Minister Verhagen van Economische Zaken blijft bij z’n besluit om de vergunningen van de commerciele radiozenders te verlengen. Marktpartijen konden in december tijdens een zogenoemde consultatieperiode hun mening geven over de conceptbesluiten die Verhagen vorig jaar al had gepresenteerd.
Volgens de Minister blijkt uit de consultatieronde dat het aantal partijen dat in de race is voor een vergunning die nu nog door een bestaande partij wordt gebruikt, beperkt is. De Minister ziet dan ook geen aanleiding om de hele Nederlandse radio-industrie op z’n kop te zetten.
Bovendien kunnen de weinige partijen die ook graag een landelijke FM-frequentie willen bemachtigen, meedingen naar de FM-kavels A7 en A8.
Eerder kozen de voorgangers van Verhagen, PvdA-staatssecretaris Frank Heemskerk en CDA-Minister Maria van der Hoeven, ook al voor het verlengen van de commerciele radiofrequenties.
Maar het proces werd vertraagd door de val van het laatste kabinet Balkenende en een advies van de Raad van State, waarin vraagtekens werden geplaatst bij de voorgenomen wijze van verlenging. Met de consultatieperiode in december, en de uitkomst ervan, heeft Verhagen die vraagtekens weggenomen.
Nieuwe waardeberekeningen
Wel wil Verhagen nog eens serieus gaan kijken naar de vorig jaar door SEO Economische Onderzoek te Amsterdam berekende waarde van de commerciele radiovergunningen. Veel zittende radiostations vinden de bedragen die ze voor verlenging van hun vergunning moeten betalen veel te hoog. Zo zouden de landelijke stations in totaal 175 miljoen euro moeten gaan betalen, waarbij de vrije kavels de hoogste bedragen op tafel moeten leggen en stations als 100% NL, Slam FM en BNR voor hun verlenging niets hoeven te betalen.
SEO heeft in haar onderzoek begin vorig jaar met name gekeken naar wat een nieuwkomer in de markt bereid zou zijn voor een FM-vergunning neer te leggen, en dat bedrag als norm genomen voor wat de huidige, zittende partij voor de verlenging zou moeten overmaken aan de Staat. Maar daarbij is, blijkens de brief van de Minister, geen rekening gehouden met het feit dat gloednieuwe zenders zeker de eerste jaren van hun bestaan nauwelijks inkomsten hebben, omdat ze eerst nog een marktpositie hebben op te bouwen. Adverteerders beginnen immers pas interesse in een radiostation te krijgen vanaf het moment dat de radiozender veel luisteraars heeft.
Op basis van de input die door die zenders tijdens de consultatieronde is ingebracht, komt SEO op verzoek van de Minister binnenkort met nieuwe berekeningen. Maxime Verhagen geeft in z’n brief al aan dat hij verwacht dat de uiteindelijke bedragen die de stations moeten betalen, lager zullen zijn dan de oorspronkelijke berekeningen waarmee SEO in mei vorig jaar op de proppen kwam.
Slikken of stikken
De uiteindelijke waarde-uitkomst van hun FM-kavels wordt voor de radiostations een kwestie van ‘slikken of stikken’. De Minister schrijft dat eind februari de procedure begint waarin de huidige commerciele zenders aanvragen kunnen indienen voor de verlenging van hun vergunningen. Na de periode waarin de huidige commerciele zenders hun verlengingsaanvragen kunnen indienen, begint de uitgifteprocedure voor de kavels A7 en A8.
Een radiostation dat ’t alsnog niet eens is met het bedrag dat die moet betalen voor verlenging, kan in dat geval besluiten om geen verlengingsaanvraag in te dienen. Het FM-kavel wordt vervolgens meeverdeeld met A7 en A8 in de uitgifteprocedure die in mei 2011 begint. In augustus 2011 zullen de vergunningen worden verleend. Mede door de korte tijd die nog rest voor 1 september, lijkt het erop dat de bestaande radiostations slechts akkoord kunnen gaan met het bedrag dat er nu uit gaat komen, en anders hun vergunning maar moeten inleveren.
