In gesprek met Ferry Maat [Radio Veronica] deel 3

Een icoon. Dat is misschien wel de beste omschrijving voor dj Ferry Maat (58) die inmiddels al zo’n vijfendertig jaar meeloopt in de mediawereld. Zijn carrière kende pieken en dalen, maar één ding lijkt constant: de populariteit van zijn in 1972 geboren kindje, de Soulshow. In juni verschijnt het tweede deel van een eind vorig jaar gestarte serie cd-albums waarop muzikale hoogtepunten uit een van de langstlopende programma’s van de Nederlandse radio zijn verzameld. Aanleiding om Maat door te zagen over zijn loopbaan die van het Hilversumse conservatorium via discotheken naar radiostudio’s en vergaderruimten leidde. Een portret in drie delen. Met in het derde deel onder meer: terug op het oude nest, Ferry en de jingles, problemen bij de NCRV, Easy FM en hoe Veronica een ex-Radio Noordzee-dj binnenhaalt.

“Het TV 10-verhaal is heel slecht geweest voor Radio 10. TV 10 wilde namelijk van een zelfde constructie gebruik maken, maar Joop van den Ende was eigenwijs. Die dacht dat hij het wel even zou redden, zag details over het hoofd en ging nat. Daardoor kreeg de reclamewereld het idee dat Radio 10 ook aan de beurt zou komen. Maar dat was niet zo: die strijd zouden we winnen. We werden door het Commissariaat [voor de Media] ook erkend als het eerste Nederlandse commerciële radiostation.

Toen was het ‘operatie geslaagd, maar patiënt in coma’. De adverteerders lieten het afweten. Dramatisch. We hadden enorme technische problemen wat betreft de satelliet en de nieuwsdienst die bij de uplink in Brussel zat. Verder  kreeg ik nog alle sores van de dj’s over me heen. Ik moest alles in de gaten houden, iedere dag in de file naar Amsterdam, drie uur programma en op woensdag vijf uur, want dan had ik ook nog de Soulshow. Ik was echt afgebrand. De uitnodiging van de TROS kwam dus op het goede moment.”

Terug op het oude nest
“Ik werd gevraagd om de opvolger te worden van Dick de Winter (hoofd TROS Radio 2 en 3-PB)  De salarissen waren in die twee jaar wel wat veranderd, want ik was nog niet weg of ze begonnen al die jongens weg te kopen die ik net met Jeroen had aangenomen bij Radio 10: [Daniel] Dekker, [Rob] van Someren en ook Hanno Dik nog.”.

“Ik heb een paar maanden gewacht en uiteindelijk belde ik. Als een verloren kind haalden ze me binnen. Lekker, weer bij de TROS, dacht ik, maar toen gingen mijn ogen open. Ik moest leiding gaan geven aan Radio 2 en Radio 3 en daar zaten mensen die niet vooruit te branden waren. Die zaten gewoon te wachten op de VUT! Ik zal geen namen noemen, maar het was echt vreselijk. Ik bedacht leuke dingen voor ze, zo van: neem de auto, ga het land in, leuk interviewtjes doen met artiesten, en we gaan er een gezellige dag van maken. ‘Terug naar de muziek’ was het concept waar ik mee kwam. En inderdaad gingen we terug naar de oude muziek, maar ook naar de muziek in het algemeen omdat ik een beetje van dat gelul op de zender af wilde. In het begin sloeg dat ook aan, hoewel er veel tegenwerking was.”

