In gesprek met: Rick van Velthuysen [Radio 538]

In 1985 vertelde Jeroen van Inkel tegen Rick dat de KRO op zoek was naar nieuwe dj’s. Rick wilde erg graag en ook de KRO wilde hem wel inlijven. Dat gebeurde en zo kwam het dat Rick samen met Peter van Dam een spelletjesprogramma presenteerde. Ook werkte hij als invalskracht. Maar dat veranderde het jaar daarop. Kas van Iersel verliet de AVRO en liet dus een gat achter. Jan Steeman, destijds hoofd Radio 3 van de AVRO, nam contact op met Rick. Die wilde wel en binnen twee weken was Rick bij de AVRO te horen. Daar presenteerde hij onder meer Top Pop 20 en de Top Pop Discovery. Tevens presenteerde hij Top Pop op televisie.

Maar in 1992 besloten een aantal ex-medewerkers van Veronica om Radio 538 op te richten. Rick werd door Erik de Zwart gevraagd om diskjockey op het nieuwe station te worden. Hij moest zich extra bewijzen, want een Veronica-verleden had hij niet. Rick merkte opeens dat hij veel minder luisteraars had. Radio 3 was op dat moment nog het grootste station van Nederland met landelijke dekking, terwijl 538 moest vechten voor elke kabelfrequentie, laat staan een etherfrequentie. Maar zoals we nu allemaal weten, is Radio 538 uitgegroeid tot het grootste station van Nederland. Hij presenteert daar nu het programma ‘WeekendRick’ op zaterdag en zondagmiddag. Sinds april is hij ook tussen twaalf en drie uur ’s nachts te horen.

– Hoe houd je het vol om vier keer per week een nachtprogramma en twee keer per week een middagprogramma te doen?

Gewoon niet aanstellen en mijn werk doen. Waarom zou ik het niet volhouden? Als je gewoon jezelf in acht kunt nemen en je eigen grenzen kent, dan zie ik niet het probleem waarom je dit niet vol zult kunnen houden. Zo bovenmenselijk is het ook weer niet. Het is niet zo dat het makkelijk is, maar veertig jaar geleden moesten de mensen harder werken hoor.

– Je presenteert je programma samen met Erik-Jan Rosendahl. Waarom heb je voor hem gekozen?

Omdat hij zeker voor in de nacht iets kan brengen, wat we daar nodig hebben. Dat is een stukje ongeremdheid en humor. Hij heeft ook voldoende geestelijke bagage, maar wel doorspekt met humor. Daardoor wordt het aantrekkelijker om ’s nachts te luisteren, want naar mijn beoordeling houdt je geen mens wakker met het bewandelen van de platgetreden paden. Maar als je dingen doet die men niet verwacht of humoristisch zijn, dan zullen mensen het uitdagender vinden om naar te luisteren.

– Wat was voor jou de belangrijkste reden om de nacht van Radio 538 erbij te gaan doen?

Ik vind het altijd leuk om dingen te doen, waar anderen van denken dat het niet kan of te moeilijk is. Als iemand morgen aan mij vraagt of ik het programma van Edwin Evers wil overnemen, dan is dat een grote eer, maar tegelijkertijd is het een tijdsslot waar eigenlijk alles al op gebeurt is. Iedereen heeft daar zijn plasje al overheen gedaan. Edwin is op dit moment degene die dat als beste kan. Wat kan ik daar voor een winst halen? Ik zoek altijd dingen op die een uitdaging zijn. Als je iets gaat doen waar iemand als zo goed zijn werk heeft gedaan, welke winst haal je dan daar?

– Jij hebt Radio 538 van het prille begin tot het heden meegemaakt. Hoe verklaar je het succes?

Veel van het succes heeft te maken met de inzichten van founding fathers zoals Lex Harding en Erik de Zwart. Die hebben ieder op hun eigen manier met al hun ervaring, getracht om Radio 538 bekend te maken. Ze hadden een goed netwerk en die hebben ze natuurlijk ook gebruikt. Bovendien wisten ze uit het Veronica-verleden hoe je van iets heel kleins naar iets heel groots kunt groeien, waardoor er ook op een goede manier omgesprongen moest worden met de beperkte financiële middelen.

