Minister Heinsbroek van economische zaken stevent af op een conflict met de Kamer, omdat hij de radiofrequenties alsnog voor 16 september wil laten veilen. Het kabinet moet hierover vandaag een besluit nemen.
Volgens Heinsbroek heeft de overheid geen andere keuze dan de uitspraak van de rechter hierover uit te voeren. Maar CDA en LPF laten al weten deze beslissing niet te accepteren.
De bewindsman concludeert dat er een waslijst aan juridische bezwaren is om de rechterlijke uitspraak niet uit te voeren. Ook het mogelijke alternatief, zoals snel de wet veranderen zodat veilen niet meer mogelijk is, zal uit oogpunt van onbehoorlijk bestuur niet houdbaar blijken. De staat kan vele schadeclaims aan zijn broek krijgen, als ze niet tot veiling overgaat.
Probleem is dat een besluit van het kabinet-Balkenende om de radio-frequenties alsnog te laten veilen, indruist tegen de afspraken in het regeerakkoord. CDA-kamerlid Atsma noemt veilen ‘ondoordacht en onverstandig’ en waarschuwt voor een confrontatie met de Kamer. D66 en de PvdA hebben zich immers vorig jaar ook tegen een veiling van de frequenties uitgesproken. LPF-kamerlid Wijnschenk stelt voor dat het kabinet een afvaardiging naar de Kamer stuurt om alsnog gezamenlijk een oplossing te vinden.
Eind juli besloot de bestuursrechter in Rotterdam dat het kabinet onrechtmatig bezig was. Het vorige kabinet heeft radiozenders als Sky Radio en Radio 538 tijdelijk een frequentie toegewezen, omdat de toenmalige Kamer en het kabinet maar niet tot een besluit over de wijze van verdeling van de radiofrequenties konden komen. Een kandidaat die niets kreeg toegewezen, stapte daarop naar de rechter.
De rechter gaf hem onlangs gelijk en legde de staat op om voor 16 september de frequenties te veilen. Volgens Atsma en LPF’er Wijnschenk gaat het niet aan, dat de rechter zich bemoeit met politiek-inhoudelijke zaken. Alleen de VVD steunt de keuze voor veiling voluit. Kamerlid Jorritsma: ,,Wij zijn daar altijd voor geweest.”
Het laatste wordt meer dan bevestigd door M. Banga, voorzitter van de vereniging van commerciële radiostations (VCR): ,,Het veilen van frequenties is in 1996 als opwelling naar boven gekomen bij mevrouw Jorritsma, toen minister van verkeer en waterstaat. Sindsdien hebben de betrokken ambtenaren consequent geprobeerd de veiling erdoor te drukken.”
Dat nu uitgerekend minister Heinsbroek zich gedwongen acht de veiling te laten uitvoeren, is volgens Banga meer dan opmerkelijk. ,,Ik ben er in de jaren ’90 zelf bij geweest dat de commerciële radiostations besloten zich fel tegen de veiling te verzetten. Dat besluit kwam tot stand met de stuwende kracht van Heinsbroek en in het kantoor van Heinsbroek.” De huidige minister is de oprichter van drie commerciële stations: Radio 10 Gold, Concert Radio en Love Radio. Die werden verkocht aan uitgever Wegener; inmiddels zijn de laatste twee zenders uit de lucht en moet Wegener Radio 10 voor 1 januari verkopen.
De kamerleden willen in meerderheid dat de frequenties via een kwaliteitstoets tussen de radiostations worden verdeeld. In het regeerakkoord is dat ook expliciet opgenomen. Maar daarin staat ook de zin dat ‘de hoogte van de vergoeding die partijen bereid zijn jaarlijks te betalen voor de concessie, een belangrijke component zal zijn’. Op grond van deze laatste zin, concludeert minister Heinsbroek, zal een beauty-contest de facto hetzelfde uitpakken als een veiling. Want bij een veiling kan de overheid ook eisen stellen aan het programmaformat, zodat er in de praktijk weinig onderscheid is.
Banga van de VCR is het niet met die visie eens en kondigt juridische stappen aan om de veiling aan te vechten en op zijn minst te vertragen.