Het uitschakelen van de analoge FM omroep in Zweden zal niet eerder plaatsvinden dan het jaar 2015. De -door de overheid opgezette- Digitale Radio Commissie stelt dat de publieke omroep “Swedish Radio” en de commerciele omroep moeten blijven proberen de luisteraaars over te halen, om over te schakelen van analoge FM ontvangst naar digitale DAB ontvangst.
Maar in een publicatie is de commissie onzeker over de duur van het overgangsproces. De conservatieve Ola Karlsson, een lid van de Digitale Radio Commissie, stelde dat als consumenten digitaleradio’s gaan aanschaffen het analoge FM netwerk in 2015 uitgezet kan worden. Een vernieuwend voorstel voor Zweden is dat de commisie voorstelt een nationale commerciële DAB multiplex toe te staan. Dit zal aanvullend zijn op de bestaande lokale commerciële DAB uitzendingen. Om de Zweedse radioomgeving inzichtelijk te maken volgt onderstaand een overzicht.
Landelijke commerciële radio
Alles begint met FM licenties en geld. In Zweden bestaat er op dit moment geen landelijke commerciële radio. Commerciële radio is alleen toegestaan lokaal uit te zenden. Zoals gewoonlijk, als iets niet mag, wordt ook hier door de commerciële omroepen omwegen gezocht, om de lokale uitzendrestrictie te omzeilen. Dus er worden samenwerkingsverbanden aangegaan. Formeel heeft ieder lokaal radiostation een lokale eigenaar. Maar op hoger niveau vindt er wel degelijk landelijke groepsvorming plaats. Met als gevolg dat er drie grote radiogroepen in Zweden zijn, namelijk: 1. NRJ, 2. RIKS, 3. Megapole.
FM licenties en geld
De FM frequentie verdeling in Zweden vond, enige tijd geleden, via een veiling plaats. Bij die veiling werd geboden op jaarvergoeding. De duurste jaarvergoedingen die uit de veiling kwamen, liggen tussen de 10 en 13 miljoen Euro per jaar voor een lokaal bereik. Voor een land met 9,5 miljoen inwoners en 80 lokale commerciële omroepen zijn dit te grote bedragen. Met als gevolg dat de Zweedse commerciële omroep, op dit moment een zieltogend bestaan leidt. Dit heeft weer als gevolg dat de commerciële omroep, niet kan en wil investeren in DAB. Alleen als de FM licentiekosten omlaag gaan en landelijke commerciële radio mogelijk wordt zal men bereid zijn te investeren in DAB. Het lijkt er nu op dat de Zweedse Digitale Radio Commissie dat streven van de commerciele omroepen wil ondersteunen.
Drempel voor de commerciële omroep
Terracom -de Nozema van Zweden- heeft inmiddels in Zweden een publiek omroep DAB netwerk gebouwd, met een bevolkingsbereik van 85% en een gebiedsbereik van meer dan 50%. De Zweedse publieke omroep heeft echter niet de middelen voorhanden om de huidige DAB uitzendingen te bekostigen. Gevolg: Terracom schakelt regelmatig DAB zenders uit! Op dit moment ligt de investeringsfocus meer op DVB-T dan op T-DAB.
Het valt te begrijpen dat de Zweedse publieke omroep ook geen geld heeft voor een intensieve DAB marketing campagne, met als gevolg bijna niemand weet of men geïnteresseerd is in DAB in Zweden. Voeg daarbij nog een tweede drempel voor de commerciële omroep: de tweede landelijke dekking van Zweden bestaat uit meerdere regionale Band III Allotments. Deze Allotments mogen op dit moment niet samengevoegd worden tot één landelijke multiplex. De bijgaande eis dat 20% van de regionale multiplex voor de publieke taken gebruikt moet worden zorgt ervoor dat de motivatie bij de commerciële partijen tot onder nul is gedaald.
DAB capaciteit
Zweden heeft gedurende de plannings sessies in Wiesbaden tweemaal landelijke dekking gerealiseerd in Band III, door de koppeling van meerdere regionale Band III Allotments. Daarnaast heeft Zweden één maal landelijke dekking in de L-Band. Deze dekking wordt verkregen door koppeling van L-Band Allotments. Het Zuiden van Zweden heeft naast deze 3 maal dekking weinig mogelijkheden tot uitbreiding van het aantal allotments, in verband met de nabijheid van Duitsland, Polen en Denemarken. Het midden en Noorden van Zweden hebben deze schaarste problemen niet. De hoop voor extra DAB capaciteit is nu gevestigd op de herziening van Stockholm ’61 bijeenkomsten. [Willem Toerink/Digitaleradio/Radio.NL]
