Mooie woorden bij de presentatie van het D66-programma. Fractieleider Thom de Graaf zei bij die gelegenheid dat D66 de burger weer trots wil maken op de overheid: ‘We polderen ons rot, maar we besluiten niets.’ Nergens is de stroperige poldertraagheid van de overheid beter te zien dan in de jarenlange uitstel van de veiling van radiofrequenties. En juist de fractie van D66 is daar een van de hoofdschuldigen van.
De overheid kondigt al vijf jaar aan dat er ‘binnenkort’geveild gaat worden. Nieuws FM (nu onderdeel van de Nederlandse Radiogroep, NRG ) bereidt zich sinds 1996 op de herverdeling. Het heeft al die jaren geïnvesteerd, zonder inkomsten. Al die tijd heeft het de overheid vertrouwd dat het woord houdt.
Het is belangrijk dat de veiling doorgaat. Door de herverdeling zal het aantal commerciële zenders verdubbelen. Zo krijgt de luisteraar meer keus. Nieuwe radio-initiatieven krijgen een kans. Maar Nederland mag geen kartelland worden en daarom moet er op de radio ruimte komen voor nieuwkomers. De commerciële radio is nu een onderonsje voor buitenlandse partijen, zoals het kartel van mediagigant Rupert Murdoch, eigenaar van Sky Radio en 538.
Een beauty contest is geen oplossing. De situatie in Belgie toont dat aan. Daar kreeg de overheid een stortvloed aan processen te verwerken. Geen wonder, want welke criteria hanteer je bij zo’n beauty contest? Terecht noemt VVD-mediaspecialist Nicolai dit het communistische model.
Het leidt ook tot jarenlang uitstel. De enige die daar belang bij heeft is Murdoch. De veiling is inmiddels 55 maanden uitgesteld. Elke week uitstel levert de Murdoch-zenders 538 en Sky samen een bruto-reclame-omzet van ƒ 6 mln op.
De hoofdprijs in de veiling, de 98.9 FM, is inmiddels al weer ingepikt door de publieke radio. Dat is het zoveelste bewijs dat uitstel van de veiling slecht is voor de hele commerciele radio.
Ten tijde van paars 1 was D66 enthousiast voorstander van de veiling. D66 had toen niet een, maar zelfs twee mediawoordvoerders: Marijn de Koning en Guikje Roethof. Die waren beiden pro-veilen. Hun plek werd overgenomen door Bert Bakker, die zich erg begripvol toont voor de lobby van Murdoch. Nu is de D66-fractie ineens tegen de veiling. Blijkbaar hangt in het veilingdossier het standpunt af van de persoonlijke voorkeuren van de fractiewoordvoerder. Nu er pogingen worden ondernomen dit onderwerp wederom over de verkiezingen heen te tillen, doet de kans zich voor dat D66 in de volgende kabinetsperiode opnieuw een ander standpunt zal hebben. Zo is het moeilijk vertrouwen te hebben in de consistentie van D66 en in de politiek. Wat iedereen vergeten lijkt is dat de Tweede Kamer de veiling allang heeft goedgekeurd. Op 18 maart 1997 bepaalde de Kamer zich uit dat ‘met een veiling een transparante toedeling bereikt kan worden van de commerciële omroep beschikbare frequenties’. Deze motie- Kamp werd ondertekend door de fracties van de PvdA, D66 en VVD.
Er bestaat veel sympathie voor de veiling. Het kabinet, de Opta, de NMa, de landsadvocaat, het Commissariaat voor de Media vinden dat er geveild moet worden. Ook voorzitter Bouw van de commissie-Bouw heeft onlangs in een hoorzitting in de Kamer uitgesproken dat een veiling een open, eerlijke en transparante manier is om de frequenties te verdelen – opnieuw een belangrijke doorbraak.
Een vooraanstaande commerciele zender als Yorin FM is pro-veilen. Ook Veronica, Radio Nationaal, Radio 192, ID&T Radio, Kink FM en Q the Beat willen dat er snel geveild wordt. Murdoch komt steeds verder alleen te staan. Alleen de mediaspecialisten van de PvdA, D66 en CDA steunen zijn belangen nog. Zij slepen het radiodossier van uitstel tot uitstel, in de hoop wat politieke punten te scoren. Blijkbaar is het afbranden van staatssecretaris de Vries belangrijker dan de radio.
Wat de Nederlandse radio nu nodig heeft is leiderschap. De oplossing bedraagt slechts vier lettergrepen: onaanvaardbaar. Dat is het woord dat de staatsecretarissen de Vries en van der Ploeg bij het volgende kamerdebat moeten uitspreken om de zigzaggende fracties de mond te snoeren. Paars twee neemt dan zijn verantwoordelijkheid.
Martin Bosma
Drs Martin Bosma, MA is directeur van NRG / de Nederlandse Radiogroep, die van start wil gaan met Nieuws FM en Aloha Radio.[ 12/11/2001 / Het Financieele Dagblad]
