Agentschap Telecom concludeert dat ‘etherpiraterij’ een afnemend verschijnsel is. De overlast die vergunninghouders ondervinden is inmiddels sterk verminderd. Ten opzichte van 2013 is het aantal geregistreerde illegale uitzendingen afgenomen met 53,5%.
Etherpiraterij kan de oorzaak zijn van niet of verminderd bereik van legale radio-uitzendingen of verstoring van vitale diensten. In november 2013 startte Agentschap Telecom daarom met een strengere aanpak van illegale uitzendingen in de FM-omroepband. ‘Lik op stuk’ was en is daarbij het devies; direct beboeten van eigenaren van percelen vanaf waar met (soms hoge) antennemasten werd gezonden. De boetes kunnen oplopen tot €45.000,- afhankelijk van de veroorzaakte overlast op legale stations in de ether. Dat geldt voor iedereen die bij de illegale uitzending betrokken is.
Daling illegale uitzendingen
Bij de oude aanpak werden perceeleigenaren eerst gewaarschuwd voordat tot beboeting werd overgegaan. Maar deze aanpak werd regelmatig omzeild door de zenders te verplaatsen. Daardoor was het niet meer effectief. De cijfers vanuit het Monitoring- en Analysecentrum van het agentschap laten zien dat de nieuwe aanpak succesvol is: het heeft geleid tot een aanzienlijke daling van het aantal illegale uitzendingen.
Middengolf
In 2014 zijn er echter wel 14 illegale uitzendingen op de Middengolf waargenomen, zo is te lezen in het jaarverslag ‘Staat van de Ether 2014’. Agentschap Telecom onderzoekt of hier sprake is van een trend. Ook ziet het agentschap dat er meer vanaf openbare grond wordt uitgezonden.
Antenne-installaties van mobiele operators
Daarnaast lijkt het erop dat etherpiraten steeds vaker uitwijken naar antenne-installaties van mobiele operators of zelfs C2000-masten. Dat is gevaarlijk en onacceptabel. Het geeft een verhoogde kans op schade en uitval van mobiele netwerken. Daarmee komt ook de bereikbaarheid van 1-1-2 in het geding. Agentschap Telecom treedt daar strafrechtelijk en met prioriteit tegen op, in samenwerking met de Nationale Politie en het Openbaar Ministerie.
FM-storingsmeldingen
Ten opzichte van het jaar 2013 is het aantal ontvangen storingsmeldingen naar aanleiding van illegale uitzendingen afgenomen met 59,1%. In totaal zijn er in 2014 bijna 600 FM-meldingen ontvangen. Bij een deel van de storingsmeldingen is de openbare orde of veiligheid in het geding. Denk daarbij aan storing op luchtvaartfrequenties of in het C2000-netwerk. In 2014 waren er vijf van dergelijke ‘Prio-1’ storingen. Illegale uitzendingen vinden met name in de vroege ochtend, laat in de middag (vanaf circa 17:00 uur), laat op de avond of in het weekend plaats.
Evenementenzenders in de FM-omroepband
Door het strengere toezicht in de FM-omroepband wordt steeds vaker uitgeweken naar een legaal alternatief: evenementenvergunningen. Die worden afgegeven voor kortdurende lokale evenementen waarbij een radiozender wordt gebruikt. Met name rond Kerst zijn veel evenementenzenders actief.
Omdat deze evenementenzenders in de schaarse, lokaal beschikbare frequentieruimte worden gepland, controleert het agentschap in deze periode extra vaak. Om geen storing te veroorzaken op andere legale zenders is het namelijk van belang dat de vergunde vermogens en antennediagrammen niet worden overschreden.
175 evenementenvergunningen
De tijdelijke vergunningen voor evenementenzenders in de FM-omroepband blijken te voorzien in een behoefte: in 2013 waren er nog 120 aanvragen. In 2014 waren er 175 aanvragen voor evenementenvergunningen. Voor de eindejaarsperiode zijn 52 vergunningen verstrekt. Met name in het gebied tussen Leeuwarden, Dokkum, Groningen en Heerenveen bleken de evenementenvergunningen gewild. Hier zijn 21 vergunningen uitgegeven. Deze concentratie maakt het complex om ter plekke voldoende beschikbare frequentieruimte te vinden. Het is onzeker of dit bij een eventuele toename in de toekomst nog voor alle aanvragen mogelijk is.
