Dit opinie artikel van Radio.nl is niet geschreven door de redactie, en de redactie is dan ook niet verantwoordelijk voor de inhoud. Dit artikel geeft echter wel de mening van een betrokken partij uit de RadioWereld weer.
Ingezonden artikelen met een duidelijke subjectieve inhoud zullen als opinie artikel worden geplaatst, zodat de lezer van deze site zelf de opinie artikelen door kan lezen en een eigen mening kan vormen.
Mensen die -op wat voor manier dan ook- in het mediawereldje zitten kunnen hun eigen opinieartikelen doormailen. De redactie behoud zich het recht voor altijd artikelen zonder opgave van reden te weigeren.
Het failliet van lokale omroep
Zo’n twee jaar geleden heb ik het er al eens over gehad. Maar het onderwerp heeft nog niets aan actualiteit ingeboet: er spelen zich op dit moment weer enkele zeer interessante ontwikkelingen af op het gebied van lokale publieke radio. In het algemeen laten deze ontwikkelingen zien dat het hoog nodig is de positie van de lokale omroep en haar rol nader te bezien.
De insteek naar de conclusie van dit verhaal, ook al even aan de orde in de titel van dit stuk, doe ik aan de hand van een aantal signalen:
1) Het Commissariaat voor de Media geeft aan dat zeer veel lokale omroepen niet (kunnen) voldoen aan de primaire norm waarvoor ooit de lokale omroepen zijn opgericht: het geven van lokale informatie danwel het maken van lokale programma’s. Het is heel apart dat het Commissariaat het overigens houdt bij een constatering en hier niet handelend optreed. