Een realistische termijn voor afschakeling van FM ligt grofweg de periode tussen 2027 en 2032. Dit stelt Dialogic in het rapport “Argumenten en impact bij een zinvolle afschakeling van analoge radio-etherdistributie via FM en AM,” dat opgesteld werd in opdracht van het Ministerie van EZK.
Komend jaar wil het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) het tweede deel van de ‘Nota Omroepdistributie’ aan de kamer versturen. Hierin wordt de langetermijnvisie op omroepdistributie vastgelegd.
Waar FM lange tijd de belangrijkste distributiemethode voor radio is, begint de radio steeds meer te digitaliseren. DAB+ en internet zijn steeds meer in opmars en zorgen ervoor dat het aantal luisteraars via FM daalt.
Onderzoek naar afschakeling FM
Grote vraag is dan ook wanneer de FM uit kan en wat de impact hiervan is. Het Ministerie van EZK liet hiernaar onderzoek doen door Dialogic.
Of afschakeling van FM zinvol is en gerealiseerd zou moeten worden, hangt af van verschillende zaken. Eén van de belangrijkste onderdelen is hoeveel luisteraars er op dat moment al digitaal luisteren en er dus niet meer naar FM luisteren.
Hoe langer er gewacht wordt, des de groter de kans is dat luisteraars al naar digitale distributie zijn overgestapt. De impact voor de luisteraar is dan klein. Voor de radiostations is de kosten-baten analyse belangrijk: Wanneer gaat uitzenden via FM te veel kosten ten opzichte van digitale distributie. Met andere woorden: wanneer is het aantal luisteraars via FM dermate laag, dat aanhouden niet meer lonend is.
2027-2032
Een realistische termijn voor afschakeling ligt volgens Dialogic grofweg de periode tussen 2027 en 2032. “Gezien de lopende vergunningen kan pas vanaf 2022 gedacht worden aan afschakeling van FM op enige schaal. Een afschakeling in 2022 zou een flinke impact kennen,” aldus Dialogic.
Geadviseerd wordt om een eventuele afschakeling van FM ruim van tevoren aan te kondigen, zodat de consument genoeg tijd heeft om hierop te kunnen anticiperen. In Noorwegen, waar de FM dit jaar grotendeels is uitgezet, werd de afschakeling al in 2015 aangekondigd. Toen al bleek meer dan 50% van het radioluisteren digitaal te zijn.
Reclamecampagne essentieel
Mocht er een afschakeldatum worden vastgesteld, dan is een goede reclamecampagne essentieel, zo stelt Dialogic. Dit moet voorkomen dat consumenten stoppen met radioluisteren. Ook Noorwegen heeft dit gedaan. In Zwitserland, waar de FM vanaf 2020 gefaseerd uit gaat, loopt momenteel de campagne “Radio zieht um af DAB+,” oftewel “radio verhuist naar DAB+.”
Om de digitalisering te versnellen dienen gebruikers nog meer bewust gemaakt te worden van alternatieven voor FM. Momenteel gebeurt dit al middels de campagne “Let’s get digital” waarin duidelijk wordt gesteld dat DAB+ de digitale opvolger van FM wordt.
De komende jaren wordt deze campagne geïntensiveerd om luisteraars zo snel mogelijk over te krijgen op digitale radio. Voor radiostations is FM een relatief dure distributiemethode. Uitzetten zou miljoenen euro’s aan kosten op jaarbasis schelen.
Het streven van de radiostations is om in 2022 al een dermate hoog percentage aan digitaal luisteren te hebben, dat een afschakeldatum voor FM kan worden vastgesteld. De FM-vergunningen zouden dan nog één keer verlengd kunnen worden, waarna FM uit gaat.
Gefaseerde afschakeling?
Op de vraag hoe FM het best kan worden afgeschakeld verdient volgens Dialogic theoretisch een trapsgewijze afschakeling de voorkeur omdat zo op een meer natuurlijke wijze de afschakeling kan worden vormgegeven. In de praktijk is stapsgewijze afschakeling lastig te implementeren. Zo is de vraag wie er als eerste haar FM-uitzendingen moet staken en waar.
Daarnaast lopen de verschillende FM-vergunningen door de gehele FM-band heen, waardoor er niet simpel een deel van de FM-band in het hele land leeggemaakt kan worden. De radiostations zijn dan ook geen voorstander van een dergelijke gefaseerde afschakeling.
Het complete rapport “Argumenten en impact bij een zinvolle afschakeling van analoge radio-etherdistributie via FM en AM” is hier te downloaden. [Radiowereld.NL]
