Radio 4 is druk bezig zichzelf te vernieuwen. Vanaf maandag 6 september, na het laatste zondagavondconcert, moet de zender herkenbaarder en toegankelijker zijn.
Op dit moment wordt er druk gewerkt aan een nieuw logo en een publiciteitscampagne. Verder ontwikkelt men een centrale vormgeving, zoals die op andere zenders al gebruikelijk is. Radio 4 kent al een horizontale programmering: overdag toegankelijke klassieke muziek, ’s avonds jazz en wereldmuziek. Met een vaste plek voor de operaliefhebber en eigentijdse concerten.
De programma’s op Radio 4 moeten meer samenhang vertonen, zegt zendercoördinator Margreet Teunissen. Niet van de hak op de tak springen. Bovendien moet meer rekening worden gehouden met wat luisteraars doen op een dag: in de ochtendspit dus lichte en bondige teksten aanbieden in plaats van zware informatie. In de nabije toekomst zullen alle programma’s vanuit het gebouw van de TROS worden uitgezonden. Zo moet de samenwerking tussen de zenderpartners worden gestimuleerd.
Pet
Toegankelijker betekent ook: niet te gedetailleerde informatie. Uit luisteronderzoek blijkt volgens Teunissen dat een deel van de informatie die nu wordt uitgezonden de luisteraar af en toe boven de pet gaat: Teunissen: ‘Sommige dingen zijn voor de kenner, de specialist interessant, maar die groep is heel klein. Dan kun je beter elementen aanbieden, in een bredere context. Je benadert het dan veel minder sektarisch, minder als een specialisme.’
Ook te specialistische programma’s, die bijvoorbeeld gewijd zijn aan één instrument of genre, zullen verdwijnen. Is dat niet een verlies? Teunissen: ‘Verlies… het is anders. Het klinkt wel calculerend, maar als je ermee bereikt dat je meer mensen voor meer verschillende genres enthousiast kunt maken, dan vind ik dat winst. Want die heel diepgaande programma’s zijn vooral interessant voor mensen die er al veel van weten en er graag nog meer van willen weten. Dan maak je als het ware een programma voor vakgenoten, en wij maken programma’s voor luisteraars.’
Lijst
Geen vergaande vaktechnische informatie, lange teksten of specialistische interviews… Betekenen deze voornemens, dat er voor het nieuwe profiel van Radio 4 een lijst komt van do’s and don’ts? Teunissen: ‘Nee, maar er is wel een muziek- en concertredactie, die werkt binnen beschreven kaders. Daarbij wordt natuurlijk altijd gezocht naar grenzen, en dat vind ik ook gezond. Maar tijdens de eerste redactievergadering nieuwe stijl merk je al, dat er bijvoorbeeld gezegd wordt: deze muziek is in de nieuwe programmering niet geschikt voor de middag; dat moeten we in de avond doen. Het is de bedoeling dat voortaan van tevoren wordt beoordeeld, of iets in de uitzending past. Het klinkt misschien ingewikkeld, maar dat is het niet. Als je muziek hoort, dan zeg je al snel: dit past niet ’s morgens vroeg, of: hier kun je wel een fragment van uitzenden, maar niet in z’n geheel.’
Platte zender
De plannen voor het nieuwe profiel leidden enige tijd geleden tot onrust onder de medewerkers van Radio 4. Deels omdat het een bezuinigingsoperatie is: van de ongeveer 125 fte’s zullen er 40 tot 50 verdwijnen. Verder is er de angst dat het nieuwe profiel tot een ‘platte’ zender zou leiden, een tweede Classic FM. De zendercoördinator merkt op, dat die kritiek goeddeels is verstomd. ‘Ik merk het niet meer. Zulk protest heeft ook alles te maken met veranderen en bezuinigen. We stappen af van doelgroepenprogramma’s, omdat we hebben gezegd: er zitten maar weinigen te wachten op aparte programma’s voor blokfluit of orgel. Je doet dan alsof het allemaal aparte doelgroepen en muziekstijlen zijn, maar dat moet je breder zien. Orgel heeft een rol in de muziekgeschiedenis en dus heeft het in muziekprogramma’s een rol.’
‘Die doelgroepenprogramma’s verdwijnen dus, en in plaats daarvan komen meer geïntegreerde muziekprogramma’s. Dat leidde tot verzet bij de mensen die de doelgroepenprogramma’s maken. Kijk, tijdens onderhandelingen probeert iedereen zoveel mogelijk ruimte voor zichzelf te creëren. Ik denk dat het een onderdeel van de onderhandelingen is geweest: dat veel mensen toen de publiciteit hebben gezocht, en hebben gezegd dat ze bang waren voor een ‘platte zender’. Gezien het feit dat veel mensen toch willen blijven werken bij Radio 4 zoals het er nu uit gaat zien, dan denk ik dat ze nu kiezen voor de nieuwe realiteit. ‘
Een gewenst neveneffect van het nieuwe profiel is, dat de komende jaren het luistertijdaandeel van Radio 4, dat nu 1,9 procent is, omhoog gaat naar 2,5 procent. Teunissen heeft er vertrouwen in dat dat gaat lukken: ‘Het is geen gigantische stap. Het betekent concreet, dat de luisteraars die we nu hebben gemiddeld vijftien minuten langer naar ons moeten luisteren. Dat moeten we toch kunnen realiseren. Veel meer kunnen we ook niet halen; het aantal mensen dat geïnteresseerd is in klassieke muziek, is nu eenmaal niet heel groot. Daarbij vind ik dat het ook een opdracht is om de mensen die je in potentie kunt bereiken, inderdaad te bereiken en langer aan je te binden. Ook daarom is het goed, dat we voortaan niet al te specialistische radio maken over klassieke muziek.’ [Spreekbuis/Radio.NL]
