

Deskundigen gaan er van uit dat er een soort hype komt zoals tien jaar geleden rond internet. Eerst is alles booming en wordt iedereen hoorndol gemaakt. Na de hype wordt het kaf van het koren gescheiden en zullen alleen de sterkste zenders financieel overleven. Want de reclamekoek moet door tig zenders worden gedeeld. En de opbrengst van een reclamecommercial op themazenders waar slechts een paar duizend liefhebbers naar kijken, zal minimaal zijn. Daar komt nog bij dat het via digi-tv voor kijkers makkelijker wordt reclameblokken te blokkeren.

In Amerika is nu al het TiVo-systeem te koop. Een kastje met 140 uur opnamecapaciteit dat automatisch honderden tv-zenders afspeurt naar onderwerpen/thema’s die de eigenaar boeien. Alles over diepzeeduiken, John Cleese, reizen naar Nepal en orchideeën wordt opgeslagen, zonder de programmaonderbrekende reclameblokken. Zo kan de kijker min of meer zijn eigen tv-avond samenstellen. [Ron Buitenhuis/AD/Radio.NL]