Ja hoor, de SP in de bocht. Ze vinden dat de kwaliteit van het kabelproduct niet is toegenomen sinds de boel is geprivatiseerd. Sterker nog, men vindt de kwaliteit harder achteruigegaan dan de luistercijfers van 3FM. En dus moeten alle gemeentes het lokale kabelnet maar weer terugkopen. Desnoods met staatssteun. Heel erg realistisch, dit plan. NOT!
Typisch SP plan. Lekker alles weer in overheidshanden, zodat we terug kunnen naar die ‘goede oude tijd’ met overheidsorganen, die zo log, lomp en klantonvriendelijk zijn dat zelfs UPC daar een puntje aan kan zuigen. Wat zeg ik? De grootste punt ter wereld. De saloncommunisten in onze hoofdstad wisten te melden dat het niet zo veel geld zou gaan kosten. Je kunt een groot deel van de cash namelijk weer terugverdienen door de abonnee’s nog harder uit te zuigen dan Fidel Castro zijn eigen volk uitzuigt.
Waarom zo moeilijk doen?
De SP heeft groot gelijk met de analyse van het probleem. Het probleem is, simpel omschreven, dat het privatiseren van een monopolie doorgaans niet zo’n slim idee is. Een commercieel bedrijf werkt wat efficiënter dan een publieke onderneming (kijk eens naar het verschil tussen de publieke omroepen en de commerciële omroepen), maar de winstdoelstelling krijgt wel eens de overhand . Immers, ieder bedrijf streeft naar winstmaximalisatie. Normaliter is dat geen probleem. Tenzij je met een monopolist te maken hebt. Die kan namelijk praktisch alles flikken; er is geen concurrentie, dus kan de klant nergens heen. Een consument heeft de grillen van een monopolist dus te slikken. Gevolg: De service van de grote kabelboeren staat bekend als belabberd. Het aantal kanalen wordt teruggeschroefd terwijl de prijzen omhoog gaan. En om de ellende te maximaliseren zijn de kabelraden bedacht. Origineel waren die bedoeld om de consument invloed te geven op het aanbod. Een surrogaatoplossing, zeg maar. Want die kabelraden zijn vaak zowel een bron van ergernis (voor radio en TV-stations en kabelabonnee’s) alsmede van vermaak (je lacht je rot om sommige beslissingen). Er zijn overigens ook functionerende kabelraden. Als je goed zoekt tenminste. Maar goed, zelfs goed functionerende kabelraden lossen het echte probleem, een monopolist aan de macht, niet op.
De staat heeft de cruciale fout gemaakt om geen concurrentie te ‘regelen’ voor de kabelmaatschappijen. Idem dito voor bijvoorbeeld de NS (maar da’s een wat lastiger verhaal), de KPN (nog steeds geen concurrentie voor je abo, gelukkig kun je inmiddels wel al via een ander bedrijf bellen. Opvallend is trouwens dat een groot deel der natie dat doet) en –bijna- Nozema.
Kortom: we hebben een probleem. De oplossing van de SP slaat echter nergens op. Het terugkopen van een kabelnet om er vervolgens een staatsbedrijf op te zetten (Lees: het vervangen van de ene monopolist door de andere) zal het probleem niet oplossen. Tuurlijk, de situatie in Gouda (redelijk aanbod tegen een redelijke prijs) is een mooie, maar ook daar zie je dingen waar je je vraagtekens bij kunt zetten. Zo weigeren ze Eurosport en Discovery door te geven omdat daarvoor betaald moet worden. En dat willen ze niet, omdat ze vrezen dat dan het hek van de dam is en er meer zenders geld willen zien. Zo utopisch als het zondag in Antenne 2 is afgeschilderd is het niet.
Terugkopen is dus niet zo’n slim idee. In ieder geval niet op de SP manier. Als je het dan terugkoopt, gooi het netwerk dan gelijk open en sta concurrentie toe. De netwerkbeheerder beheert het netwerk, that’s it. En verander de OPTA van een schoothondje in een pitbull. Zodoende kun je die netwerkbeheerder, een monopolist, een beetje in de toom houden.
