Processing Freakdag – 2009

22 Maart 2009 werd de Nederlandse Soundprocessingdag 2009 gehouden. Deze dag staat geheel in het teken van soundprocessing in de ruimste zin van het woord. De organisatie heeft dit jaar getracht een programma samen te stellen dat voor een breed publiek toegankelijk is.

Dennis van Benthem was aanwezig met zijn presentatie over de analoge Optimod lijn van Orban. Hiervoor had hij verschillende combinaties bij zich. Orban begon in de jaren 70 met de Optimod 8000 FM. Destijds was audio processing nog in de kinderschoenen. Veel radiostations in Amerika waren er wel mee bezig maar het bestond uit aan elkaar geknoopte compressors en equalizers. De Optimod is een processor die een aantal belangrijke zaken tegelijk kan. Namelijk agc, limiting en clipper met stereocoder. Hierdoor was een betere processing mogelijk dan met afzonderlijke apparaten.

In de jaren 80 kwam Orban met de 8100 processor. Een 2 bands audio processor die voorzien was van een distortion cancled clipper. Het groote voordeel was dat door de beperkte instel mogelijkheden je haast niets fout kon doen. Echter in het streven naar meer luidheid in de bekende “Loudness war” die woedde in Amerika werden veel apparaten voor en na de 8100 geplaatst met de nodige nadelen die de sound van de 8100 teniet deden.

Om dit op te lossen kwam Orban met de XT chassis. Dit was een uitbreiding op de 2bands 8100 om meer loudness te behalen zonder al te veel in te leveren aan kwaliteit. Later kwam er nog de verbeterde XT2 op de markt. Het is haast niet voor te stellen maar de 8100 met XT2 chasis wordt wereldwijd nog veelvuldig gebruikt en kan nu nog steeds goed mee komen met de digitale processoren.

De 8100 heeft in de loopt der jaren een aantal vaste combinaties gekend. Een voorbeeld daarvan had Dennis ook bij zich. Het gaat hier om de Texar Prism die voor de 8100 geplaatst worden om wat meer loudness op te bouwen. De Prism’s zijn mono dus je hebt er altijd twee nodig voor de 8100. Om de aansluiting op elkaar zo goed mogelijk te maken zijn er aangepaste kaarten voor in de 8100 uitgebracht. Er heerst nog altijd een grote liefde en interesse voor deze “oer processor” zoals op de foto’s wel te zien is.

Rob Korver gaf een workshop over audio processing chains. Rob is verantwoordelijk geweest voor de audio processing van landelijke zenders als radio Veronica, Skyradio en TMF radio. Rob legt uit hoe deze chains door de jaren heen zijn geëvolueerd.

Voor de verschillende radiostations gebruikte Rob Korver nooit alleen een processor maar een keten van verschillende apparaten om een specifieke sound te creëren. Meestal waren dat eenvoudige compressors van bijvoorbeeld Behringer die voor een ‘grote’ sound processor werden gezet.

Radio Veronica heeft bijvoorbeeld jaren gedraaid met een ‘ouderwetsche’ buizen compressor voor een Omnia 6. Hierdoor werd de sound warmer maar toch ook typisch Omnia.

In de vroege jaren van SkyRadio was het een combinatie van een compressor en een Inovonics 250 om de typische sssSky sound te creeeren.

Leif Claesson was aanwezig om zijn software processing Breakaway te presenteren. Van oudsher werd en wordt audio processing gedaan door speciaal ontwikkeld software die geschreven is voor specifieke hardware. Het berekenen van de algoritmes voor audio processing is namelijk uiterst complex en vergt veel rekenkracht.

Nu gewone computers steeds krachtiger worden is software processing een serieuze mogelijkheid geworden. Er bestonden al softwarepakketten die processing op de pc konden maar dit waren geen serieuze kandidaten om FM dan wel AM processing te doen die de nodige restricties en eisen met zich mee brengen. Denk daarbij aan zaken als de ITU en ETSI beperkingen, en pre-emphasis die toegepast moet worden voor uitzendingen.

Leif laat zien dat Breakaway dit allemaal kan mits in combinatie met de juiste hardware. Daarbij laat hij zien dat door bepaalde filters toe te passen een uitermate harde maar kwalitatieve processing kan uitvoeren. Daarbij heeft hij een algoritme geschreven die erg schone clipping kan toepassen. In de vorige versies van Breakaway was de delay nogal een beperkende factor maar ook hier wordt aan gewerkt. Door speciale live monitoring mogelijkheden wordt de delay beperkt.