“In 1992 begon de eerste echte wrijving te ontstaan. Ik had problemen met de programmaleider, Ton Daalhuisen. Er was sprake van horizontalisering van Radio 3, maar wij hadden nog de donderdag. Ton was ook plaatsvervangend voorzitter van het COPRA (overlegorgaan van programmaleiders radio-PB), maar omdat de voorzitter, Albert van der Heuvel, er nooit was had hij twee petten op, een TROS-pet en een voorzitterspet. Bovendien was hij een beroepsvergaderaar. Nou, dan kun je in Hilversum heel ver komen. Alleen van radio had hij geen kaas gegeten. Mij had hij dan wel met veel tamtam binnengehaald, maar ik werd lastig, want in de wandelgangen hoorde ik dat de TROS naar de zondag zou gaan. De slechtste dag van de week!  Dus ik had Ton al verschillende keren gezegd dat ik daarmee niet kon leven, maar volgens hem was er nog niets besloten. Uiteindelijk kwam het in de stafvergadering en kreeg ik te horen dat er toch plannen waren om naar de zondag te gaan. Daar heb ik me toen fel tegen verzet.”

“Op een gegeven moment had ik een afspraak met Cees den Daas, de directeur: ik kom daar rond tien uur ’s morgens en zijn secretaresse vraagt of ik even wil wachten. Dus ik zit daar en zie de financieel directeur binnenschuiven, de juriste en nog iemand. Uiteindelijk word ik binnengelaten en zie daar een heel comité. Waarop Cees zegt: “Nou, Fer, we moeten er maar een eind aan maken.”.  Ik zeg: “Hoezo?”  “Nou, aan je dienstverband.” Zoiets had ik nog nooit meegemaakt, ik had een complete blackout. “Ja, er zijn toch wat problemen en zus en zo. Dus we willen je twee maanden salaris aanbieden en outplacement. Denk er maar over na. En je staat op non-actief.” Ik zeg: “Hartelijk dank, goedemorgen.” Ik ben naar boven gegaan, heb mijn computer gewist, de laden van mijn bureau omgekeerd in de prullenbakken, de deur dichtgetrokken en ben nooit meer teruggeweest. Ik heb alleen nog met een advocaat gepraat over een paar maanden salaris. Het was echt te gek voor woorden!” 

“Daalhuisen voelde zich bedreigd omdat ik het niet met hem eens was, en zette gewoon de directie voor de keus. Nou, dan kiezen ze voor de hooggeplaatste, simpel. Ik moest eruit. Uiteindelijk heb ik gelijk gekregen, want de TROS ging naar de zondag en daar bleef niks van over. Die hele Radio 3-ploeg, het was niet om aan te horen! Ze zaten voor de kat zijn viool te werken. Ze hebben toen de mazzel gehad dat Veronica commercieel ging (in 1995-PB) en dat ze naar de zaterdag konden. Maar het was een drama.”

Oude maatjes  
“Ik viel in een gat. Uiteindelijk kwam Ad Roland. Die herinnerde zich dat ik goed was in jingles en een muziekopleiding had. Hij had contacten in Duitsland en vroeg of ik eens iets wilde proberen. Zo heb ik voor een station in Stuttgart (Antenne 1-PB) een paar jingeltjes gemaakt voor een nachtprogramma. Die zijn in een studio hier ingezongen. Verder heb ik wat tweedehands apparatuur gekocht, zo’n Atari-computer, een keyboardje, en daarmee ben ik begonnen. Ook mijn muzikale vakkennis heb ik weer opgehaald en in de garage bouwde ik een studiootje. Het sloeg aan en er kwam een nieuwe opdracht, Radio Brocken. Een vriend die reclamefilms maakte vroeg ik om een videoband zodat ik kon kijken of ik daar muziek bij kon componeren. Daar ben ik een maand mee bezig geweest.

Enfin, film afgeleverd en de klant razend enthousiast. Een paar maanden later kreeg ik een brief van de SAM (Stichting Audiovisuele Manifestaties-PB), een club van muziekproducenten voor films en dat soort dingen. Die hadden een congres in de RAI in Amsterdam: of ik wilde komen. Na een paar dagen nog een brief: ik was genomineerd voor een onderscheiding. Toen ging het opeens snel en kwamen er ook andere Duitse stations.”

“Ja, dat is waar ook. Na de TROS heb ik bij Radio 538 de Soulshow gedaan en bij de Gouwe Ouwe Zender (en Radio 538-PB) maakte ik de Gouwe Ouwe Club. Even een tussenstap.”

