Toneelschrijver Harold Pinter (78) overleden

De Britse toneelschrijver en dichter Harold Pinter (78) is overleden. Hij leed aan keelkanker. Pinter kreeg in 2005 de Nobelprijs voor literatuur.

De Britse toneelschrijver en dichter Harold Pinter is woensdag overleden. Dit heeft zijn vrouw, lady Antonia Fraser, donderdag bekendgemaakt. Pinter is 78 jaar geworden. Hij leed aan keelkanker.

Pinter werd in 2005 onderscheiden met de Nobelprijs voor literatuur. Toen al moest hij er om gezondheidsredenen van afzien de prijs persoonlijk in ontvangst te nemen.

Volgens de Zweedse Academie, die de prijs toekende, was Pinter ‘een schrijver die het theater tot zijn essentie heeft teruggebracht: een afgescheiden ruimte en een onvoorspelbare dialoog waarin mensen aan elkaar zijn overgeleverd en pretenties verschrompelen’.

Pinter, schrijver van toneelklassiekers als ‘The birthday party’, ‘The caretaker’, ‘The dumb waiter’ en ‘No man’s land’, werd op 10 oktober 1930 geboren in Londen. Zijn vader was een joodse kleermaker. Hij voerde zijn ervaringen met antisemitisme in zijn jeugd aan als een van de redenen waarom hij toneelschrijver is geworden. Ook de bombardementen op Londen in de Tweede Wereldoorlog hebben grote invloed op hem gehad.

Pinter werd beschouwd als de belangrijkste toneelschrijver van zijn generatie. De laatste jaren besteedde hij veel tijd aan het voeren van oppositie tegen de oorlog in Irak en met name de Britse betrokkenheid daarbij. Hij schreef nog wel gedichten, maar geen toneelstukken meer.

In 2003 verscheen er van Pinter een bundel anti-oorlogspoezië en in 2004 begon hij met een aantal andere bekende Britten een campagne om premier Tony Blair afgezet te krijgen.

Voor het toneel schreef Pinter zijn belangrijkste werk tussen 1957 en 1965. In zijn stukken combineerde hij hardvochtigheid met alledaagsheid. Als geen ander wist hij met stiltes in gesprekken de spanning op te voeren en zijn idioom is zo kenmerkend dat de Engelse taal er het bijvoeglijk naamwoord Pinteresque aan heeft overgehouden. De geheime angsten en verlangens van zijn karakters, hun schuldgevoel en seksuele drijfveren tekenen zich af tegen de keurige levens die ze voor zichzelf hebben gecreëerd om overeind te blijven. De daden van de karakters die Pinters stukken bevolken staan vaak in schrille tegenstelling tot hun woorden en langzaam maar zeker worden de façades die zijn personages hebben opgetrokken afgebroken.

Pinter heeft ook filmscenario’s geschreven, onder andere van ‘The French lieutenant’s woman’, ‘Betrayal’, ‘Turtle diary’ en ‘The servant’.

[Novum]