In gesprek met: Jan van Veen [Candlelight]

Zowel bij Veronica als bij Radio Noordzee Internationaal presenteert hij onder andere ‘Jan en Alleman’, ‘Hits uit zee’ (verzoekplaten programma voor middelbare scholieren), ‘De Top 40’ en ‘Alle remmen los’, maar hij wordt vooral bekend dankzij zijn programma ‘Candelight’, waarin Jan gedichten van luisteraars voorleest en romantische muziek draait. Eind jaren ’75 vertrekt hij naar de AVRO, waar hij tot 1991 ‘Candlelight’ presenteert op Hilversum 3, later Radio 3.

Tot voor kort was Jan werkzaam bij Sky Radio, waar hij als enige presentator van het station ‘Candlelight’ presenteerde van zondag tot en met donderdag van 23:00 tot 24:00. Helaas heeft SkyRadio besloten dat zijn programma niet meer in de programmering van het commerciële radiostation past. Daarnaast is Jan al jarenlang eigenaar van Candlelight, een import groothandel in alles wat je maar aan je voeten kan dragen, dus been bekleding.

Wat is jouw mooiste herinnering aan het ‘zeezender tijdperk?

Dat zijn er eigelijk honderden, wat ik eigelijk het leukste vond zijn de drive-in shows in het land. Willem van Kooten en ik waren de eerste die dit deden in Nederland. Maar de oorspronkelijke naam is eigelijk ‘Drijf-in-Show’ maar voor we het wisten werd de naam verkeerd gespeld en werd het drive-in show. De naam kwam voort uit het idee ‘We drijven met de boot het land binnen’.

De allereerste show was in 1965 bij de toen beroemde zaak “Van Dijk” in Loosdrecht. Op die eerste dag was het zo warm, dat ik daar met ontbloot bovenlijf op het podium stond, en toen kwam de eigenaar naar onze Dick Doubwa, de toenmalige producer van de ‘Drijf-in-Show’, en liet weten dat zoiets eigelijk niet kon. Ik moest meteen mijn hemd weer aantrekken want anders ging de stroom er van af en was de eerste dag al snel beëindigd.

Dat is een de dingen die erg leuk waren, daarna zijn er erg veel ‘Drijf-in-Shows’ geweest, dus daar is een boek met mooie verhalen over te vertellen.

We maakten interviews in Londen. Van Kooten en ik gingen interviews maken met een heel klein portable bandrecordertje, en een zeer klein microfoontje bij het Wembley Pool, het toen beroemde ijshockey stadium, naast het Wembley voetbal stadium, wat nu helaas door de sloophamer aan zijn einde begint te komen.

Een keer per jaar had je daar een Poolwinnaars concert van alle populaire artiesten, waar echt iedereen optrad, van Dusty Springfield tot Clif Richard, de Rolling Stones, The Who en natuurlijk the Beatles.

Je was de schoonzoon van één van de eigenaren van Veronica, Dirk Verweij. Heb je je radiocarrière aan hem te danken?

Nee dat heeft er niets mee te maken, ik was er veel eerder dan dat hij mijn schoonvader was. Ik ben begonnen in 1964 en getrouwd en 1969 en ergens halverwege heb ik mijn vrouw leren kennen.

Toen Dirk Verweij in 1970 ruzie kreeg met zijn broer en mede-eigenaar Bull Verweij, ben jij op een vervelende manier vertrokken bij Veronica. Zijn al die oude ruzies inmiddels bijgelegd?

Jazeker, dat is al lang bijgelegd. Dat had destijds te maken met de verkiezing van een Alarmschijf. Ik was op dat moment programmaleider, en het conflict ging tussen twee plaatjes, waar we het niet over eens konden worden. Dit was tussen Fad jack van Hard of Soul en een liedje van Kooimans van de Golden Earing en het nummer Voodoo Woman van Simon Stokes the night Hawkes.

Ik zal het nooit vergeten, toen de stemmen gelijk eindigde vond ik als programmaleider dat het laatste woord gesproken moest worden en dat er voldoende argumenten waren om Fat Jack van Hard of Soul te kiezen, omdat het familie plaat was, en omdat we ook een familie station waren en omdat het een Nederland product was, en omdat Voodoo Woman van Simon Stokes maar een hoop herrie was en ik het eigelijk niks aan vond.

Je bent begonnen als een ‘gewone’ diskjockey, maar uiteindelijk ben je echt ‘Mister Candlelight’ geworden en presenteerde je alleen nog maar een rustig gedichtenprogramma. Had je ook wel door willen gaan als diskjockey, zoals bijvoorbeeld Tom Mulder?

Nee, maar wat is een gewone diskjockey, ik ben gewoon presentator en diskjockey van allerlei programma’s geweest en daar is Candelight van over gebleven. Er is heel vaak gevraagd of ik ook allerlei andere programma’s wil doen. Maar het is gewoon een hobby voor mij naast het dagelijkse werk.