“De Soulshow deed ik eerst op donderdag, maar op een gegeven moment wilde 538  horizontaler gaan programmeren en kwam ik op zondag te zitten. Ik heb toen gezegd dat als ze van me af wilden ze dat gewoon moesten zeggen, dan stopte ik wel. Maar nee, ze zouden het programma gaan promoten en beloofden me gouden bergen. Daar is nooit wat van terecht gekomen. Op 1 april (1995-PB) heb ik zelf de stekker er uit getrokken. Wekenlang had ik op de zender geroepen dat het de laatste uitzending zou worden en nog dachten ze bij 538 dat ik het niet zou doen. Er is helemaal niemand langs geweest. Ja, raar.”

“Met Lex Harding was ik in de Noordzee-tijd geen dikke maatjes. Later wel. Ik ging vissen bij hem thuis, we hadden een visclubje. In Nijkerk, ja. Altijd heel gezellig.”

“Aardige man, maar…….(denkt na) een beetje een halve boer. Het liefst wroet hij met zijn  vingers in de aarde. Hij komt ook uit een familie van boomkwekers uit Boskoop. Zal hij dus wel van huis uit hebben meegekregen.”

“Hij was altijd wel een aparte dj met een eigen benadering en een heel uitgesproken smaak. Vond ik ook erg goed.. Hij drukte bepaalde dingen door, met op de achtergrond natuurlijk [Ad] Bouman.”.

“Ja, hij is aardig binnengelopen. Het is een zakenman. Dat ben ik niet, ik ben meer artiest.”

Jingles en techniek
“In 1995 kwam Radio 2. Ad Bouman (destijds producer Veronica Radio 2-PB) was met een paar mensen bezig een overkoepelend jinglepakket te maken voor Radio 2. Volgens hem was er maar één was die dat kon en dat was ik  Het ging om een uiterst gecompliceerde opdracht, omdat iedere omroep zich er in moest kunnen herkennen. Elke jingle moest zeven, acht keer ingezongen worden, voor iedere omroep apart. Dus moest ik het zo componeren dat al die herkenningsthemaatjes in die bedjes pasten. Ik denk dat dat ook de aanzet is geweest voor de eenwording van Radio 2. Daar heb ik nog nooit iemand over gehoord, maar ik moet het nu zelf maar eens zeggen: voor de luisteraar is dat toch een hele belangrijke verandering geweest.”

“Ik hou heel erg van mooie continuïteit. Er zijn veel mensen die jingles draaien omdat het jingles zijn. Zelf probeer ik ze zo functioneel mogelijk te gebruiken. Nu bij Veronica ook. Dat pakket is toch vrij beperkt, ook in toonsoort. Ik probeer het zo mooi mogelijk te combineren.”

“Op de radio draai ik van iedereen de meeste jingles, denk ik. Ik vind het leuk om mooie overgangen te maken, dus jingles te gebruiken waarvoor ze bedoeld zijn: transitions van slow naar fast en van fast naar slow. Of sweepers om de platen een goed ritme te geven. Als bijvoorbeeld de stem van Kas van Iersel over een sweeper zit, probeer ik in de computer het ritme van de plaat goed te zetten zodat Kas in het ritme van het intro praat. Slechts een enkeling zal dat horen, maar die krijgt wel het gevoel dat er een goede flow in het programma zit, dat het lekker loopt. Als ik dat kan bewerkstelligen is het voor mij al geslaagd.”

“Het is mooi meegenomen als een dj een muzikaal gevoel heeft, maar velen hebben het niet. Dat merk ik ook bij de Bond van Doorstarters, de mixen die ingestuurd worden voor de Soulshow. Tegenwoordig zijn de mixmogelijkheden dankzij de computer echt voor iedereen toegankelijk. Maar dat betekent niet dat je zomaar twee platen van hetzelfde tempo klakkeloos door elkaar kunt draaien. Als toonsoorten bijten, krijg je het meest verschrikkelijke wanproduct dat er is. Daar moet ik mixen op afwijzen.”

