Oh ooh. Rampspoed en ontij. De regering is gevallen. Ja, ook hier heb ik het meegekregen. De Nederlandse kranten doen het best goed op internet. In deze kolom wil ik eens beschrijven hoe ik het allemaal van hier meemaak. Ik zit er hier wat verder af. Bovendien ben ik tegenwoordig wat meer een andere aanpak van nieuws gewend en dat leidt misschien wel tot aardige inzichten. Misschien ook niet.
Vooraf wil ik echter wel duidelijk maken dat ik het niet over de inhoudelijke politiek wil hebben. Ik wil niet oordelen of het redelijk was dat de regering is opgestapt. Ik heb het NIOD rapport niet gelezen. Veeeeeeel te dik.
Wat daar verweg in Joegoland gebeurd is, is bijzonder verwerpelijk. Wat mij betreft is er weinig verschil tussen de aanstichters van dat drama en de idioten die in mijn woonplaatsje hier op elf september een vliegtuig iets te vroeg aan de grond gezet hebben. Of, in de historische woorden van het lokale opperhoofd hier: ‘In the Old West, they had these posters …… Wanted, Dead or Alive’. Wij zeggen dan: Daar heb je het Joegotribunaal voor.
Ik zal wat observaties voorleggen. Daar waar ik erg overtuigd ga lijken van een bepaalde interpretatie, doe ik dat alleen maar om te kijken of ik u, waarde lezer, kan meenemen in de eventuele redelijkheid van die interpretatie. Mocht u het niet eens zijn met mijn stellingen, laat dat dan vooral weten. Radio.nl staat altijd open voor suggesties. Mijn e-mail staat onderaan deze kolom.
Het eerste was me opviel is dat men er in Nederland zwaar door aangeslagen lijkt. De regering stapt op, iedereen in paniek. Vreemd. Want wat is er nu allemaal aan de hand? Vrij weinig. De regeerperiode liep toch al op zijn einde. Er worden nog wat wetjes doorgedrukt om wat projectjes van ministers af te ronden en dat is het. Over een maand is het toch verkiezingen. En die waren al uitgeschreven. Een minimale tijd een demissionair kabinet dus.
Andere keren wanneer het kabinet viel moesten de verkiezingen nog gepland worden en dat levert een veel langer demissionair kabinet op. Met andere woorden: geen beter moment om op te stappen dan nu. Of het moest nog dichter bij de verkiezingen zijn. Mooie planning, die publicatiedatum van dat NIOD rapportje. Nu staat het zowaar nobel om op te stappen. Let wel, men stapt op omdat er behoorlijke inschattingsfouten zijn gemaakt. Niet vanwege rellerigheid.
Het is trouwens ook een aardige publiciteitsstunt, want ik heb de laatste dagen niks geen (‘zero zilch’ zouden ze hier zeggen) verkiezingsnieuws meer gelezen. Alles gaat over de val van het kabinet. Het enige wat ik kon vinden was een of ander duf flutselonderzoekje dat meldde dat Pimmetje F minder aandacht kreeg in de pers……….
Iets anders wat me verbaast is dat de kamer gelijk nog een enquête wil. Ik vind dat vreemd. Het NIOD rapport was nog maar een dag of wat uit en men concludeerde al dat er nog vele vragen over waren. Kan iemand mij uitleggen hoe al die politici die ENORME berg papier in zo’n korte tijd verslonden hebben? Nu snap ik ook wel dat belangrijke politici niks meer lezen en volledig afgaan op wat hun secondanten hun vertellen, maar toch. Het koste de politici ook een paar dagen om dat dunne boekje van Fortuijn tot zich door te laten dringen. Dat rapport is HEEL erg dik.
Verder viel me op de dat de pers het wel heel snel met de politici eens was. Hebben journalisten ook al een heel panel lezers? Ik zag Job Frieszo al likkenbaarden in het journaal: ‘Jaha, want bij een parlementaire enquête kunnen getuigen onder ede gehoord worden en nu de regering al is opgestapt kan iedereen vrijuit spreken, hijg hijg. Dan kunnen alle belangrijke mensen, waaronder de premiers Kok en Lubbers nog eens vrijuit spreken’. Ja, Job, dat lijkt je lachen he? De voorzitter van de VN vluchtelingenorganisatie zien praten over hoeveel vluchtelingen er zijn afgeschoten dankzij een slecht doordachte actie van tig jaar geleden? Nog langer doorzuigen over die drama. Weer die beelden van uit Joeogland laten zien? Ik kom daar nog op terug.
Job was overigens heel wat minder mans in het BBC World News. Hij mocht ook een zinnetje zeggen over het geheel. Job spreekt vreemd Engels. Hij weet een heel Brits en heel Nederlands accent te combineren. Dat leidde tot: ‘Jes, uh, for zis cuntrie wif suts a histotrie in the Wurld Wor Toe, jes, uh, zets u riel tromma jes.’ Hihi. Way to go Job!