Leif liet ook weten dat hij met een nieuw product op de markt zal komen. Namelijk een stereo coder die nog eens een 2 a 3db aan winst kan boeken. Of deze als software of wellicht in hardware vorm zal komen moeten we nog even afwachten.

De belangstelling voor zijn softwareprocessing was uitermate groot. Door de lage kosten, alleen een licentie aanschaf, is het namelijk toegankelijk voor een grote groep mensen.

Cornelius is nu werkzaam voor Omnia waar hij als Research en Development onder anderen verantwoordelijk is voor nieuwe software voor de Omnia One en 6. Hij was echter niet aanwezig om zijn Omnia verkooppraatje te houden maar is helemaal uit Cleveland Amerika gekomen om zijn persoonlijke presets voor de Omnia 6 en Omnia One te demonstreren.

Hiervoor liet hij een aantal voorbeelden zien van de standaard presets zoals deze aanwezig zijn vanuit de fabriek en de presets zoals hij deze ontwikkeld heeft. Cornelius legt de nadruk op een gladde en uitgebalanceerde sound. Op ze’n Amerikaans uit te drukken als “Smooth & Clean”. Maar laat je niet voor de gek houden, Cornelius kan ook presets maken die een bepaalde sound naar boven halen die je niet zou verwachten uit een digitale processor.

We hebben het hier over zijn Mighty 80’s preset voor de Omnia One. Deze preset laat de sound van zware processing met veel compressie uit deze periode herleven in een digitaal jasje. Hij liet weten ook aan een versie voor de Omnia 6 te werken.

De aanwezigen waren best onder de indruk van deze preset. Hoewel de reacties en interactie met Cornelius wellicht door de taalbarrière wat matig waren was zijn presentatie erg informatief en een welkome aanwinst voor de dag.

Aangekondigd door Eric Holzhauer gaf Danny Teunissen een demo over de Vorsis audio processor, nieuw op de Nederlandse markt. Daarbij gaf Eric een presentatie over de distributie van je signaal naar de zenders toe. Waar piraten vaak de processor direct bij de zender kunnen plaatsen hebben de landelijke omroepen deze luxe niet.

Eric legt uit dat zij met satelliet en ISDN links te maken hebben die door encoding en decoding, en dat soms meerdere malen, hun processing sterk hierop moeten aanpassen. Daarom is het goed mogelijk dat ook al heb je dezelfde processor als de landelijke omroep je toch harder kunt als je direct bij de zender je processing kunt uitvoeren. Hierdoor is het vaak zo dat de landelijke omroep niet alleen minder hard maar ook minder mooi kan klinken. Dit hoeft echter geen excuus te zijn om slecht te klinken in de ether.

Eric neemt een niet nader te noemen landelijk station als voorbeeld waar hij verantwoordelijk was voor de processing. Na een naar eigen zeggen mooie strakke sound gecreëerd te hebben bij dit station wilde de Program Director dat ze net zo hard zo niet nog harder dan de concurrentie zouden worden. Daarom werd de processor die bij de zenders staat op de start getrapt die de uitgebalanceerde sound compleet te niet deed. Dit was een mooi voorbeeld en afsluiter van de dag om in het achterhoofd te houden. Meer is niet per definitie altijd beter.

Niehoff was aanwezig met een hele uistalling van apparatuur. Processing is leuk en belangrijk maar nutteloos als alles wat er aan vooraf gaat niet van het hoogste kwaliteit is. Niehoff liet diverse apparatuur als mixers en automation software zien.

De dag werd afgesloten met een zogenaamde “Shootout”. Hier werden diverse processoren van bijna alle grote merken met elkaar vergeleken. Dit was nogal een contrast met de presentaties en workshop die eerder op de dag werden gegeven.

Hoewel zo’n shootout natuurlijk erg leuk is om te kijken wat de ander nu echt kan was de aanpak wat chaotisch. Daarbij waren er de nodige op en aanmerkingen te maken voor wat betreft de instellingen die gebruikt werden. Wellicht dat dit de volgende keer naar hetzelfde niveau gebracht kan worden als de rest van de dag.