CDA-Kamerlid Joop Atsma wil bekijken of De Grote Donorshow van BNN verboden kan worden. In het live-programma bepaalt de 37-jarige terminaal zieke Lisa wie van de drie aanwezige jonge nierpatiënten haar nier krijgt. Kijkers kunnen met sms’jes advies geven. De PvdA is tegen een verbod. De Grote Donorshow, geproduceerd door Endemol, staat gepland voor vrijdag om 20.30 uur op Nederland 3.
Atsma hoopt dat BNN tot inkeer komt. “Het hek is met dit programma van de dam. Een zorgvuldige medische afweging wordt zo gepasseerd. Waar worden de mensen in het programma op beoordeeld? Op hun kleur? Op hun geslacht? Op hun seksuele geaardheid?”
BNN-voorzitter Laurens Drillich weet dat het programma ‘supercontroversieel’ is. “Maar wij vinden de werkelijkheid nog veel schokkender en smakelozer: op een orgaan wachten is nu hetzelfde als meedoen aan een loterij.” Met de show zou BNN de mensen wakker willen schudden. Vrijdag was het vijf jaar geleden dat BNN-oprichter Bart de Graaf overleed. Volgens Atsma riekt het naar kijkcijfergewin. “Patiëntenverenigingen en artsen zetten grote vraagtekens bij het programma.”
Atsma roept minister Ab Klink (CDA) van Volksgezondheid en minister van Cultuur Ronald Plasterk (PvdA) dinsdag naar het Vragenuurtje in de Kamer. “Ik wil weten of we het programma kunnen verbieden. Er is een goede kans dat het tegen de wet indruist. Ik wil uitgelegd hebben of er een verschil is met het verkopen van een orgaan aan de hoogste bieder.”
PvdA-Kamerlid Martijn van Dam is tegen een verbod, nadat hij heeft gebeld met Drillich. “Ze overschrijden een ethische grens, maar ze doen het met goede bedoelingen. Soms is shockeren nodig om een discussie aan te zwengelen, en een discussie hierover is hard nodig. De bereidheid om donor te zijn neemt af.”
BNN heeft volgens Van Dam in het verleden bewezen zorgvuldig te werk te gaan met dit soort thema’s. “Bijvoorbeeld het programma Over mijn lijk, daarin werden vijf terminale patiënten gevolgd. Over dat programma is toen ook veel discussie geweest voordat het werd uitgezonden. BNN heeft bij mij krediet opgebouwd. Ik denk dat de omroep hier verantwoord mee om kan gaan.”
De drie deelnemende patiënten weten volgens Van Dam heel goed waar ze aan mee doen. “Ze laten in het programma zien hoe het leven van een donor eruit ziet. Dat zorgt voor aandacht voor het probleem. In het programma wordt een besluit genomen over hun leven. Daarmee ga je over een grens. Maar ze laten daarmee wel de realiteit zien.”
De PvdA zal volgens Van Dam nooit voor het verbieden van een programma zijn, als de wet niet overtreden wordt. “Je gaat toch ook geen kunst verbieden omdat het shockeert? Nederland zou geen fijn land zijn als er regelmatig censuur wordt toegepast.”
Fractievoorzitter van de ChristenUnie Arie Slob vindt het programma te ver gaan. “Ik hoop dat Plasterk met BNN in gesprek gaat en dat de omroep het programma op een andere manier invult. Anders komen we in een volgende fase.” Slob vindt dat de overheid inspraak moet kunnen hebben in de programmering. “Wij financieren de omroep immers.” Slob ziet het niet zomaar gebeuren dat het programma wordt verboden. “Zolang ik meedraai, is dat nog nooit gebeurd.”
Als een commerciële zender met een soortgelijk programma was gekomen, zou de wereld te klein zijn geweest, stelt Atsma. “We moeten ons belastinggeld niet zo willen besteden. Aandacht voor het donorentekort is goed, maar niet op deze manier. Wat moeten de twee mensen die de nier niet krijgen wel denken?” [Radio.NL/Novum]
