Een paar dagen geleden waarschuwde ik jullie voor de gevolgen van te veel kanalen. Vandaag nog een stukje over de nadelen van te grote pluriformiteit. In de nieuwsmedia wel te verstaan. Ik zal dat proberen uit te leggen.
Een van de redenen waarom er zo weinig echt debat was tijdens de laatste presidentsverkiezingen, is dat de media zo ongelofelijk pluriform zijn. Dat wil zeggen, voor iedere politieke subsmaak is er wel een kanaal dat precies die boodschap wil uitdragen. En vergis je niet, ondanks dat er maar twee partijen zijn, zijn er hier net zoveel politieke stromingen als in Nederland. ‘Target audiences’ heet dat dan. Of ‘demographics’. ‘Soccer moms’, ‘NASCAR dads’, ‘engaged elderly’, ‘faithfull families’, ik noem maar wat. Wat je dus ziet gebeuren is dat de linkse kandidaten vooral in de linkse kanalen verschenen, en de rechtse kandidaten vooral in de rechtse kanalen.
Het gevolg en nadeel hiervan is dat je geen echt debat meer krijgt. Om het in Nederlandse termen te zeggen: Femke Halsema krijgt natuurlijk geen eerlijke kans op Radio Wilders, net zoals Paul de Leeuw geen eerlijk kans gaat krijgen om zijn politieke ambities te tonen op SGP radio.
Want zo gaat het natuurlijk. Als je al zo dom bent om je op een ‘vijandig’ kanaal te laten zien, dan zul je dat weten ook, en word je genadeloos afgestraft voor je naïviteit. Een luidkeelse presentator en slimme cameravoering of het listig tactisch dichttrekken van de microfoon (tijd voor de commercials) doen de rest. Dáááág nuance.
Nu denk je misschien: ach, dat valt wel mee, in Nederland loopt dat niet zo’n vaart. Wij zijn veel redelijker dan die extreme Amerikanen. Maar dan let je niet op. Zo overschreeuwde Marcel van Dam Pim Fortuyn al voordat hij zijn partij had opgericht. Frits Bolkenstijn ontweek Fons de Poel van KRO’s Netwerk, omdat die hem ooit eens een kunstje had geflikt. Eelco Brinkman volgde geloof ik vrij snel daarna.
Het beste voorbeeld is eigenlijk nog wel de ondergang van Ad Melkert, al was daar niet eens sprake van kwade wil van de programmamakers. Melkert vertrouwde echter te veel op de bescherming van de normaliter zo links gezinde publieke omroep, en onderschatte de kracht van de mediagenieke Pim Fortuyn. Stel je voor hoe dat debat gegaan zou zijn als Fortuyn verloren zou hebben, of de interviewers wél misbruik gemaakt hadden van Melkert’s slechte bui.
Op het moment zie ik de NCRV flirten met Trouw, want ja, de publieke omroepen moeten minder neutraal en meer subjectief nieuws analyseren. Ik zeg weer: weet waar je aan begint, want voordat je het weet zit je met echte Amerikaanse nieuwskanalen, die volstrekt subjectief zwelgen in hun eigen gelijk, iedere discussie overschreeuwen met nieuwe analyses, analyses en nog meer analyse. Als je goed kijkt naar de programmering van de nieuwkanalen dan zie je dat er meer analyse is dan nieuws, dat weggestopt wordt in kleine blokjes van twee minuten op het hele en halve uur. Check het maar eens op CNN(international). Hoeveel echte neutrale nieuwsverslaggeving zie je daar nog op?
Een andere plek waar je dat zwelgen in je eigen gelijk zit, is internet. Discussiegroepen zijn eigenlijk helemaal geen discussiegroepen meer. Het zijn groepen van gelijkgestemden die lekker onder mekaar hun gram halen op ‘die andere foute sukkels’. Laat maar eens een lekkere rechtse opmerking achter op de blog van Jan Marijnissen, of een positieve opmerking over Fransisco van Jole danwel Trudy ‘Pinokkio’ Prins in de comments van GeenStijl. Je wordt volstrekt afgemaakt met iedere keer weer dezelfde onzinnige argumenten, die vaak niet eens argumenten zijn, maar eerder half verdraaide eenzijdige blikken op de werkelijkheid.
De enige manier om je hiertegen te wapenen is om je constant op de hoogte te houden van kanalen (krant, radio, fora), waar men het niet met je eens is, want dan weet je welke onzin je onderuit moet halen, om je gelijk te halen. Lukt je dat niet, dan moet je nog eens goed nadenken of je eigenlijk wel gelijk hebt.
Doe je dat niet, dan moet je je goed afvragen of we nu echt willen dat Nederlandse media zich weer gaat verdelen in politieke kampen waar niemand meer uit komt? Ik dacht dat we blij waren nu eindelijk eens van die ellendige verzuiling af te zijn!
Vriendelijke groet,
Jasper,
Uw Vliegende Radiowereldreporter
