Wie eenmaal gewend is aan luxe, heeft er vaak moeite mee om terug te moeten gaan naar een situatie waarin het behelpen is met minimale voorzieningen. Anderen stellen dat je pas echt van luxe kunt genieten als je ook de keerzijde van de medaille hebt aanschouwd. Op zich valt daar wat voor te zeggen. Het zijn gedachten die door mijn hoofd speelden op het moment dat ik de reacties bekeek die ik mocht ontvangen op mijn vorige column. In mijn betoog over het ontbreken van een etherfrequentie voor Radio Nationaal, ben ik voorbijgegaan aan het feit dat deze zender is te beluisteren via de middengolf. Want via AM 1292 is het geluid van Neerlands trots inderdaad te ontvangen.
Nu is dat verschijnsel “middengolf” iets dat ik in de loop der jaren zoveel mogelijk uit mijn leven heb verbannen. Ik ben opgegroeid in de tijd dat FM-radio’s heel gewoon waren geworden en alleen op die hele kleine draagbare dingetjes wilde deze luxe variant van het radio luisteren nog wel eens ontbreken. Dergelijke toestellen verdwenen daarom ook al snel naar zolder en kwamen er nooit meer vandaan. Ik kon me maar moeilijk voorstellen dat er mensen waren die voor hun plezier de radio langer dan een paar minuten op de AM schakelden. En ergens heb ik het idee dat ik niet de enige was die er zo over dacht. Zeker in de eerste radio-bewuste levensjaren.
Maar inmiddels weet ik dat hele volksstammen in het verleden hebben genoten van hetgeen de AM te bieden had. En velen doen dat nog steeds. Zelf beluister ik de middengolf hooguit eens wanneer ik een specifiek programma, waarvan mij toevallig een vooraankondiging heeft bereikt, wil horen. Of wanneer ik weer eens in een auto moet rijden waarvan de FM-antenne het niet goed doet. Maar verder? Nee, nauwelijks. Ik ben namelijk nog nooit in geslaagd een AM-zender langer dan een kwartier storingsvrij te beluisteren, zonder irritante piep- en fluittonen door de muziek en zonder aan mijn toestel te moeten draaien. In sommige gevallen moest zelfs het hele toestel van positie worden veranderd…
Ik heb al eens eerder uitgelegd dat ik bepaald geen technisch inzicht heb. Ik weet bijvoorbeeld niet waarom AM klinkt zoals het klinkt en waarom men niet in staat is een systeem uit te vinden met de kracht van de middengolf en de geluidskwaliteit van de FM-band zoals wij die allen kennen. Er is inmiddels weer een nieuwe generatie opgestaan die ook die kwaliteit onvoldoende vindt en uitsluitend digitaal wil, maar die behoefte heb ik vooralsnog niet. Mogelijk zullen er destijds ook mensen geweest zijn die op dezelfde manier dachten over de komst van de FM en vasthielden aan het vertrouwde blikgeluidje van de middengolf.
Maar wat ik eigenlijk alleen duidelijk wilde maken is dit: ik zie AM dus niet als “etherfrequentie”. Puur technisch gesproken is het dat wel, maar het komt bij mij niet zo over. Hoe zie ik het dan wel? Nou, kijk… Als ik denk aan “etherfrequentie”, denk ik aan het transport van geluidsgolven door de lucht. Ik zie in gedachten een antenne staan, vanwaar een signaal in de vorm van geluidsgolven door de lucht wordt getransporteerd naar een ontvanger bij de mensen thuis. Stel je nu even zo’n geluidsgolf voor als een vogel. Plotseling maakt de vogel een duikvlucht, graaft met zijn snavel een tunnel door de grond en komt via de kruipruimte onder je huis de kamer binnen. Die vogel ziet er dan natuurlijk niet meer uit, door alle vuil en rommel in de grond. En precies zo klinkt ook de AM, in mijn oren…