Ik had ook nooit nieuwslezer willen worden, ik heb voor de grap heel lang geleden wel eens het nieuws gelezen bij Noordzee, en voor de grap bij SkyRadio, maar dat hebben ze nooit uitgezonden. Ik denk dat ik wel het nieuws zou kunnen lezen, maar dan klinkt het niet zo neutraal als dat het nieuws moet klinken, omdat mijn stemgeluid inmiddels al zo sterk verbonden is met het programma wat ik inmiddels al 34 jaar doe.

Wat is het geheim van de succesformule van Candlelight?

Gedeelde smart is halve smart. Heel veel mensen die naar Candlelight luisteren ontdekken een klein stukje van zichzelf in menig gedicht, en dat spreekt ze aan. Er zijn heel wat luisteraars die een aantal dingen in het leven niet leuk vinden, en denken, waarom altijd ik. En dan horen ze toevallig een gedicht waarvan ze het gevoel hebben, dat het voor hen geschreven zou kunnen zijn, of ze denken, ik had het zelf kunnen schijven.

De muziek keuze is de laatste jaren helaas niet meer van mezelf. Dat heeft te maken met de constructie van een radiostation te maken. SkyRadio is geen computer station, maar de computer moet je wel voeden. Elk uur wordt natuurlijk samen gesteld door mensen die dat als hun vak daar doen.

En dat is wat anders je denkt, ik heb een bepaald gedicht en daar zou wel eens een bepaalde plaat goed achter passen. Maar dat kan soms niet, omdat SkyRadio de plaat bijvoorbeeld niet meer op die harde schijf heeft staan. Of de plaat zit helemaal niet meer in het bestand. En dat is dan wel eens jammer.

Vond je het niet vreemd om als enige presentator op het ‘non-stop station’ Sky Radio te horen te zijn?

Dat heb ik me nooit zo gerealiseerd, binnen dat uur deed ik gewoon mijn eigen werk, en na 11 jaar is dat natuurlijk ook een beetje gewoon geworden. Het programma werd bijna altijd van te voren opgenomen.

Candelight werd altijd van te voren opgenomen. Wilde je het nooit eens live presenteren?

Het werd niet altijd van te voren opgenomen, maar toen SkyRadio groter werd en het bijna niet meer mogelijk was om met vaste technischi te werken werd het opnameverhaal wal wat makkelijker. Er werden alleen gedichten opgenomen, je bent natuurlijk wel met het complete programmabezig, maar de muziek werd er later tussen gevoegd.

Op een gegeven moment werkten er rond de 10 man bij de technische dienst met afwisselende diensten 24 uur en 7 dagen per week, en met de een ging het prima en met de ander gaat het niet. Dat heeft met de onderlinge relatie te maken.

Je bent veel geparodieerd door andere diskjockeys. Zo had Robert Jensen ‘Jan de Geile Gedichtenvoorlezer’. Wat vind je daarvan?

Prachtig. Blijven doen, dat stoort me nul komma nul. Zolang dat goed bedoelt is en niet af zeikerig bedoelt is, ik weet niet hoe het klonk, maar het heeft mij nooit gestoord.

Wat ik bijvoorbeeld altijd een hele leuke parodie heb gevonden is Andre van Duin, die deed het fantastische. Herman Berkien heeft ooit nog eens gedichten van luisteraars op een lp gezet. En Frans Halsema die het vroeger in een theater programma deed.

Er is zoveel aandacht aan besteed, ik vind dat allemaal prima, ze kunnen beter over je praten dan niet over praten. Willem Duis heeft mij vroeger een ding geleerd. “Als ze over me schijven, en wat ze over me schijven, interesseert me niets, als het maar een hele pagina is.

In 1973 heb je een single uitgebracht met de titel ‘Meer’, onlangs was dit nog te horen in het mediaprogramma ‘Antenne2’. Men vond dat een schaamplaat, hoe kijk je daar zelf tegen aan. Schaam je je hiervoor?

Waarom moet ik me daar voor schamen, toen was het een prachtig liedje.

Als de dagen grijs van de regen te kort zijn, om nog licht te geven, en de wind de laatste bladeren van de bomen scheurt, is het tijd. Want er meer dan een sterveling meteen, op het eerste gezicht in een ookwink kan zien, maar wie kijkt en wie wakker wordt is elke dag weer een wonder. Ja, en zo ging het ongeveer verder. Dat was een stukje tekst dat ik nog uit mijn hoofd weet.

Dus ik schaam me daar helemaal niet voor. Waarom zou ik me er voor moeten schamen. Is het een slechte tekst, nee, Het originele liedje haalde een nummer 1 notering in Amerika. Daar is een Nederlandse tekst op gemaakt, en daar heb ik zelfs mee in AVRO’s Toppop gestaan. Ik geloof dat hij als hoogte notering op 27 kwam te staan.

Hoe kijk jij als oude rot tegen het huidige radiolandschap aan?

Vol en druk. Je moet op de een of andere wijze tot iets komen, maar het is zo oneerlijk, de wijze waarop het gaat. En wat ik jammer vindt, ik heb niet het idee, dat zeer deskundige mensen daar een oordeel over moeten vellen.

