“Leuk hoor, dat nieuwslezen, maar wil je niet liever dj worden?” Een vraag die ik vaak naar m’n hoofd krijg geslingerd. Meestal antwoord ik heel braaf dat het volpraten van intro’s niet mijn ding is, dat ik graag inhoudelijk met nieuws bezig ben en liever wil proberen om iets op tv te gaan doen. Maar eerlijk gezegd snap ik niet waarom er zo weinig vrouwelijke dj’s zijn, want het is natuurlijk een prachtig vak. Waar gaat het mis?
Hoeveel succesvolle vrouwelijke radio-dj’s ken jij? Ze zijn waarschijnlijk op één hand te tellen en de meeste zijn inmiddels niet meer te horen op de radio. Of ze zitten verstopt op zenders die slechts een marginaal marktaandeel scoren of mogen alleen programma maken op tijden dat er toch bijna niemand luistert. Opvallend genoeg zijn vrouwelijke sidekicks, nieuwslezers en producers een stuk minder schaars. Maar slechts een enkele dame weet uiteindelijk bij een muziekzender de microfoon helemaal voor zichzelf op te eisen.
Ja, de radiowereld is nu eenmaal een mannenwereld, verzuchten mijn vrouwelijke collega’s. Gut, wat ouderwets en achterhaald eigenlijk. En ‘wij vrouwen’ hebben ook al niet dat ene Grote Voorbeeld, zoals alle jochies die later, als ze groot zijn, nèt zo populair willen worden als meneer Beelen of Evers. Eén mannelijke collega van Sky Radio weet zelfs te melden dat het een jaar of 35 geleden is dat de eerste vrouwelijke nieuwslezer te horen was bij de Radionieuwsdienst. Vrouwen werden voor die tijd niet geschikt geacht om het nieuws voor te lezen, omdat ze hun emoties niet kunnen beheersen. Anno 2008 een hilarische gedachte, want nu hebben veel radiozenders juist het liefst een nieuwslezeres. Maar waarom worden vrouwelijke dj’s dan nog steeds niet voor vol aangezien?
Een eerste struikelblok is de techniek. Dat hoor ik tenminste van de radiomannen om mij heen. Vrouwen zouden al die knopjes en schuifjes niet kunnen ‘handelen’, ze vinden het ‘nerd-gepruts’ of ze zouden denken dat Dalet de naam is van een Franse rosé. Toch ken ik zat vrouwen met hun eigen montagestudiootje aan huis en zijn er heel wat producers die ingewikkelde montages in elkaar kunnen draaien. Laatst bleek uit onderzoek dat vrouwen juist uitblinken in bijvoorbeeld chirurgie en nauwkeurige klusjes, omdat ze een betere hand-oog-coördinatie hebben en secuurder werken. Dan moet zo’n mengtafel ook geen onneembare horde zijn. Feit is wel dat jonge meisjes minder geïnteresseerd lijken in techniek, maar ik zat als kleine spruit al stiekem muziekmixen te maken op het cassettedeck van m’n pa en ik vond de mengtafel bij de lokale omroep later ook heus niet eng.
Een ander cliché is dat vrouwelijke dj’s snel mutsig of suf klinken, terwijl de muziekzenders juist graag stoere stemmen tussen de plaatjes willen hebben. Nou, Floortje Dessing is volgens mij een goed voorbeeld van een stoere dame, die trouwens ook graag zèlf schuift. En wat dacht je van Manuela Kemp, die aan haar rock ’n roll-imago haar baan bij Arrow Classic Rock te danken heeft? Zelf klaagt ze dat ze zichzelf ‘behoorlijk mannelijk’ vindt, omdat ze geen ronde heupen of kinderwens heeft. Maar ik ken genoeg stoere radiovrouwen, die ook moeder zijn, zoals Astrid de Jong, of die er supervrouwelijk uitzien, zoals Marisa Heutink en Marlous Löffelman. De meeste radiovrouwen die ik ken zijn ook nog eens supergrappig, zoals – de inmiddels geschrapte – Claudia de Breij. Dames die ook nog eens grof uit de hoek kunnen komen, worden zelfs nauwelijks getolereerd. Zo kon ik altijd smakelijk lachen om Edith den Doosch, maar hoor haar nu nergens meer…
Nee, de meeste stoere radiovrouwen kruipen in de rol van producer. Gewoon, omdat ze graag van alles regelen, honderd dingen tegelijk kunnen doen en hun ego klein genoeg is om de dj te laten schitteren.
Michiel Veenstra zei laatst in een interview over zijn vrouwelijke producer, dat zij zo goed is omdat ze wéét wat er in zijn hoofd omgaat. Op zo’n enorm inlevingsvermogen heb ik een man inderdaad nog nooit op kunnen betrappen, dus wie weet zijn vrouwen daarom wel betere producers. Uit wetenschappelijke studies blijkt trouwens dat vrouwen ook verbaal veelal sterker zijn dan mannen, omdat ze emoties en sfeer beter kunnen omzetten in woorden. Ook handig voor een dj.
Sylvana Simons, die volgens mij op tv beter tot haar recht komt dan op de radio, zei ooit in een interview dat dj’s tegenwoordig zo min mogelijk moeten praten, terwijl vrouwen juist iets willen vertèllen. “En wát er uit de monden van dj’s komt, is de grootst mogelijke onzin.” Misschien zit daar een kern van waarheid in. Die drang om inhoudelijk bezig te zijn, stak namelijk ook telkens de kop op tijdens mijn rondvraag. Vrouwen hebben blijkbaar graag iets te melden en floreren daarom in een nieuwsomgeving. Ook zeggen veel dj’s die ik lastig heb gevallen met het dilemma, dat vrouwen nu eenmaal minder weten van muziek. Pardon? Krijgen ze zelf geen prachtige A4-tjes vol feiten en anekdotes van hun producer? En waarom zijn er dan in het buitenland, zoals Amerika, Engeland en vlakbij in België, wèl veel vrouwen te horen op de muziekzenders?
De afgelopen jaren heb ik aardig wat musicdirectors horen klagen dat ze geen goede vrouwelijke jock konden vinden. En die ene dame die wel een cd’tje opstuurde, had helaas echt te weinig kwaliteit in huis. Terecht hoor, dat je dan wordt afgewezen, want geen enkele luisteraar zit te wachten op het toonbeeld van positieve discriminatie. Maar waarom sturen al die ècht goede radiomaaksters dan niets op naar die baasjes? Dat zal ik ze straks eens vragen tijdens de uitreiking van de Radiobitches Awards. Want ook al zien sommigen die verkiezing als de Paralympics op radiogebied, deze radiovrouwen zijn zeker geen suffe mutsen. Nee, volgens mij zijn het allemaal dames die liever worden gezien als een ‘steberige bitch’, die net als een man vol zelfvertrouwen de microfoon claimt.
Hannelore Zwitserlood
Hannelore Zwitserlood (32) is momenteel te horen als nieuwslezer op Sky Radio, Radio Veronica en Classic FM en presenteert diverse programma’s bij tv-zender RNN7. Tot voor kort was ze elke werkdag te horen als nieuwslezer en sidekick in de ochtendshow van Jeroen van Inkel op Q-music.