Veel investeren in de toekomst, daar zijn ze heel goed in geweest. Ook was 538 in eerste instantie een underdog, waar veel mensen sympathie voor kregen. We wisten steeds meer mensen aan te spreken en van het één kwam het ander. Er zijn veel factoren waarom 538 zo groot is geworden, maar de inbreng van Lex en Erik was destijds van levensbelang.

– Had je in 1992 kunnen denken dat 538 zo’n overweldigend succes zou worden?

Om eerlijk te zijn, had ik dat al veel eerder verwacht. Dat gevoel krijg je, als je met mensen als Lex Harding in zee gaat. Van tevoren weet je al dat het dan heel raar moet gaan lopen, mocht het niet lukken. Dat klinkt misschien een beetje arrogant, maar dat is het niet. Het heeft alles te maken met het feit dat er mensen achter zaten, die het klappen van de zweep wel kenden. Je moet het natuurlijk allemaal wel zelf doen, maar deze mensen waren wel in staat om aan te geven hoe je het moest doen.

– Wie zijn jouw voorbeelden geweest op het gebied van radio-dj’s?

Dat zijn de helden van weleer. Er waren heel wat diskjockeys waar ik afzonderlijk wat van leerde. Ik was een hele grote fan van Felix Meurders en Leo van der Goot, dit waren volgens mij de dj’s uit de buitencategorie.Tekstueel heb ik altijd met veel bewondering geluisterd naar Frits Spits en technisch gezien leerde ik bijzonder veel van Ferry Maat. De eerste twee die ik noemde vond ik overall gewoon briljant en de andere twee hadden iets waarvan ik het knap vond dat ze dat zo konden.

– Twijfel je nooit over de vraag of je nog bij Radio 538 past?

Nee. Veel mensen in ons land associëren goed functioneren met leeftijd. In Amerika hebben ze daar geen last van. Als je in the States goed je werk doet, zit je er op je vijfenzestigste nog. Het heeft alles te maken met het feit of je nog geloofwaardig overkomt. De ene persoon is drieënveertig en al een ouwe lul en de andere is drieënveertig en staat nog volop in het leven. Dat is het grote verschil. Het is trouwens niet alleen bij radio zo hoor. Ook in het bedrijfsleven zou niets gerelateerd moeten zijn aan leeftijd, maar aan de capaciteiten van iemand. Dan maakt leeftijd helemaal niets uit.

– Even naar de concurrentie. Waarom mislukt Yorin FM toch steeds?

Het probleem bij Yorin is dat het nog steeds allemaal wel erg gelikt in elkaar zit, maar het laat weinig ruimte voor persoonlijkheid. Het enige programma dat ik regelmatig beluister dat is de Freakolympics. Die verschillen in het etaleren van de radiopersoonlijkheden bij Yorin FM komt door mensen als Jensen. Hij is best getalenteerd, maar hij is, naar mijn idee, het blok aan het been van een station als Yorin FM. Hij wenst zichzelf volop in de schijnwerpers te plaatsen, zodat alle andere mensen in zijn schaduw blijven staan.

Ze noemen zichzelf het station van Stenders & Jensen, maar die andere jocks dan? Dat is niet geheel onbelangrijk, want je bent een 24-uursstation. Natuurlijk mag je je ermee profileren, want Rob Stenders en Robert Jensen zijn retegoede radiopersoonlijkheden, maar zie ze eerder als waardevolle toevoeging op wat je hebt. Zie ze niet als het enige dat je hebt, want daarmee beledig je in feite de andere medewerkers en hun programma’s.

– Op andere radiostations lijkt het weekend een ondergeschoven kindje. Hoe verklaar je dat?