“Ik een kei in het inspreken van intro’s? Ja, er mocht geen kuthaar tussen zitten (lacht). Maar die drang om intro’s in te spreken heb ik niet meer zo. Althans, overdag niet. In de Soulshow wil ik het nog wel doen. Ik kan het ook feilloos  Als ik in de Soulshow na een plaat in één moeite door de volgende instart, merk ik dat mijn spreektempo doorgaat in het tempo van die plaat. Omdat ik niet langzaam kan praten, hou ik ook van uptempo programma’s. Moet ik een ballad aankondigen, dan wordt het moeilijker.”

Problemen bij de NCRV
“In 1995 ging Veronica commercieel en viel er een gat in de middagprogrammering (op Radio 2-PB). De NCRV moest daar een programma neerzetten en kreeg van Kees Toering (Radio 2 zendercoördinator-PB) opdracht om mij te benaderen.”

“Ze wilden een imagoverandering, het moest wat vlotter en door mij aan te trekken zagen ze een mogelijkheid van dat truttige imago af te komen. Dat is heel goed gelukt, want  ‘Maat In De Middag’ werd een iets gedurfder programma waarin ik soms ook NCRV-vreemde platen draaide.”

“Heaven Must Be Missing An Angel?  Ja, hoor, dat kon gewoon. Nee, toen-ie uitkwam niet, maar daar zijn ze wel van teruggekomen. Ik heb het daar ook heel erg naar mijn zin gehad.”

“Mijn muzieksamensteller (Pieter Leen-PB) moest eruit, want er was geen werk meer voor Jaap de Groot. Nu kende ik Jaap en had het altijd een aardige jongen gevonden. Dus dacht ik: het moet maar, niet wetende dat ik zulke problemen met hem zou krijgen.”

“Het belangrijkste wrijvingspunt was de vakkennis. Met de platenmaatschappijen had ik nog maar weinig contact en hij ging naar de pluggers. Alle nieuwe dingen die ik draaide kreeg ik van hem, maar daar zat niks bij. Vroeg ik wat het was, kreeg ik te horen: ‘ja, dat is nieuw’ . Verder moest ik het zelf maar uitzoeken. Op een gegeven moment was er een Zweedse juffrouw. Ik zei tegen Jaap dat ik aan de naam van de studio kon zien dat het in Zweden gemaakt was en vroeg hem het even uit te zoeken. Had-ie er de keer daarna een briefje op gedaan: ‘Zweedse sing a song writer’.” 

“De grootste irritatie kwam voort uit het idee had dat ik vastzat. Ik kreeg alleen maar ABBA en George Baker, de bekende dingetjes. Het lekker freaky bezig zijn met muziek, de liefhebberij die ik met Pieter had, was weg. Jaap kwam met niks. Als ik zelf eens iets meenam, ging-ie op zijn strepen staan, want hij was in vaste dienst bij de NCRV. Ik had het gevoel dat ik niks meer in mijn eigen programma te vertellen had. Dat werden botsingen en op een gegeven moment heb ik gesteld dat ik zo niet langer kon werken. Het was van zo’n domheid dat het ten koste ging van mijn programma. Maar ze verdomden het om er een ander op te zetten, bijvoorbeeld Harjo Thijs die er wel verstand van had en er ook zijdelings bij zat.”

“Voor de gein ben ik met advocaten gaan dreigen. Maar daar hadden ze bij de NCRV slechte ervaringen mee. Ik heb niet goed ingezien dat dat allemaal serieus genomen werd. Tot ik echt een conflict kreeg. Toen heb ik een advocaat genomen. Die heeft het helemaal verkeerd gespeeld. Het was poot stijf houden en contract niet verlengen, terwijl ik volledig in mijn recht stond. Ze hadden al een paar keer vergeten mijn contract te verlengen en dan loopt het automatisch door. Meneer (NCRV-radiomanager Gerard Oonk-PB) bood me nog een contract van vier maanden aan, terwijl ik altijd voor minstens anderhalf jaar tekende. Ja, bij goed gedrag kon ik nog op een verlenging rekenen. Daar kwam het op neer. Nou, zo werkt het dus niet. Ik vond het een belediging. Zonder iets aan vergoeding ben ik gestopt. Alleen die advocaat heeft me ongelooflijk veel geld gekost.”