Vervolgens kan ieder bedrijf pakketten aanbieden via de digitale kabel. Capaciteit is bij glasvezel niet zo’n probleem. Je krijgt vanzelf concurrentie en een situatie waarbij iemand zelf bepaald wat hij of zij wil zien, zonder dat daar een betuttelende overheid of incompetente kabelraad tussenzit.
Dit kun je ook realiseren zonder de kabelnetten terug te kopen. Je moet alleen wel bereid zijn tot een juridisch gevechtje, want de kabelboeren zullen niet zo geamuseerd zijn als je als overheid plotseling besluit dat ze concurrentie toe moeten laten tot hun kabel. Maar goed, Brinkhorst is bereid dit gevecht aan te gaan, want dit is als idee gelanceerd om meer concurrentie te krijgen op de kabel. Goede zet van Brinkhorst. Net zoals het een goede zet was om Nozema te splitsen in, je raad het al, een bedrijf dat de infrastructuur beheert (in overheidshanden) en een dienstenleverancier. Je zou bijna D66 gaan stemmen. Bijna.
D’r zit echter wel een kink in de kabel. En dan doel ik niet op die fijne radiozender, maar op een ander probleem: geheel Nederland moet aan de set-top box. Dat gaat de nodige euri’s kosten. En dat vind het volledige linkerspectrum van Nederland dan weer niet zo leuk, want die zielige bijstandstrekkertjes kunnen dat helemaal niet betalen. (Goedkope reactie: Dan moet je met je luie donder aan het werk gaan. Maar dat zal ik maar niet hardop zeggen). Maar ach, als dat echt een probleem is, kun je altijd nog een partij van die boxen groot inslaan. Dat kan dan gewoon niet meer dan een paar tientjes per digidoos kosten – en het is altijd nog goedkoper dat het terugkopen van alle kabelnetten in Nederland.
En zo heb je alsnog concurrentie. Serieuze concurrentie, that is. Want een deel van de fout om het kabelnet te verkopen zonder voor concurrentie op de kabel te zorgen komt uit de veronderstelling dat satelliet en digitale ethersignalen (Digitenne) wel voor concurrentie zouden gaan zorgen. Een enorme misrekening. Een voorspelbare flop als Digitenne weet nog geen deuk in een pakje boter te slaan. Logsich ook; het aanbod is te beperkt en de prijs is niet laag genoeg om tegen de nadelen op te wegen (het is niet mogelijk om met 1 abo meerdere TV’s aan te sluiten en Digitenne is nogal storingsgevoelig).
Satelliet is vele malen beter (sterker nog: zowel kabel als Digitenne worden op werkelijk alle fronten verslagen door een schotel) maar er zijn gemeenten die liever niet hebben dat een kijker het heft in eigen handen neemt en zo’n ding aanschaft. Da’s jammer, want wie eenmaal satelliet heeft wil nooit meer iets anders. Perfect beeld en geluid, een enorm aanbod en nog wat leuke snufjes, zoals een Electronische Programma Gids. Nou ja, nooit meer wat anders willen …. een verglaste kabel zou hier best wel eens tegenop kunnen boksen. Mits er concurrentie is tenminste.
Dus, SP: tijd om het huiswerk nog eens over te doen. De analyse van het probleem klopt, de oplossing alleen niet. Ironisch: De SP riep altijd dat wijlen Pim Fortuyn aan dat euvel leed. Ik moet nu plotseling aan een bekend spreekwoord denken. Iets met een pot en ketel erin …
Wie heeft er trouwens een leuk aanbod voor een schotelantenne met dual LNB (Astra 1 & Astra 2), Common Interface module en PVR mogelijkheden in de tuner?
Michiel van Diesen
michiel@radiowereld.nl
