Omdat de regionale omroep in Limburg donderdag precies 75 jaar bestaat, herhaalt L1 Radio tijdens kerst de documentaire “50 Jaar regionale omroep” uit 1995. Hierin wordt uitgebreid stilgestaan bij het ontstaan van de Regionale Omroep Zuid (ROZ), de voorloper van L1.
Onrust in de mijnen
In 1945 was het onrustig in de Limburgse mijnen. Met wilde stakingen werd de kolenwinning in gevaar gebracht. Dat zinde de regering in Den Haag niet, want kolen waren onmisbaar voor de wederopbouw van het land. In de documentaire vertelt mijnwerker Wiel Hamers: “Op de mijn zat oud zeer vanwege mensen die tijdens de bezetting met de Duitsers geheuld hadden. Die wilde men weg hebben. Dat gebeurde ongeorganiseerd, iemand stond op een bank te schreeuwen, dat trok de mijnwerkers aan en vervolgens besloot men niet te gaan werken en naar huis te gaan”.
Radio was bittere noodzaak
Oud-topman Joop Landré van de toenmalige radiozender Herrijzend Nederland was betrokken bij de oprichting van de ROZ: “Limburg was belangrijker dan Utrecht of Gelderland vanwege de kolen. Vandaar dat minister-president Schermerhorn de mensen smeekte de handen in elkaar te slaan want van de mijnwerkers moest de wederopbouw komen. Die zender was bittere noodzaak, geen cadeautje”.
Niet katholiek wel Limburgs
De ROZ was een vreemde eend in de bijt van de toenmalige omroepwereld, de regionale omroep paste niet bij het verzuilde bestel. Dat was bewust legt Joop Landré uit: “Wij waren de felle voorstanders van een nationale omroep. De ROZ was onderdeel van ons -mislukte- plan om een nationale omroep te vormen”. De ROZ was dus niet katholiek, nogal bijzonder in 1945 in Limburg. Programmaleider Chris Smits vertelt in de documentaire hoe hij weet te voorkomen dat de Katholieke kerk een voet aan de grond krijgt bij de ROZ.
Documentaire 50 jaar regionale omroep
In een radiodocumentaire uit 1995 komen de betrokkenen van de eerste halve eeuw aan het woord. Dat geeft een prachtig tijdsbeeld van de Limburgse radio en de provinciale samenleving tussen 1945 en 1995. De periode waarin de radio -naast de krant- bepaalde welke informatie de Limburger voorgeschoteld kreeg.
De documentaire 50 Jaar regionale omroep wordt op Eerste Kerstdag (25 december) uitgezonden om 9 uur en zondag (27 december) om 11 uur op L1 Radio. [Radiowereld.NL]