Radio is illusie. Woorden waarmee ik mijn column al eens eerder ben begonnen, maar die nog altijd de meest treffende omschrijving vormen van het medium dat met name de lezers van deze website al zolang weet te boeien. Radiomakers hebben dus wel iets weg van illusionisten. Ze kunnen de luisteraars een schijnwereld voorhouden. Een situatie waarin de dingen die je hoort niet zijn zoals ze werkelijk zijn. Illusionisten doen dat op het podium en radiomakers doen het op hun eigen ongrijpbare podium, de uitzendfrequentie.
Enkele weken geleden was ik in de gelegenheid de bekende illusionist Hans Klok de hand te mogen schudden. Samen met enkele van mijn collega’s babbelden we over het vak illusionist. Over het steeds maar opnieuw moeten bedenken van truuks die eigenlijk allemaal zijn gebaseerd op slechts enkele thema’s. Hans vertelde ons dat er in feite maar een paar natuurwetten zijn, waarmee illusionisten kunnen spotten. Zo kan een mens bijvoorbeeld niet vanzelf zweven en kan iets wat doorgezaagd is niet plotseling weer aan elkaar zitten. En toch laten ze ons op het podium zien dat het wel kan. Schijn bedriegt…
Radiomakers hebben ook een paar van die middelen tot hun beschikking, zij het in iets andere vorm. Zij kunnen de luisteraars in feite alles voorspiegelen. Men weet niet beter, dus men gelooft. Zeker als je dit met een stellige overtuiging weet te brengen. En daarbij hangt het er ook nog vanaf wie het brengt en op welk moment. Als Harmen Siezen morgen via de NOS radio verkondigt dat Nederland officieel in oorlog is met Amerika omdat overleg tussen Den Haag en Washington over de bestrijding van het terrorisme is vastgelopen, zal menig Nederlander onmiddellijk noodrantsoenen aanleggen. Harmen Siezen is een betrouwbaar nieuwslezer, dus hij wordt geloofd.
Toch zijn we af en toe wat te goedgelovig in de illusionisten van de radio. Met slechts beperkte middelen kunnen zij ons een schijnwerkelijkheid voorspiegelen die achteraf bezien volkomen waanzinnig is. Zelf heb ik ooit een uitzending gepresenteerd met strandgeluiden op de achtergrond. Het leek voorwaar net of ik daadwerkelijk mijn geluidsapparatuur naar de Wijk aan Zeese kust had gesjouwd om een rechtstreekse impressie te verzorgen van een zwoele zomeravond aan zee. Niets was minder waar. Ik bevond mij in dezelfde studio als vanwaar ik wekelijks mijn programma “De halve zool show” presenteerde.
Deze week was het weer eens raak. Radio-illusionist Ruud de Wild kreeg de nodige aandacht in de diverse media door een in scene gezette schorsing. Het moet de droom van elke radiomaker in dit genre zijn om op deze wijze een zelfbedacht plan tot een dergelijke uitwerking te zien geraken. Het idee was eigenlijk heel simpel: Ruud ging een weekje op vakantie en zocht naar een leuke manier om dit aan de luisteraars te presenteren. Hij kwam uiteindelijk met een ruzie, op basis waarvan de nodige scheldwoorden de ether in werden geslingerd. Die scheldwoorden zouden hebben geleid tot een schorsing van De Wild gedurende een week. Briljant. Ruud lekker op vakantie, terwijl half Nederland het over zijn programma heeft.
En reken maar dat er heel wat mensen zullen afstemmen op de eerste uitzending na de vakantie. Iedereen wil immers horen wat er nu precies waar was van het hele verhaal. Want, laten we eerlijk zijn, wij Nederlanders geloven iets pas als het door de bron zelf is bevestigd. En dat is in dit geval niemand anders dan Ruud de Wild zelf. En die lacht het hardst. Immers, wanneer een programma tijdelijk wordt overgenomen door iemand anders, bestaat de kans op het verlies van luisteraars. Die luisteraars zijn dan in een klap weer terug. Knap gedaan hoor, van onze Ruud…!
Raimond Bos
presentator@hotmail.com
