Omroepbaas Harm Bruins Slot had tijdens een bijeenkomst met de pers op 16 december goed en slecht nieuws. Het goede maar weinig verrassende bericht: de publieke omroep is er in geslaagd om het bezuinigingsbedrag van 64 miljoen euro te vinden. Het slechte en al uitgelekte nieuws: die besparing kost circa 400 arbeidsplaatsen.
Acht omroepbrede werkgroepen hebben de afgelopen maanden onderzocht hoe de door staatssecretaris Van der Laan opgelegde korting van 64 miljoen euro moet worden gerealiseerd. De bijeenkomst was bedoeld om de aanwezige mediajournalisten te informeren over de resultaten van dit onderzoek. Maar helaas, een groot deel van de voorstellen was al uitgelekt via NRC Handelsblad. Dat had Bruins Slot geen buikpijn bezorgd. Integendeel, de aanwezige journaliste kon zelfs op een compliment rekenen van de voorzitter. En het kon hem, en zijn medebestuurders Cees Vis en Ruurd Bierman, er niet van weerhouden om alles nog eens haarfijn uit de doeken te doen.
Luistertijdaandeel
Radio levert 6,3 miljoen euro in. Het leeuwendeel hiervan komt voor rekening van Radio 4 (3 miljoen) en 747AM (2,5 miljoen). De besparing wordt behaald door het profiel van beide zenders aan te passen. Radio 4 wordt een brede klassieke zender, met minder gesproken woord en minder quizzen. ’s Avonds na 22.30 uur is het tijd voor jazz, geïmproviseerde muziek en cross over. Minder omroepen gaan uitzenden op Radio 4 en de overblijvers gaan zich meer specialiseren. Van de huidige honderd medewerkers blijven er ongeveer veertig � vijftig over. Zij moeten er wel voor zorgen dat het luistertijdaandeel stijgt van nu gemiddeld 1,8 naar 2,5 procent. De Concertzender, een nevenactiviteit van de publieke omroep, mag blijven bestaan, maar zal meer aanvullend op Radio 4 moeten programmeren. 747AM krijgt behalve een nieuw profiel – lifestyle en religie in het weekend, de ochtend en de middag, kunst en cultuur in de avond – mogelijk ook een nieuwe naam.
Ondanks de forse bezuinigingen blijkt er bij radio ruimte voor uitbreiding in de vorm van een nieuw station met de (werk)naam Urban Radio. Deze zender gaat zich vooral richten op (allochtone) jongeren. Hiervoor wordt samenwerking gezocht met de FunX, een publiek station dat uitzendt in de grote steden en daar deze doelgroep al met succes weet te bereiken. Urban Radio gaat uitzenden via de kabel, de etherfrequenties zijn onlangs immers allemaal vergeven. Voor de nieuwe zender is 2 miljoen euro beschikbaar: de acht omroepverenigingen dragen elk een ton bij en de NPS hevelt 1,2 miljoen over van 747AM naar Urban Radio.
Beter inzetten
Bij televisie minder grote wijzigingen dan bij radio. Wel wordt er 12,1 miljoen euro bezuinigd. Vooral door meer programma’s te gaan herhalen (7,3 miljoen) en beter te gaan samenwerken (2,4 miljoen). Die herhalingen gaan volgens Ruurd Bierman, verantwoordelijk voor het programmabeleid, niet ten koste van de programmering. ‘Door bestaande programma’s beter in te zetten, kunnen we daarmee meer mensen bereiken. Natuurlijk gaan herhalingen wel ten koste van andere programma’s, want die kun je op dat tijdstip dus niet uitzenden. Maar het gaat niet ten koste van de kijker. De programmering wordt niet slechter, maar de prijs gaat wel omlaag. En dat was de doelstelling.’ Het intensievere herhalingsbeleid betekent in de praktijk een verschuiving van non-fictie naar fictie. Ofwel minder zware informatie ten gunste van drama. Ook dat past in de doelstelling van de Raad van Bestuur, en van de staatssecretaris.
Topstructuur
Twee andere grote bezuinigingsposten vormen de indirecte kosten (11,7 miljoen) en de faciliteiten (10,7). Bij het eerste gaat het vooral om besparingen in de sfeer van huisvesting en de stafdiensten. Opvallend: de Raad van Bestuur gaat in dit verband nog specifiek kijken naar de veelbesproken topstructuur, ofwel het vermeende ‘overschot’ aan managers op de publieke-omroepburelen. De bezuiniging op de faciliteiten wordt onder meer behaald door een planmatiger inzet van tv-studio’s en een slimmere inkoop met betere tariefafspraken. De radiostudio’s zijn in dit verband nog onderwerp van discussie. De betreffende werkgroep heeft twee modellen voorgesteld. Het eerste gaat uit van één uitzendstudio per radiozender, waardoor maar liefst 16 tot 18 studio’s gesloten kunnen worden. Dit levert het meeste geld op, 1,9 miljoen, maar stuit op verzet van een aantal omroepdirecties, die bang zijn dat hun medewerkers zo te zeer vervreemden van de eigen organisatie. In de tweede variant behoudt elke omroep één eigen studio. Dan kunnen er nog altijd 8 tot 10 studio’s dicht, goed voor een besparing van 1,1 miljoen. De definitieve beslissing moet binnenkort vallen.
Pijn
Op de gezamenlijke diensten, tot slot, is een besparing ingeboekt van 6 miljoen euro. Daarbij gaat het om zaken als automatisering, drukkerij, postkamer, documentatie en programma-aankoop. Hoewel het grootste bedrag voor rekening komt van automatisering (3 miljoen, verdeeld over de omroepen), ligt de meeste pijn bij aankoop. Nu hebben alle omroepen nog eigen inkopers voor buitenlandse films en series, wat optelt tot zo’n 50 formatieplaatsen. Door de aankoop gezamenlijk te organiseren, per televisienet, kan men straks met 16 mensen toe.
Dit laatste illustreert haarfijn de dubbele lading van deze bezuinigingsoperatie, die enerzijds zo’n 400 banen kost, maar wel tot veel meer samenwerking leidt dan iedereen in Hilversum tot voor kort mogelijk had gehouden. Harm Bruins Slot: ‘Ik ben drie jaar geleden weggegaan als voorzitter van de NPS. Als iemand toen tegen me had gezegd we gaan met alle omroepdirecteuren bij elkaar zitten om te kijken hoe we er samen uitkomen, dan had ik gezegd: je hebt een gaatje in je hoofd. Nu is het wel gelukt. Maar dat is natuurlijk wel de tucht van het geld. Die grotere samenwerking komt tot stand onder druk van de bezuinigingen. Dat is heel dubbel. En heel wrang, want er moeten wel 400 mensen uit.’
http://sites.omroep.nl/spreekbuis/artikel.jsp?artikel=14868
