Hét nieuws komt nog steeds van de NOS
Op de televisie wordt alles vele malen af- en vooral aangekondigd. Tot gek-wordens toe. De serieuze journaals doen er ook al lang aan mee. ‘Dit zijn onze belangrijkste onderwerpen van vandaag’. Het RTL Nieuws meldt ook halverwege het journaal nog wat er verder aankomt. Het lekkerste wordt tot het laatst bewaard.
Je moet wat doen om kijkers te trekken, want aan nieuws en actualiteiten geen gebrek op de Nederlandse televisie: NOS-journaal vier keer per avond, RTL-nieuws drie keer, SBS-nieuws (sinds maart), Ontbijt-TV, MiddagEditie, Buitenhof, Nova, 2Vandaag, Netwerk, Vijf in het Land, Hart van Nederland. Dan was er nog Morgen Gebeurt Het van Net5, maar dat is een zachte dood gestorven.
Het is als gevolg van het alsmaar uitdijende zender-aanbod op de televisie steeds moeilijker om hoge kijkcijfers en grote marktaandelen te scoren. Ook de concurrentie van andere media, zoals Internet, is groot. Je kunt je de hele dag op de hoogte stellen van het nieuws. Dus neemt de noodzaak af om er elke avond eens goed voor te gaan zitten. De gevolgen zijn merkbaar. Het NOS-journaal heeft de afgelopen tien jaar de kijkdichtheid zien halveren.
Toch scoort het NOS-journaal nog altijd het hoogst, zeggen de cijfers van de Dienst Kijk- en Luisteronderzoek over het eerste half jaar van 1999. Van alle nieuwsuitzendingen trekt het NOS-journaal van acht uur de meeste kijkers: anderhalf miljoen. Het journaal van zes uur is goed voor 1 miljoen kijkers, nog altijd 100.000 méér dan het nieuws van RTL4 van half acht. Over de eerste zes maanden van dit jaar kwam het NOS-journaal van acht uur uit op een kijkcijfer van 10.3 en een marktaandeel van 28. (Het kijkcijfer geeft aan hoeveel procent van alle Nederlanders keken, het marktaandeel zegt hoeveel procent van de tv-kijkers naar een bepaald programma keken). Het RTL Nieuws van half acht scoorde een gemiddelde kijkdichtheid van 6.4 en een marktaandeel van 20. Het NOS-journaal van zes uur een kijkdichtheid van 7.1 en een marktaandeel van 32.
Meest betrouwbaar
Een meerderheid van de kijkers vindt het NOS-journaal de meest betrouwbare nieuwsbron. Het RTL Nieuws wordt nog steeds door tamelijk veel kijkers oppervlakkig gevonden. De kijkers vonden het, volgens een onderzoek van eind vorig jaar, wel levendiger. Maar als het er in het nieuws echt om gaat, kiest de kijker toch voor het NOS-journaal, zegt Jeroen Verspeek van de Dienst Kijk- en Luisteronderzoek. ‘Dat bleek het afgelopen half jaar bij de grote nieuwsonderwerpen als de Bijlmer-enquête, de korte val van het kabinet en Kosovo.’
SBS6 speelt in het ‘gevecht’ om de kijkersgunst een bescheiden rol, hoewel Hart van Nederland, met het regionale nieuws, wel goed scoort. Maar het SBS6 Nieuws, dat sinds maart in de plaats is gekomen van Actienieuws, doet niet echt mee met gemiddeld 190.000 kijkers en een kijkdichtheid van 1.4.
Jean Mentens van Cameo Media, dat als producent de journaals aan SBS6 levert: ‘Sinds 1 september presenteren we twee nieuwe journaals. Op Net5 om zeven uur en op SBS6 om half acht. Die zien er wat stijl en vorm betreft totaal anders uit. Want beide zenders hebben een ander publiek.’
Belangrijker dan het maken van journalistiek goede thema’s, vindt Mentens het ‘voor het publiek relevant maken van moeilijke problematiek’. Dichtbij de kijker staan en niet alleen een nieuwsjournaal maken voor politiek geïnteresseerden.
Voor tieners
Wat dat betreft is het NOS-journaal sinds de komst van hoofdredacteur Nico Haasbroek de goede weg op gegaan, oordeelt ook Mentens. ‘Daar heeft echt een revolutie plaatsgevonden. Het NOS-journaal is levendiger geworden, spitser.’
Heel slim noemt Mentens het plan van Haasbroek om met een tienerjournaal te beginnen. Haasbroek kondigde dat in april aan bij het bekendmaken van de nieuwste kijkcijfers. Toen zei Haasbroek ook dat de veranderingen van de laatste twee jaar (zoals terughoudendheid met ‘akelig’ nieuws, een andere vormgeving en meer live-verslaggeving) kennelijk bij de kijkers in de smaak zijn gevallen. Het NOS-journaal is niet meer het ‘zwakzinnigste, beuzelachtigste journaal ter wereld’, zoals Gerrit Komrij schreef. Maar dat was 1985. Dit is de tweede aflevering in een serie over de televisie. (Eindhovensdagblad)
