Omroepverenigingen moeten ‘op hun tenen lopen’ om in de toekomst hun programma’s uit te kunnen zenden. Dat zei staatssecretaris van Cultuur Medy van der Laan (D66) vrijdagmiddag. Als het aan haar ligt worden op de drie publieke netten niet alleen programma’s van de omroepverenigingen toegelaten, maar mogen ook andere verenigingen en commerciële producenten uitzenden. Het uiteindelijke besluit over de uit te zenden programma’s ligt in 2008 bij de door de staat geïnstalleerde Raad van Bestuur, die de baas wordt van de publieke omroep.
Van der Laan presenteerde vrijdag haar plan ‘Met het oog op morgen’, op basis waarvan de publieke omroep in 2008 moet zijn gereorganiseerd. Volgens Van der Laan functioneert de publieke omroep al lang niet meer zoals het oorspronkelijk is bedoeld. De omroepen zijn ‘de buitenwereld’ vergeten, vindt Van der Laan. Met meer concurrentie hoopt de staatssecretaris dat acht huidige verenigingen weer programma’s gaan uitzenden die aansluiten bij hun achterban.
Voor uitzendgemachtigde NPS ontbreekt een achterban. Daarom verdwijnt de stichting uit het publieke bestel. De NPS mag wel ‘gewoon meedingen’ om programma’s te maken. De huidige programma’s van de NPS, zoals Sesamstraat, blijven bestaan maar worden door andere omroepen of door commerciële producenten gemaakt, zegt Van der Laan.
Van der Laan wil dat de publieke zenders in 2008 op drie pijlers steunen: nieuws en sport, opinie en kunst en educatie. De NOS zal nieuws en sport verzorgen. De omroepverenigingen brengen opinierende programma’s. Op dat gebied mogen ook andere ideële stichtingen met een achterban, zoals milieuvereniging Greenpeace, uitzenden. De pijler kunst en educatie wordt volledig onderhevig aan concurrentie.
Omroepvereniging TROS vreest dat haar programma’s de strijd met de Raad van Bestuur verliezen. “Dit is een zwarte dag voor het Nederlandse publiek”, zegt TROS-woordvoerder Mark van Hal. De staatssecretaris liet zich vrijdag niet over de toekomst van individuele programma’s, maar Van Hal ziet amusementsprogramma’s als ‘Ter land, ter zee en in de lucht’ sneuvelen. “De plannen zetten de hardwerkende burger in de kou: dit is de opmars voor programma’s voor de elite”, vindt Van Hal. Van Hal sluit niet uit dat amusementsprogramma’s verkocht zullen worden aan de commerciële zenders.
PvdA-Kamerlid Martijn van Dam vreest dat de jeugd, allochtonen en de lager opgeleide burger niet meer worden bediend door de vernieuwde publieke omroep. Eerder maakte een onderzoekscommissie bekend dat negen miljoen Nederlanders de publieke omroep de rug hebben toegekeerd. Volgens Van Dam haalt het nieuwe plan van de staatssecretaris deze mensen niet terug naar Nederland 1, 2 en 3. De PvdA’er vreest dat de reclame-inkomsten hierdoor terug lopen en er uiteindelijk maar twee kanalen over zullen blijven.
Van der Laan heeft haar voorstel vrijdag naar de Tweede Kamer gestuurd; die moet hierover nog beslissen. Coalitiepartners CDA, VVD en D66 hebben deze week een debat aangevraagd over het nieuwe voorstel van Van der Laan. Naar verwachting zal dit volgende week plaatsvinden. De PvdA gaat zich nog beraden op het indienen van moties. [Novum/Radio.NL]