Kwaliteit van FM-radiolandschap
Om de kans op incidenten en storingen in het FM-radiolandschap te minimaliseren, heeft Agentschap Telecom het toezicht op FM-omroepen geïntensiveerd.
Calculerend gedrag
Er zijn aanwijzingen dat meerdere omroepen – zowel landelijk, regionaal als lokaal – hun zendvermogen bewust verlagen bij inspecties van Agentschap Telecom. Daarna draaien zij hun zendvermogen vaak weer omhoog. Dat blijkt uit een analyse van de meetgegevens van het Landelijk Meetnet Telecom (LMT) . Met het LMT is het agentschap in staat om (historisch) veranderingen in veldsterkte waar te nemen. Veranderingen in veldsterkte zijn een indicatie dat het zendvermogen is verhoogd of is verlaagd. De veranderingen in veldsterkte deden zich voor bij een aantal omroepen waarbij een onaangekondigde inspectie niet mogelijk was.
Niet acceptabel
Het behoeft geen betoog dat Agentschap Telecom het waargenomen calculerend gedrag van deze omroepen onacceptabel vindt. Niet alleen eigenen deze vergunninghouders zich onrechtmatig een groter verzorgingsgebied toe dan waar zij op grond van hun vergunning recht op hebben. Zij maken ook inbreuk op het verzorgingsgebied van andere vergunninghouders. Het gevolg daarvan kan weer zijn dat ook deze vergunninghouders clandestien met hoger vermogen willen uitzenden om het bereik te verbeteren.
270 lokale omroepen
Agentschap Telecom heeft in april 2014 een brief naar alle circa 270 lokale omroepen in Nederland gestuurd en hen gewezen op het feit dat het agentschap over aanwijzingen beschikt dat diverse omroepen het zendvermogen voorafgaand aan de inspectie hebben aangepast om zo tijdens de inspectie aan de eisen te voldoen. In de brief zijn de omroepen erop attent gemaakt dat de inspecteurs in het kader van informatiegestuurd toezicht voorafgaand aan en na afloop van een inspectie meetgegevens van het LMT raadplegen op veranderingen in veldsterkte. Veranderingen in veldsterkte kunnen aanleiding zijn om een omroep (opnieuw) te controleren. Een afschrift van de brief is ook verzonden naar de zenderoperators.
Kwaliteit van FM-radiolandschap
– In het laatste kwartaal van 2012 zijn met een helikopter de antennediagrammen gemeten van 45 FM-omroepzenders. Bij 70% van de gemeten diagrammen zijn overschrijdingen van het vergunde diagram geconstateerd
– In het najaar van 2013 zijn 11 FM-omroepzenders van lokale omroepen in de provincie Gelderland onaangekondigd gekeurd. Bij 75% van de geïnspecteerde zenders zijn afwijkingen ten opzichte van de vergunningsvoorwaarden geconstateerd;
– In de eerste helft van 2014 zijn in totaal 48 FM-omroepzenders van grote lokale omroepen gecontroleerd. Bij 73% van de geïnspecteerde zenders zijn afwijkingen geconstateerd van de voorgeschreven parameters;
– In 2013 en 2014 zijn 22 FM-omroepzenders van niet-landelijke commerciële omroepen gecontro- leerd. Bij 18% van de geïnspecteerde zenders zijn afwijkingen geconstateerd. De resultaten zijn enigszins vertekend. De inspecties waren van tevoren aangekondigd. Dit heeft geleid tot calculerend gedrag van de vergunninghouder.
– Het aantal FM-storingsmeldingen is in vijf jaar gedaald van 1471 naar 593. In 2014 zakte het aantal storingen met ruim 50%.
Toezicht illegaal FM in 2014
In 2014 zijn 93 Rapporten van Bevindingen opgemaakt, 61 keer Last onder Dwangsom en 68 boetes. De totale hoogte aan boetes in 2014 was 293.258 euro. Het gemiddeld bedrag van een boete in 2014 was 4.300 euro en de totale hoogte bedrag Last onder dwangsom 2014 was 240.750 euro. Het gemiddeld bedrag Last onder dwangsom in 2014 was 3.950 euro. Lees hier het complete jaarverslag (18 MB) van Agentschap Telecom. [Radiowereld.NL]
