Door de huidige recessie is het lastig om de toekomstige waarde van FM-kavels te bepalen. Bij een veiling is het dan ook zeer de vraag of radiostations nog kostendekkend of winstgevend kunnen zijn. Dit blijkt uit onafhankelijk onderzoek van de Kwink Groep in opdracht van de VCR.
Dit komt omdat volgens SEO Economisch Onderzoek “moeilijk is op voorhand te voorspellen of met een verlenging van drie jaar de huidige belemmeringen om financiering aan te trekken per saldo worden weggenomen.”
Ook zou een noodverlenging “de mogelijkheden weg voor nieuwe partijen voor drie jaar om toe te treden tot de markt voor FM” belemmeren.
Veiling ondanks corona
Vorige week kwam het Adviescollege Radio onder leiding van Henk Don met het advies om alle commerciële radiofrequenties in 2022 te gaan veilen. Maar in dit advies staat ook dat er geen enkele rekening is gehouden met de huidige coronacrisis, omdat dit niet tot de opdracht behoorde.
Parrallel aan het onderzoek van het Adviescollege Radio heeft de Vereniging van Commerciële Radio (VCR), dat de negen landelijke radiostations op FM vertegenwoordigt, de Kwink Groep onafhankelijk onderzoek laten doen naar “de impact van het veilen of verlengen van FM-frequenties op de landelijke commerciële radiomarkt.” Kwink adviseerde eerder al de overheid over de digitaliseringsplannen van de commerciële radiostations.
In het onderzoek, dat in handen is van Radio.NL, stelt Kwink dat een veiling onder normale omstandigheden weliswaar zorgt voor tijdelijke negatieve effecten in de radiomarkt, maar over een langere periode bezien niet (veel) nadeliger hoeft uit te pakken dan een verlenging.
Omstandigheden verre van normaal
Maar volgens Kwink maken de huidige en de te verwachten economische crisis door corona de omstandigheden echter verre van normaal. Een verlenging, al dan niet tijdelijk, zou in dat geval perspectief bieden, terwijl een veiling zorgt voor nog meer onzekerheid. Het risico bestaat dat de overgangseffecten van een veiling, zoals kostenbesparing en programmatische versobering omdat stations moeten sparen voor de veiling, door de huidige economische omstandigheden veel ingrijpender en structureler van aard zijn.
Door de coronacrisis zijn de advertentie-inkomsten van de radiostations in korte tijd drastisch gedaald. De inschatting van instituten als DNB, CBS en het IMF is dat de coronacrisis uitmondt in een economische crisis en dat de advertentie-inkomsten nog geruime tijd onder het niveau van begin van dit jaar blijven. Ook is het nog zeer de vraag of de advertentie-inkomsten weer op het oude niveau van voor corona terugkomen.
Overbieding
Doordat nog onduidelijk is hoelang de huidige crisis blijft voortduren is het lastig om de toekomstige waarde van een kavel te bepalen. Omdat FM ook in 2022 nog steeds het distributiekanaal zal zijn waarmee geld wordt verdiend, zullen radiostations eerder geneigd zijn om relatief hoog te bieden. Bestaande stations kunnen het zich namelijk niet veroorloven om hun FM-kavel te verliezen.
Hierdoor is het risico op overbieden ook aanwezig. In dat geval is het zeer de vraag of een radiostation op FM in de nieuwe vergunningsperiode kostendekkend of winstgevend kan zijn. Aangezien de financiële uitgangspositie van veel radiostations momenteel al slecht of onzeker is, is de kans reëel dat sommige radiostations vroeg of laat in financiële problemen komen of zelfs omvallen.
Mocht het advies van het Adviescollege Radio overgenomen gaan worden en er daadwerkelijk in 2022 geveild gaan worden, dan zet dat volgens Kwink de exploitatie van huidige vergunninghouders verder onder druk. De periode tot aan de veiling zullen stations daarom gebruiken om te sparen voor de veiling.
Bezuinigen
Ook de eerste periode na de veiling worden de kosten geminimaliseerd om het geboden bedrag zo snel mogelijk te kunnen terugverdienen. Alle niet noodzakelijke bedrijfsactiviteiten zullen worden wegbezuinigd. Te denken valt bijvoorbeeld aan sponsoring van culturele evenementen en goede doelen acties. Daartegenover staat dat er fors meer geïnvesteerd moet worden in marketing om weer goed in het vizier van de luisteraars te komen.
Het gevolg is dat er waarschijnlijk ook minder geld gestoken gaat worden in de digitalisering van de radio zoals DAB+, omdat FM momenteel nog steeds de grootste/enige mogelijkheid is om geïnvesteerd geld terug te verdienen.
Nieuwkomers?
Van twee partijen is bekend dat zij graag via een FM-veiling landelijk op FM willen toetreden. Dit zijn Kink en ClassicNL. Grote partijen uit het buitenland die nog niet met radio actief zijn in Nederland, zoals RTL of Mediahuis, hebben tot dusver geen belangstelling getoond in het verwerven van een FM-kavel via een veiling.
Regionale commerciële radiostations lijken geen serieuze gegadigden voor een landelijk FM-kavel aangezien de financiële stap te groot is. Alle huidige landelijke vergunninghouders, waaronder ook DGP, hebben aangegeven niet van plan te zijn om via een veiling en extra kavel te verwerven.
Echter kan de vraag of er serieuze, financieel krachtige, partijen zijn die aan een veiling mee willen doen, pas na een inschrijving voor een veiling definitief worden beantwoord.
Besluitvormingsproces
Waar door Kwink echter geen onderzoek naar is gedaan is naar wat binnen de Europese en nationale regelgeving wel en niet mag voor wat betreft verlengen, vergunningsduur, clausulering en de koppeling met DAB+.
De VCR wil de uitkomsten van het onderzoek benutten in het advies-en besluitvormingsproces over de verdeling/verlenging van FM dat momenteel wordt doorlopen. [Radiowereld.NL]
Foto: Radio.NL/Pixabay.
