Lennart van der Meulen (44) is de nieuwe netcoördinator van Nederland 3. Van der Meulen werkt nu nog voor het Commissariaat voor de Media. Daar hield hij zich de afgelopen zes jaar onder andere bezig met het ontwarren van de soms ingewikkelde sponsorconstructies die vooral commerciële omroepen verzinnen om geld binnen te halen.
Vanaf 1 december moet hij de al even ingewikkelde afspraken van de verschillende bespelers van Nederland 3 ontwarren. ‘Op zaterdag kijken mensen vooral naar programma’s – Kopspijkers, Het Lagerhuis. Op zondag kijken mensen omdat de VPRO er is. En doordeweeks moeten we meer kijkers gaan trekken’.
Lennart van der Meulen kijkt nu nog elke dag, vanaf zijn werkkamer bij het commissariaat aan de Hoge Naarderweg, op het gebouw waar de Nederland 3-spelers (VPRO, VARA, HUMAN en NPS) zijn gehuisvest. ‘Ze zitten aan de andere kant van het hek. En nadat ik zes jaar op afstand programma’s heb becommentarieerd – af en toe een sanctie heb opgelegd – lijkt het me leuker om het eens vanuit het perspectief van de omroep te bekijken’, stelt hij diplomatiek. ‘Een leeuwenkuil? Nou, ik denk dat het wel meevalt. Wat ik wel vind is: de informele omgangsvormen in Hilversum zijn goed. Maar nu gaat het er ook om dat men zich aan afspraken houdt. ’t Kan dus heel goed zijn dat de VPRO nu veel vaste kijkers aan zich bindt door weer uit te zenden op een vaste avond. Driehonderd duizend kijkers voor R.A.M. bijvoorbeeld. Maar je moet wel met elkaar afspreken wat je doet als zo’n initiatief niet werkt. Bijvoorbeeld: als het over een jaar niet blijkt te werken, gaan we iets anders doen. Dat moet niet vrijblijvend zijn’.
Papaul
Van der Meulen laat het woord ‘afspraken’ vaker vallen in het interview. Zoals de afspraak die eerder is gemaakt om met Nederland 3 een aandeel kijkers van tien procent te halen. Een afspraak met verregaande gevolgen. ‘Die tien procent lukt natuurlijk niet met Zembla of Het uur van de wolf, hoe mooi die programma’s ook zijn. Vandaar dat in de vooravond meteen na het Jeugdjournaal Papaul (met Paul de Leeuw, red.) wordt uitgezonden, een geniaal programma met veel succes. En vandaar dat na NOVA VARA Laat (met Dolf Jansen en Claudia de Breij, red.) in stelling wordt gebracht. Gelet op die afspraak is het dan gemakkelijker om die tien procent marktaandeel te halen. Alleen: is het wel goed om van die tien procent uit te gaan?’
Nog zo’n afspraak: NOVA staat onwrikbaar vast op tien uur ‘s avonds. ‘Het vlaggenschip. Het belangrijkste late-night programma van de Publieke Omroep. Een kerntaak. Maar voor de opbouw van de avond is het heel lastig. Het betekent in feite dat je de programmering om tien uur moet afronden en na elven, na NOVA, weer moet opstarten’, aldus Van der Meulen. Wat voor gevolgen dat heeft, is duidelijk. ‘Laatst nog viel ik in slaap bij een prachtige documentaire over Margaret Thatcher die na twaalven werd uitgezonden. Die documentaire over Poetin… zelfde verhaal. Dan blijkt dat de VPRO tegenwoordig een prima aankoopbeleid heeft voor buitenlandse programma’s. Het enige probleem is dat we te lang open zijn. We beginnen om zeven uur en ronden ver na middernacht af. Zo’n documentaire wordt rond half een geprogrammeerd en dan kijkt er natuurlijk niemand meer. Het lijkt mij beter om rond twaalf uur te sluiten.’
Mediawet
Het is duidelijk, Lennart van der Meulen zal de programmering straks als netcoördinator kritisch tegen het licht houden. ‘Ik weet dat iedereen met de waan van de dag bezig is. Maar ik hoop eigenlijk afspraken te maken voor de langere termijn. Dat blijkt trouwens ook een van de wettelijke taken te zijn van de netcoördinator. Ik heb het net nog even opgezocht: artikel 40b van de Mediawet. Daar staat het letterlijk. Zo zie je maar, die zes jaar commissariaat is nog ergens goed voor.’
Bang om op lange tenen te gaan staan, is Van der Meulen in ieder geval niet. ‘Ik ben wel wat gewend. Ik heb bijna tien jaar op het Binnenhof rondgelopen. Ik heb van alles gedaan voor D66. Eerst als medewerker van Hans van Mierlo en Gerrit Jan Wolffensperger – waarbij ik vanaf 1985 de portefeuille media had. Uiteindelijk heb ik de verkiezingscampagne van 1994 gedaan. Na die campagne werd ik politiek adviseur van Aad Nuis, de staatssecretaris. Inderdaad, in de tijd dat BNN het bestel werd binnengehaald. En Sport 7 eruit gegooid, ja’, zo herinnert hij zich. Het waren uiteindelijk Helmer Koetje (toen mediawoordvoerder CDA) en Dik Benschop (destijds collega-campagneleider bij de PvdA), die hem naar het Commissariaat haalden.
Grijs clubje
Van der Meulen: ‘Aanvankelijk dacht ik dat het een grijs clubje was. Oudere heren met veel gezag en weinig kennis van zaken. Maar ik heb hier een goede tijd gehad. Waarbij ik me vooral heb gericht op de sponsorcontracten die uit meer delen bestonden. Dus tegelijkertijd een blad in de markt zetten, een tv-programma beginnen en dan ook nog een website met dezelfde naam. Een truc die vooral bij de commerciële omroepen werd toegepast. Uiteindelijk hebben we verboden dat het programma de naam van het blad krijgt.’
Maar nu, na zes jaar Commissariaat, gaat Van der Meulen dus aan de gang bij Nederland 3. Overigens niet als jurist, zo benadrukt hij, ‘ik ben socioloog’. En wat dat betreft vindt hij alle facetten van het derde publieke net interessant. Ook de jeugdprogrammering van Z@ppelin, die na een zeer succesvolle start nu enigszins ter discussie staat omdat veel kinderen naar andere zenders kijken. ‘Mijn dochter van zeven wordt ook meegesleept door het cartoongeweld op wel drie commerciële zenders. Het is ongelooflijk moeilijk om al die leeftijden aan je te binden. Tot zes, zeven jaar gaat het meestal wel. En het Jeugdjournaal wordt door alle leeftijden bekeken – daar kijk ik ook altijd graag naar. Maar verder zie je toch ook veel kinderen afhaken. Misschien moeten we wel zeggen: we doen een jeugdblok voor tien- tot twaalfjarigen op 2 en Z@ppelin tegelijkertijd op 3.’
Six Feet Under
Minder kritisch is Van der Meulen over de zondagmiddagprogrammering, ook al is er op Nederland 3 dan een hele middag niets voor de kinderen en is het vrij schieten voor de concurrentie. ‘Maar ik kan me voorstellen dat de zondagmiddag geschikt is voor een dansprogramma en een multiculturele film. Daar zie ik geen bezwaren. Als je maar duidelijk maakt dat die zondagmiddag anders is geprogrammeerd’, zegt hij.
Het brengt de nieuwe netcoördinator als vanzelf op zijn favoriete Nederland 3-programma: Six Feet Under, de tragikomische Amerikaanse tv-serie die het wel en vooral het wee van een merkwaardige begrafenisondernemer en zijn familie volgt. ‘Daarin laat Amerika zien dat ze heel goed Europese programma’s kunnen maken.’ Maar er gebeurt veel meer moois op 3, meent hij. En dat is nou net wat hem trekt aan het werken in de praktijk: ‘Dat zelfs als Hilversum ruziet over de toekomst van de Publieke Omroep er mooie programma’s op de buis zijn.’ [Spreekbuis/Radio.nl]
