De Japanse bezetters dwongen Europese kampgevangenen te acteren in een propagandafilm, die de mensonterende werkelijkheid in de kampen moest verhullen.
De NOS zendt dinsdag 15 augustus 2000 (17.00-17.55 uur, TV2) fragmenten uit van deze propagandafilm tijdens de herdenking van de bevrijding van Nederlands-Indië op 15 augustus 1945, dit jaar precies 55 jaar geleden. De plechtigheid zal dit jaar worden bijgewoond door koningin Beatrix.
Na de bevrijding werd de Japanse propagandafilm verwerkt in een Australisch-Nederlandse documentaire waarin enkele van de in het Japanse origineel optredende ex-gevangenen vertellen hoe het werkelijk in de Jappenkampen toeging. Historicus Remco Raben, werkzaam bij het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) verdiepte zich in deze geschiedenis en geeft live in de studio uitleg bij de beelden.
De uitzending bevat verder een verslag van de herdenkingsplechtigheid die elk jaar op 15 augustus plaatsvindt bij het Indisch Monument aan de Prof. Teldersweg in Den Haag. Dit jaar zal koningin Beatrix daar een krans leggen ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Japanse bezetting. Ook minister-president Kok en minister Borst zullen een krans leggen. NOS-Actueel maakt elk jaar een programma rond de herdenking van de Japanse capitulatie op 15 augustus 1945, die het definitieve einde betekende van de Tweede Wereldoorlog.
In het programma van dit jaar zal ook een reportage te zien zijn over de repatriëring van mannen, vrouwen en kinderen, die gevangen zaten in Ambarawa op het eiland Java.Verder praat Pia Dijkstra met mevrouw L. van Blaaderen, wier man tijdens de Japanse bezetting omkwam als dwangarbeider aan de Pakan Baru spoorlijn en die met haar twee kinderen verschillende Japanse kampen overleefde. Presentatie: Pia Dijkstra, Commentaar: Pieter de Vink (M)