[Ik kon trouwens geen eenduidige spelling van Job’s achternaam vinden op het internet, dus heb ik er maar Frieszo van gemaakt. Ik vond zo’n beetje alle mogelijke mutaties. Meel me ff als ik fout zit. Dan veranderen we het.]
Het geheel was trouwens sowieso wereldnieuws. Ik heb behoorlijk wat buitenlandse collega’s en veel kwamen vragen wat dat nu weer voor onzin was. Waarom en hoezo? Amerikanen moest ik uitleggen dat regering bij ons sowieso zomaar kunnen opstappen. Hier kan dat namelijk niet. Als je een keer verkozen bent, zit je heel goed vast tot het einde van je termijn. Denk maar aan het hel die opengetrokken moest worden om Clinton the impeachen.
Zo is er nu ook een afgevaardigde die schuldig is bevonden voor zeven gevallen van omkoping en fraude. Denk je dat die het Huis uitgetrapt kan worden? Nee hoor. Is een hele procedure. Men hoopt dat ‘ie zelf zo verstandig is om op te stappen, want anders moet erover gestemd worden en moet geloof ik 2/3 van het hele Congres (dat is dus Huis + Senaat) voor zijn verwijdering stemmen. Voorlopig is het van diverse belangrijke kanten (o.a. de fractievoorzitters en de voorzitter van het Huis) ten zeerste aangeraden zijn hoofd voorlopig niet meer in het Congres te laten zien. Ik zag hem nota bene op tv verkondigen dat zijn proces oneerlijk verlopen was.
Niet-Amerikanen vonden het maar raar allemaal. Opstappen om iets dat drie regeringen geleden besloten is. Had dat niet wat eerder gemoeten? Heeft dat nu nog zin?
Ik begrijp dat onze grondwet voorschrijft dat ministers verantwoordelijk zijn voor de daden van hun voorgangers. Dat heeft temaken met het feit dat we graag willen dat regeringsbeleid enige continuïteit heeft. Hier is dat niet zo. Als je voorganger er een potje van gemaakt heeft, geef je hem gewoon overal de schuld van. En je doet het zelf beter natuurlijk (zeg je van jezelf).
Aan de andere kant voegde het NIOD rapport nou ook weer niet zo heel veel informatie toe aan wat we al wisten. Ik bedoel, wie nog niet wist dat de hele besluitvorming rond Dutchbat een puinhoop was en is, heeft een paar jaar in een grot gewoond.
Verder was de conclusie van het NIOD rapport typisch Nederlands. Eigenlijk was niemand wat te verwijten. Iedereen had een beetje schuld. De VN die een slappe missie op poten had gezet. De Nederlandse regering, die haantje de voorste was en Big Brother wou spelen. De kamer ook vanwege dezelfde reden. De legerleiding ook een beetje. Die hadden de minister beter moeten vertellen dat het een hopeloze missie was. En de pers ook, want die waren wel erg begaan met het lot van de slachtoffers. Daar zouden Amerikanen niks van snappen. Iedereen een beetje en niemand helemaal? Wat heb je daar nu weer aan, aan zo’n conclusie?
Goed, de regering is weg, de legertop inmiddels ook. Blijven de kamer en de pers over.
De kamer is opmerkelijk stil, afgezien van de ferme daad NOG een onderzoek in te stellen (de enquete). Over je eigen geloofwaardigheid aantasten gesproken.
Aan de ene kant draagt de huidige kamer natuurlijk geen verantwoordelijkheid voor wat er twee kamers geleden besloten is, maar veel individuele kamerleden zijn nog dezelfden. En de grote partijen kun je natuurlijk ook aanspreken op hun rol. Maar dat gebeurt weinig. Waar is de pers? Melkert en Dijkstal waren toen minister.
En daarmee kom ik bij de pers. Die is namelijk ook verdacht stil over haar rol. De NIOD rapport zegt dat de pers door de eeuwige herhaling van dezelfde schokkende beelden de politiek bijna geen keus gegeven heeft. Nu moet de politiek zich daardoor niet laten beïnvloeden, maar dat is in onze huidige mediacratie dagdromen.
Het is natuurlijk wel schokkend dat onze pers, die zich altijd zo voorstaat op haar onpartijdigheid en graag wijst naar bijvoorbeeld de VS waar werkelijk ieder commentaar politiek gekleurd is, nu op haar donder krijgt wegens subjectiviteit. Helaas wijst dat typische Nederlandse opgeheven vingertje nu niet naar de pers zelf.
Ik heb welgeteld een artikel gevonden waarin de rol van de pers geanalyseerd werd. Ik geloof ergens op de TROUW-site. Verder is de pers vooral bezig zich eindelijk te realiseren dat er ook wel kritisch gekeken kan worden naar het aftreden van het kabinet. Hadden ze de eerste dagen na de val niet door. Bovendien levert dat leukere relletjes op dan zelfonderzoek.