Je zal maar opgezadeld worden met al die mappen, met al die informatie, en als ik dan hoor wat voor informatie de aanvragende partijen moeten leveren vooruitkijkend naar 2011.

Laten we blij zijn dat we weten hoe de wereld morgen in elkaar steekt.

En dan moeten wij radiomakers ineens allerlei financiële talenten aan het werk zetten, en laten voorspellen hoeveel omzet kosten en hoe het marktplaatje er uitziet in het jaar 2011.

De bedragen die betaald moeten worden om mee te mogen doen, dan kijk ik naar de instap bedragen. Die zijn voor de één helemaal niets. Dit komt omdat men al vele jaren door middel van een FM frequentie die ze ter beschikking hadden (waar dan wel vergoeding voor betaald is) men toch een hele berg met centjes heeft kunnen creëren. Maar de hele kleintjes die het alleen met de middengolf en de kabel hebben moeten doen, die zijn daar niet toe in staat geweest.

Ik geloof dat een kaveltje 800.000 euro kost, en voor de rest praat je geloof ik over 2,3,4, 5 en meer miljoen euro’s. Dan denk ik dat het voor SkyRadio en Radio538 en voor Meneer de Mol van twee stations niet zo moeilijk is.

Maar voor de kleinere stationnetjes die daarvoor ook graag in aanmerking willen komen is het een hele klus. Die worden bijna allemaal gedwongen om vreemde financiers in de arm te nemen om überhaupt mee te mogen doen.

Ik hoop gewoon dat er eens een keer een goed oordeel komt.

Wie is in jouw ogen het grote radiotalent van de toekomst?

Ik zou het zo niet weten. Waar luister ik naar is bijvoorbeeld Sjors Fröhlich op Radio 1, en naar discussie programma’s, zeker wanneer het om actualiteiten gaat. En voor de rest ben ik niet meer zo’n echte radioluisteraar richting de commerciële. In het begin heb ik even geluisterd naar Gordon en Robert Jensen. Dat is voor een doelgroep aardig, maar niet voor mij.

Als ik Jensen en Gordon beluister in de aller eerste uitzending op NoordzeeFM en ze hebben telefoongesprek in het radioprogramma met Patty Brard, en 20 minuten later draaien ze een plaatje aansluitend is er een gesprek met Hennie Huisman, en dan is het uurtje weer om. Dan denk ik, dat is niet aan mij besteed en dat interesseert me helemaal niets.

Ik luister nog wel eens naar regionale omroepen, ik ga nog wel eens richting Brabant. En dan wil ik nog eens naar Omroep Brabant luisteren, niet vanwege de omroep, maar om een beetje te horen wat ze daar allemaal aan het doen zijn, en ik hoor hier in de regio nog wel eens naar Radio M voor midden Nederland.

En ik luister nog wel eens, omdat er veel oud collega’s zitten naar Radio 192, alleen is het jammer dat ze op de middengolf zitten. Langdurig naar de middengolf luisteren is niet meer je van het.

Op de vraag, of hij daar wel eens gedraaid heeft: ja voor de grap. Ik loop er wel eens binnen, ik ken de heren. Ik drink er wel eens koffie, en we discussiëren en brainstormen wel eens, maar je weet maar nooit. Het is een serieuze ploeg die ik best een plek gun in de ether. Ze doen wat met gouwe ouwe, en ze willen het Nederlandse product promoten en de Nederlandse artiesten ondersteunen wat tegenwoordig ook nergens meer gebeurt.

Niet zo erg lang geleden is je programma bij SkyRadio gestopt, heb je al definitieve plannen om verder te gaan met je programma?

Ja, ik ben nu definitief aan het praten met 5 partijen. En ik wil gewoon een goede keuze maken, en die keus maak ik binnen een week vanaf nu. Ik had gedacht de keus al eerder te maken, maar ik ben er nog niet helemaal uit.

Onlangs was je bij RTV Utrecht te horen met Candelight, hoe was het om live te presenteren op de regionale omroep?

Nee, dat was niet live, op Valentijnsdag was ik bij RTV Utrecht, dat was een dag daarvoor opgenomen, omdat ik ook wat zou doen voor Radio Drenthe. Ik ben wel live drie uur op Omroep Brabant geweest.

Als je programma weer terug komt, hoe lang denk je dan nog door te gaan met Candelight?

Als ik wat plan, dan plan ik het niet verder dan eind volgend jaar, dus eind 2004. Ergens volgend jaar kijk ik dan wel weer verder. In radioland is er meer te doen dan het presenteren van een programma.

Ik heb in mijn leven zoveel andere dingen gedaan. Ik ben internationaal in zaken bezig geweest, ik heb verschillende bedrijven gehad. Ik heb met medewerkers te maken gehad, en ik wil misschien ook wel eens wat anders doen dan alleen maar het presenteren van een radioprogramma. En dat zou ik ook wel eens leuk vinden. Dus misschien gaat mijn besluit wel een combinatie van … worden.

Jan van Veen