11 Reacties voor landelijke verlenging, 25 voor regionale verlenging.
In de consultatieronde kwamen 11 reacties binnen bij de Minister die betrekking hebben op landelijke vergunningen. Drie daarvan waren het niet eens met de voorgenomen wijze van verlenging en digitalisering van de radiofrequenties. Over de regionale commerciële frequenties kwamen 25 reacties bij de Minister binnen. Daarvan waren er 4 het niet eens met de manier waarop de Minister van plan is te werk te gaan.
Digitalisering
Eén van de voorwaarden die gesteld wordt voor het verlengen en het verdelen van de vergunningen voor commerciële radiostations, is dat er uitgezonden gaat worden via digitale etherfrequenties. Bij digitale radio werkt dat iets anders dan bij analoge radio. Waar nu iedere FM-zender 1 radioprogramma uitzendt, kunnen er per zender digitaal wel 20 stations uitzenden. De frequentie waarop digitaal wordt uitgezonden heet dan ook ‘multiplex’.
Voor de landelijke commerciële radiostations is 1 zo’n multiplex beschikbaar die in heel Nederland kan worden gebruikt. Aan elk van de landelijke commerciële FM-vergunninghouders wordt een vergunning voor 1/9e deel van de multiplex toebedeeld.
Hierop moeten zij niet alleen hun eigen analoge programma uitzenden (simulcasten), maar ook een extra station uitzenden.
Om ervoor te zorgen dat er geen Engelse praktijken plaats gaan vinden, waarbij stations in slechte kwaliteit gaan uitzenden om maar zoveel mogelijk stations kwijt te kunnen, gaat de minister minimum eisen stellen aan de kwaliteit van uitzendingen van DAB. De uitgifte gebeurt ’technologieneutraal’.
De radiostations mogen dus zelf bepalen in welke digitale techniek ze hun programma’s ten gehore willen brengen. Maar de geluidskwaliteit moet ten minste vergelijkbaar zijn met de geluidskwaliteit die kan worden behaald met een uitzending in de op de satelliet nog volop gebruikte MPEG2-standaard in 192 kb/s of een uitzending in AAC+ 48 kb/s. Het gaat hier nadrukkelijk om een vergelijkbare geluidskwaliteit, en niet om de techniek zelf. Stel iemand zou een MP3 internetstream van 32 kb/s converteren naar MPEG2 192 kb/s en dat uitzenden, dan is dat dus niet toegestaan.
Kaveltje ruilen
Voor de regionale stations is er een bovenregionaal kavel beschikbaar. Er kwamen echter verschillende verzoeken binnen van de regionale publieke omroepen om dit kavel om te ruilen met het regionale kavel dat nu gebruikt wordt door MTV-NL voor mobiele televisie. Uit een eerste inventarisatieronde lijkt er bij de desbetreffende commerciële vergunninghouder bereidheid te bestaan om de mogelijkheden van een kavelruil verder te verkennen. De overheid geeft wel aan de kosten voor die ruil niet te willen dragen.
Overigens heeft de minister besloten om de digitalisering van de regionale commerciële stations niet vast te hangen aan de vergunningen zelf, maar aan de vergunninghouders. Inmiddels hebben diverse vergunninghouders meerdere vergunningen. Zo zendt Radio 8FM, naast het eigen programma via een aantal frequenties ook het programma van Radio Hollandio uit. Het zelfde geldt voor NDC voor RADIONL en Waterstad FM.
Ook mogen de regionale vergunninghouders hun radiozender(s) uitzenden op de multiplex voor landelijke commerciële radiostations. Zo kan Radio Decibel, dat afgelopen oktober nog kabelfrequenties moest inleveren in een groot deel van Nederland, straks dus alsnog landelijk worden beluisterd.
Kosten digitalisering
Waar een aantal partijen zich zorgen om maken is de kosten van de digitalisering. Deze dienen de stations gezamenlijk te bekostigen. Indien een partij wegvalt, dan zouden de andere partijen voor de extra kosten moeten opdraaien. Diverse partijen hebben aangegeven dit onredelijk te vinden. De minister heeft nu toegezegd dat in dat geval de licentiekosten tijdelijk verlaagd zullen worden, tot de vrijgekomen frequenties opnieuw verdeeld zijn. [Radio.NL/RS]