Het is goed dat ik ff de tijd genomen heb voor het schrijven, want eindelijk begint er wat kritiek te komen op het aftreden van de premier. De nationale schok van ontzag – volgens mij ook gecreëerd door de pers – is weg.
De pers in Nederland is overigens weinig bereid zich aan zelfkritiek te onderwerpen. Riep onze Koningin niet ooit dat de Leugen regeert? Neeeeeee, riep de pers. Het is helemaal geen schande dat de hoofdredacteur van de Volkskrant niet het fatsoen op kan brengen om de Koningin niet rechtstreeks te citeren. Daar zijn namelijk helemaal geen wetten voor, zei de hoofdredacteur, zich verschuilend achter een onnozele botheid waar wij Nederlanders ons graag achter verschuilen. Wij moeten niks hebben van etiqueten die een hooggeplaatst persoon die zich niet kan verdedigen, moeten beschermen. Die arrogante Beatrix toch, had ze dat niet zelf kunnen bedenken? Doe toch normaal mens, dan doe je al gek genoeg.
Merkt u hoe handig ik (net als de pers toen) ff van onderwerp veranderd ben? Zelfkritiek? Ho maar.
Hetzelfde zie je nu in Frankrijk. Lang leve de Fransen, die me het einde van deze kolom op een presenteerblaadje aangediend hebben. Ik had namelijk ff geen mooie vergelijking bij de hand, maar nu wel. Vive la France!
In Frankrijk heeft de pers de bevolking namelijk wijsgemaakt dat de verkiezingen saai waren omdat het toch zou uitdraaien op een moordend saaie strijd tussen Chirac en Jospin die heel erg gelijkop gingen in de peilingen. Ik vraag me dan af hoe iets saai kan zijn als het een nek-aan-nek race wordt, maar goed.
Gevolg: een hoop Fransen gingen niet stemmen ‘omdat het toch niet uitmaakte’. Gevolg: Le Pen naar de tweede ronde, omdat zijn stemmers WEL kwamen opdagen. Nog een gevolg: boze Franse protesten, ‘omdat niemand die had zien aankomen’.
[TET (herinnert u zich nog? TET: terzijde edoch terzake): Er is een aardige parallel tussen wat er in Frankrijk gebeurd is, en wat er hier twee jaar geleden gebeurd is bij de presidentsverkiezingen: de thuisblijvers slaan zichzelf voor de kop.]
En denk je nu dat de Franse pers zichzelf onder de loep neemt? Nee hoor. Het marcheert vrolijk mee met al die hypocrietelingen die het nu wel uren op straat willen demonstreren, maar geen kwartiertje wilden uittrekken om ff te stemmen.
En laten we wel wezen. Je hoeft niet eens een potlood te kunnen vasthouden om in Frankrijk te kunnen stemmen. Je krijgt ook geen onduidelijk vlinderformulier. Nee, je krijgt gewoon een stapeltje papier en een envelop. Vervolgens stop je het velletje papier van jouw favoriete kandidaat in de envelop, en die dump je weer in de stembus. De rest van de velletjes gooi je gewoon weg. Dit is verdorie nog makkelijker dan in Nederland stemmen.
Natuurlijk horen zelfdenkende kiezers de pers niet te geloven, net zoals onze tweede kamer, maar zoals gezegd, dat is dagdromen in de huidige mediacratie.
Moraal van het verhaal? Verzaak je burgerRECHT niet en zorg dat er degelijke volksvertegenwoordigers gekozen worden. Onthoud dat het bij verkiezingen echt gaat om het aantal stemmen en niet om wat de peilingen zeggen. Bovendien zouden je informatiebronnen zouden het wel eens druk kunnen hebben met andere dingen dan jou van evenwichtig nieuws voorzien.
Vergeet niet dat ‘de pers’ en ‘de peilingen’ gewoon bedrijven zijn, die winst moeten maken. En winst maken doe je blijkbaar niet meer door nieuws te verslaan en dwarsverbanden te leggen. Nee, daar zijn schandalen voor nodig.
Dat laatste is overigens uw eigen schuld, hooggeëerd publiek. U leest en kijkt liever naar schandalen dan naar goeie verslaggeving. En zo is het cirkeltje rond en komen we uit bij de dooddoener: een volk krijgt de regering die zij verdient.
Mijn concullega Tim Overdiek heeft trouwens iets aardigs geschreven over hoe dat nu precies gaat met die schandalen in de pers
Ennuhm, oh ja, wij van de Radiowereld maken (nog) geen winst. En ik verdien er geen donder aan als ik dit stukje op de site laat gooien. Dus dat kan mijn motief niet zijn als ik ernaast zit.
Ik vlieg verder,
Jasper
Uw Vliegende Radiowereldreporter
