Amusementsprogramma’s vormen geen doel op zich in de nieuwe opzet van het Nederlandse omroepbestel. Dat zei staatssecretaris Van der Laan (Media, D66) maandag in een uitleg van het zaterdag bereikte paasakkoord tussen de coalitiepartijen na het opstappen van minister De Graaf.
In dat akkoord zijn een aantal afspraken over media gemaakt die Van der Laan maandag toelichtte. Momenteel moeten publieke omroepen ook verstrooiende programma’s leveren, maar in de toekomst laat de overheid die functie over aan commerciële zenders. Wel mogen publieke programmamakers amusement als middel gebruiken om een maatschappelijk debat aan te zwendelen, zoals bijvoorbeeld in het VARA-programma Kopspijkers.
“Een doorbraak”, betitelde Van der Laan de uitkomst van de onderhandelingen. “De VVD heeft de wens te komen tot een BBC-model losgelaten en het CDA zal niet langer pleiten voor een model waarin de afzonderlijke omroepen meer macht krijgen. In de komende weken moet ik het model verder uitwerken, maar de contouren liggen er nu.”
Dat uitwerken wordt nog ingewikkeld, gaf Van der Laan toe. Welk programma bijvoorbeeld is plat amusement en welk gebruikt amusement als middel? Kopspijkers, Dit was het Nieuws en Lingo tolereert de bewindsvrouw wel. Shows als Love Letters en Sterrenslag doet ze in de ban, maar over het KRO-programma Boer zoekt vrouw twijfelt ook zij. “Dat programma is wel heel erg KRO, dus moet misschien mogelijk blijven bij de publieke omroep.”
In de toekomst gaat Publieke Omroep zich richten op drie functies, zo is afgesproken. Nieuws en sport worden verzorgd door de NOS, opinievorming en maatschappelijk debat door de afzonderlijke omroepen en educatie, kunst en cultuur komen aan bod via een nog nader te definiëren constructie. De huidige omroepen kunnen concurrentie krijgen van ideële organisaties die ook zendtijd en omroepgeld kunnen aanvragen om hun mening voor het voetlicht te brengen.
De raad van bestuur Publieke Omroep moet het geheel in goede banen leiden. Deze overkoepelende organisatie moet ook bepalen of het juist is dat de NOS momenteel flink meebiedt op het opnieuw binnenhalen van de uitzendrechten van de UEFA Champions League. “Over voetbalrechten zijn in dit akkoord geen afspraken gemaakt, dat blijft een zaak van de omroepen zelf”, zei Van der Laan.
De D66-bewindsvrouw accepteert dat in het nieuwe omroepbestel de kijkcijfers van de publieke omroepen zullen dalen. Nu moeten ze proberen een gezamenlijk kijktijdaandeel van 40 procent te halen. Een nieuwe doelstelling legt de overheid niet vast. “Het gaat erom dat het geld wordt besteed voor goede, maatschappelijk betrokken programma’s en daarbij moet keihard worden gewerkt om het kijkersaandeel zo veel mogelijk te behouden.” Een beslissing over het reclamevrij maken van de publieke netten hebben de onderhandelaars voor zich uit geschoven. “Naar de consequenties daarvan moeten we eerst nog veel onderzoek doen”, zei Van der Laan. [Telegraaf.Radio.NL]
