Dat Hilversum vaak verdeeld is, en dat er een zekere spanning bestaat tussen de Raad van Bestuur en de omroepverenigingen is niets nieuws. Maar met een interview in de Volkskrant deze week heeft voorzitter Harm Bruins Slot van de Raad van Bestuur de knuppel in het hoenderhok gegooid.
In de krant doet Bruins Slot een beroep op staatssecretaris Van der Laan om duidelijkheid te geven over de vraag wie het voor het zeggen moet hebben in Hilversum. Hij pleit voor een heldere, centrale sturing door de Raad van Bestuur. ‘Wil je overeind blijven, dan moet je als één Publieke Omroep de toekomst in’, zegt Bruins Slot in de Volkskrant. Ook over de omroepverenigingen zegt de voorzitter van de Raad van Bestuur het een en ander. ‘In dit bestel zit een fictie. De fictie dat verenigingen met hun leden de spiegel vormen van onze samenleving. Dat is allang niet meer zo. Ook ik hecht zeer aan een verankering van de omroep in de samenleving, maar een ledenbestand is niet langer het enige criterium om aanspraak te maken op publiek geld.’ Over het gezamenlijke toekomstplan waaraan de grote verenigingen werken, en dat ze vorige week naar de staatsecretaris hebben gestuurd, is Bruins Slot kort. ‘De omroepverenigingen zijn restauratief bezig. Ik ben erg voor monumentenzorg, maar zo bouw je geen toekomst.’
Masker
Ferme woorden, die onder andere TROS-voorzitter Karel van Doodewaerd in het verkeerde keelgat schoten. In een reactie zegt hij geschokt te zijn. ‘Ik heb Bruins Slot tot dusver bewonderd om zijn diplomatie en omzichtigheid, maar het masker valt nu. Hoe denkt hij als aanvoerder van het bestel iets te kunnen bereiken als hij ons desavoueert en onze bestaansreden in twijfel trekt? Het is een noodkreet, waarbij hij zijn kleine zusje de staatssecretaris te hulp roept. Hoe moeten we zo met hem de oorlog winnen? Hij wil ook de omroepbedrijven laten fuseren. Als dat gebeurt dreigt er gevaar voor zeker duizend banen. De verenigingen bieden de leden inspraak op de programmering, en dat moet zo blijven. Het interview met Bruins Slot is een pleidooi voor een ambtelijk geleide staatsomroep. In zo’n situatie moeten we ons beraden op een nieuw leven in een andere setting. De Raad van Toezicht moet zich over de taakopvatting van Bruins Slot uitspreken, en de inspraak van de leden veiligstellen.’
A-omroepen
Het Overleg van A-omroepen reageerde met een korte verklaring, waarin ook afstand wordt genomen van de standpunten van Bruins Slot. ‘We hebben geconstateerd dat de Raad van Bestuur in de Volkskrant heeft gesproken over de toekomst van de publieke omroepen en daarbij pleit voor centralisatie. De omroepverenigingen hebben een tienpuntenplan voorbereid, dat op dit moment wordt besproken met belanghebbenden in Hilversum en in Den Haag, inclusief de Raad van Bestuur. Dit plan zal de publieke omroepen in een goede uitgangspositie brengen voor de digitale toekomst. Het houdt rekening met de Europese context, met publiek-private verhoudingen, het belang van maatschappelijke verankering, externe pluriformiteit en nieuwe technologische ontwikkelingen.
Hoewel wij een sterke rol op strategisch niveau voor de RvB weggelegd zien, kan de uitvoering wat ons betreft beter gedecentraliseerd worden. De huidige praktijk van de publieke omroepen op internet laat al zien dat dat tot goede resultaten leidt.’ Voor zo’n decentrale aanpak per net pleitte ook KRO mediadirecteur Ton Verlind in zijn weblog, en hij voegde er een oproep aan Bruins Slot aan toe: ‘Harm, durf een echt onorthodoxe stap te zetten en geef NCRV, EO en KRO samen met de andere bespelers van de zender de mogelijkheden om zich te ontwikkelen zoals dat bij deze tijd past en verlaat het idee dat het medialandschap maakbaar is door er een sterke centrale regie op te zetten.’
EO-voorzitter Arie van der Veer reageerde begripvoller op de opmerkingen van Bruins Slot. ‘Wij zijn voorstander van een meer centrale regie. De Raad van Bestuur moet ook echt kunnen sturen. In het tienpuntenplan is dat wat minder duidelijk aanwezig. Wij behoren niet tot de ondertekenaars van dat plan. Maar het gaat te ver om te zeggen dat het alleen maar een restauratie van het verleden wil. De kritiek van Bruins Slot, dat de pluriformiteit van Hilversum niet de pluriformiteit van Nederland weerspiegelt is terecht. Maar zijn idee om per net tot één mediabedrijf te komen is geen oplossing daarvoor. Dan wordt Hilversum alleen maar grijzer.’
Voorzitter Wim Meijer van de Raad van Toezicht had geen behoefte om commentaar te geven. De komende tijd zal moeten blijken of hij een frontale botsing tussen de omroepen en de Raad van Bestuur kan voorkomen. [Bas Nieuwenhuijsen/Spreekbuis]