Dat is de laatste tijd ook al wel aan het veranderen hoor. Steeds meer stations ondernemen nu pogingen om nu ook het weekend een beetje op te leuken. Ze hebben toch het gevoel dat daar wat winst te behalen valt. Waarschijnlijk gaan stations straks in de nacht ook reageren. Ik zag dat Veronica al een reactie had. Ik probeer natuurlijk in de nacht zoveel mogelijk mensen naar me toe te halen. Bij andere stations kan dat dus de algemene marktaandelen omlaag gaan halen, dus je zult altijd zien dat er gereageerd wordt vanuit de markt.

– Op sommige andere stations zitten veel bekende Nederlanders achter de microfoon in plaats van een echte dj. Wat vind je van die ontwikkeling?

Ik denk dat we dan meer moeten spreken van tv-persoonlijkheden. Ik ben daar zelf niet zo voor. Als een station dat wil, dan moeten ze dat vooral zelf bepalen. Mijn ervaring is dat radiomensen nu éénmaal makkelijker bij de tv kunnen gaan werken, dan omgekeerd. Dat komt doordat tv-mensen altijd 3 dimensionaal werken: de kijker kan ze horen, zien soms diepte en er is beeld. Wij dj’s hebben alleen maar het geluid en wij moeten in woord het beeld creëren. Als wij naar tv gaan, dan hoeven wij feitelijk minder te doen, terwijl de tv-mensen juist meer moeten beschrijven.

Als je dus als tv-maker naar de radio gaat, dan denkt de tv-maker dat er een beeld bestaat. Maar zo werkt het niet. Je moet namelijk een sfeer kunnen omschrijven en je kunt op de radio niet een camera het werk laten doen. Bovendien zijn het mensen die totaal niet kunnen schuiven. Ze hebben dan totaal geen gevoel met alles. Martijn Krabbé bijvoorbeeld kan wel schuiven en weet ook waar hij mee bezig is. Heel veel andere mensen die van de tv komen, hebben dat gewoon echt niet.

– SLAM!FM ligt op dit moment hevig onder vuur. Hoe kijk jij tegen die zaak aan?

Als er regels zijn gesteld, moet je die wel nakomen. Ik heb me er niet heel erg in verdiept en laat dat lekker over aan mensen die er wel wat vanaf weten. Ik luister te weinig SLAM!FM om te kunnen bepalen of ze zich wel of niet aan de regels houden. Maar er zijn miljoenen ‘Pleuro’s’ door Noordzee, 538 en Sky neergelegd om aan die licentie te komen.
Voor een appel en een ei heeft SLAM! een licentie gekregen, dus dan moeten ze zich ook aan de regels houden. Ik kan dus niet bepalen of ze zich wel of niet aan de regels houden, maar als ze dat wel doen, dan zijn ze wat mij betreft van harte welkom. Maar als ze dat niet doen, dan vind ik dat je ze aan moet kunnen pakken. Als je voor zo weinig je zenders krijgt, dan vind ik het niet meer dan normaal dat je er dan op een normale manier mee omgaat.

– Welke stations gaan er de komende twee jaar het loodje leggen of van eigenaar wisselen?

Dat zou ook Radio 538 kunnen zijn, dat kan allemaal maar zo. Maar ik hoop wel dat het programma-aanbod niet al te versnipperd gaat raken. Er moeten wel een paar duidelijke stations zijn, zodat de mensen ook wat te kiezen hebben. Sky, Veronica en zeker Radio 10 mogen van mij allemaal blijven. Ik zit er niet op te wachten totdat zij het loodje leggen. Er moeten een paar duidelijke stations zijn, want zoveel radiotalent loopt er nou ook weer niet rond in Nederland. Luisteraars moeten er ook wat aan hebben en het moet niet zo zijn dat alle goede diskjockeys straks verspreidt zitten over allerlei radiostations.

– Wat ga je de komende tijd doen?

Dat weet ik niet. Ik zit sowieso als ik wil nog tot 2008 bij Radio 538. Wat ik daarna of daarvoor ga doen, daar heb ik nog niet over nagedacht. Het ligt in de rede dat ik gewoon bij Radio 538 blijf. Als je daar al zo lang zit, dan draag je ook een stukje historie met je mee. Dat stukje historie wil ik graag overbrengen op de jonge mensen bij 538.

Rick van Velthuysen