Na Paradise Now blijft het Israëlische publiek een paar minuten zitten zonder iets te zeggen. Dat komt doordat de kijkers meeleven met de twee hoofdpersonen.
(Novum/AP) – Als de film is afgelopen blijft het publiek doorgaans een paar minuten zitten zonder iets te zeggen. Dat komt volgens Igal Chaim doordat de toeschouwers zijn gaan meeleven met de hoofdpersonen, twee Palestijnen die een zelfmoordaanslag willen plegen in Tel Aviv. “En dat brengt een ongemakkelijk gevoel teweeg”, zegt Chaim, exploitant van Cinematique, de enige bioscoop van Tel Aviv waar Paradise Now van de in Israël geboren Nederlands-Palestijnse regisseur Hany Abu-Assad is te zien.
De film, die vorige maand een Golden Globe voor de beste buitenlandse film won en deze week werd genomineerd voor een Oscar in dezelfde categorie, draait nu bijna twee maanden en de zaal zit volgens Chaim bij vrijwel elke voorstelling vol. Maar de bioscoop heeft ook veel brieven, e-mails en telefoontjes gekregen van mensen die vinden dat de film niet zou moeten worden vertoond. In de omgeving van Cinematique is meer dan eens een zelfmoordaanslag gepleegd.
Filmstudent Tom Shoval, die de film woensdag zag, vindt dat elke Israëliër Paradise Now zou moeten zien. “Het werd tijd dat er een film over dit onderwerp werd gemaakt”, zegt Shoval, die het goed vindt dat de kijker gaandeweg de film begrip krijgt voor de drijfveren van de hoofdrolspelers, die heen en weer worden geslingerd tussen geloof in hun missie en twijfel.
Emmanuel Naccache, een 33-jarige scenarioschrijver, vindt Paradise Now om deze reden juist geen goede film. ,,Aan het eind plaats je de terrorist en het slachtoffer op één lijn”, zegt hij. “Dat is heel gevaarlijk, want je kunt iets wat totaal verwerpelijk is niet tolereren.”
“Het is niet makkelijk voor ons om deze film te vertonen, of om deze film te zien”, zegt Chaim, die Paradise Now zelf vier keer heeft gezien. “Maar we geloven in de vrijheid van de geest en de vrijheid van meningsuiting.”
Kunstenaars op de Westoever zijn bang dat films als Paradise Now zullen worden gecensureerd als de Hamas, die vorige week de Palestijnse parlementsverkiezingen won, eenmaal aan de macht is. “De beste dingen die in deze nachtmerrie (van de Israëlische bezetting, red.) gebeuren, zijn cultureel van aard en ik weet niet hoe het daarmee nu verder zal gaan”, zegt de Palestijnse filmmaker Sobhi al-Zobaidi.
Professor in de cultuurwetenschappen Adila Laidi uit Ramallah, de enige plaats op de Westoever waar Paradise Now te zien is geweest, zegt bang te zijn dat kunstenaars onder een Hamas-regering aan zelfcensuur zullen gaan doen. “De mensen zullen bang zijn om iets te doen, omdat ze de onzichtbare hand van de Hamas vrezen”, zegt ze.
Onder de Palestijnen is Paradise Now gemengd ontvangen. Sommigen vinden de hoofdrolspelers zwakkelingen, die niet gelovig genoeg zijn. Tijdens opnamen voor de film in Nablus werd een cameraman ontvoerd en korte tijd vastgehouden door Palestijnse extremisten, die wilden dat de film er niet kwam omdat ze dachten dat die een negatief beeld zou scheppen van daders van zelfmoordaanslagen.
Laidi vindt Paradise Now een goede film. “Hij zwengelt de discussie over zelfmoorddaders op een goeie manier aan,” zegt ze, “al is het spijtig dat mensen in de hele wereld juist door dit onderwerp kennis maken met de Palestijnse film.”
[Novum]