“Op 31 december (2000-PB) moest ik de laatste uren van de Top 2000 presenteren, de tweede keer dat hij uitgezonden werd. Ik heb toen een statement gemaakt hoe het allemaal zo  gekomen was. Dat heeft de NCRV me zeer kwalijk genomen, maar ik vond dat ik dat moest doen.”

“Radio 2 is daarna echt geterroriseerd en dat is volgens mij nog wel een half jaar doorgegaan. Ze hebben het gastenboek moeten sluiten. Echt gigantisch. Mijn zoete wraak was dat ik in de pers meldde dat ik op 1 januari gewoon naar mijn werk zou gaan. Ik dacht die Oonk nog even een loer te draaien, dat hij op zijn vrije dag in ieder geval aanwezig moest zijn. Uiteindelijk ben ik helemaal niet gegaan, maar het schijnt dat ze inderdaad maatregelen genomen hadden zodat ik het pand niet in kon.”

“Het was echt weer Hilversum op zijn smalst. Wat mij ook enorm teleurgesteld heeft is dat ik geen énkele support van Kees Toering heb gehad. Pas in de laatste week toen alles in feite al kapot was liet hij iets van zich horen. Vervolgens ben ik op vakantie gegaan, kwam terug en zat vol ideeën over dat jinglepakket, want Radio 2 beschouwde ik nog altijd als mijn ding. Dus ik belde Ron Stoeltie (muziekcoördinator en verantwoordelijk voor de Radio 2-vormgeving-PB) voor een afspraak. Die wilde mij net spreken  Ik kom daar, ga zitten en hij zegt: “Ik heb een trieste mededeling: we gaan stoppen met dat jinglepakket.” Ik zei: “Waaat!! Heeft Oonk hier soms….?” Nee, Oonk had er niets mee te maken, werd mij verzekerd. “We willen toch eens wat anders gaan doen.”

“Vijfenhalf jaar heb ik alles voor dat station gedaan. “Kun je nog even snel dit? Kun je nog even snel dat?” Ben er ook goed voor betaald, hoor, daar gaat het niet om. Maar de manier waarop het gegaan is is weer typisch Hilversum. Ze kunnen daar niet mee omgaan.”

Easy FM
“Toen viel ik weer in een gat. Dat was enorm!”

“Ik ben ongeveer anderhalf jaar geschoren en dan moet je stil blijven zitten. Ik had tijd zat om te golfen, maar ik deed het niet want de telefoon kon gaan. Alleen die ging niet.”

“Mijn hele jinglebedrijf was volledig verslonsd doordat ik het zó druk had gehad met radiomaken en de Radio 2-jingles. Nu moest ik dat opeens weer opbouwen. Daar zijn Radio Drenthe en een lokale omroep in het Westland, de WOS, uit gekomen. Dat waren de enige nieuwe klanten in die periode. Het was interen hier.”

“Op een feestje heb ik het idee voor Easy FM gelanceerd. Daar was ook een knaap bij van het Stan Huygens Journaal.  Die heeft er voor De Telegraaf een artikel van gemaakt: ‘Gezocht: geldschieter’ (m/v)’.”

“Er kwamen reacties op, vanuit Marbella, overal vandaan. Ook meldde zich ene Peter (denkt na)… Peter Langendijk, een man die over redelijk wat geld beschikt. Hij heeft onder meer Le Garage (society restaurant in Amsterdam-PB) opgezet met Joop Braakhekke en was betrokken bij Air Holland. Ook heeft hij het Thialf Stadion in Heerenveen voor een appel en een ei gekocht om daar een winstgevend geheel van te maken. Kortom, een zakenman, een keiharde zakenman.

Met hem heb ik wat besprekingen gehad en een businessplan gemaakt. Mijn plan was om Love Radio over te nemen. Dat stond net als Radio 10 te koop. Wegener wilde het kwijt, dus ik ben in onderhandeling geweest maar dat heeft te lang geduurd. Ik wilde graag de kabelfrequenties overnemen, omdat het de enige kans was om snel op de kabel te komen. Dat zou de ideale start voor Easy FM zijn geweest.”

“Ik heb net bij het Commissariaat mijn vergunning weer voor een jaartje verlengd, want je weet maar nooit. Opeens dient zich weer iemand aan.”

“Het idee achter Easy FM is een non-stop station met beperkte presentatie: om de drie platen even vertellen wat er gedraaid is om zo toch een band met de luisteraar te creëren.”

“De doelgroep bestaat uit veertig plussers. Voor adverteerders niet interessant omdat die groep merkvast is. Althans dat zeggen ze altijd, maar daar komen ze nu heel langzaam van terug omdat er steeds meer bij komen en die babyboomers ook geld hebben. Er zijn veel onontgonnen terreinen: ik hoor op de radio nooit iets over golfreisjes, over interessante vakanties of andere zaken waar die mensen hun geld aan willen uitgeven.”

Naar Radio Veronica
“In diezelfde tijd kwam Radio 192. Die meldden zich al vrij snel. Als ik ook maar ergens mijn neus liet zien en met Ad Bouman (mede-oprichter Radio 192) stond te praten, meldde de roddelpers al dat ik naar 192 zou gaan.”

“Ja, het was een hobbyistenstation waar nauwelijks betaald werd. Tot ze iemand gevonden die dan wel wilde betalen. Toen ben ik er ook gaan werken. Ik heb er een héle leuke tijd gehad, want ik kon draaien wat ik wilde. Smullen dus.”

“Natuurlijk was het geen reclame om daar te gaan zitten, maar aan de andere kant werd ik wel weer opgemerkt. Zo belde Erik de Zwart om te praten over een overstap naar Radio 10. “

“Talpa had het gekocht en die wilde ervaring in de ploeg. Dat was een van de criteria bij de frequentieverdeling. Dus werden Bart van Leeuwen en ik aangetrokken. Hartstikke leuke ploeg.”

“Ik weet het nog goed, het was een maandag en de uitslag van de frequentieverdeling zou komen. Maar die kwam maar steeds niet. Toen ik in de studio in Amsterdam aankwam zat iedereen boven in de kantine. Allemaal trieste gezichten: “Het gaat niet door.”  Níemand kon het geloven. Bleek de frequentie te zijn gegaan naar een papieren plan, de Gouwe Ouwe Zender (voorloper van het huidige Radio Veronica-PB) van Sky. En ik kom ’s avonds thuis en m’n vrouw zegt: “Er is voor je gebeld. Ton Lathouwers.” Toen wist ik genoeg.”

“Als de FM-frequentie niet doorging was het einde contract. Zo was het afgesproken. Maar Erik vroeg of ik nog even wilde blijven hangen, want ze zouden het gaan aanvechten. Vervolgens kregen Erik en Ton ruzie en er was sprake van dat Sky Radio 10 overnam. Kortom, een hoop gehannes. Tegen Ton heb ik gezegd dat ik er niets mee te maken wilde hebben en dat ik met Erik nog een gentlemen’s agreement had. Maar na twee maanden heb ik Erik gezegd dat ik de knoop ging doorhakken en voor mijn toekomst koos.”

“Ja, Lathouwers kwam met een aanbod dat ik niet kon weigeren: “Hoe lang wil je? Vijf jaar? Zeg het maar.” Toen heb ik vier jaar gezegd. Want ik dacht: als dat afgelopen is ben ik zestig jaar. Dat vind ik een mooie mijlpaal en dan kijk ik nog wel even verder.”

© 2005 Peter Bartlema / Radio.NL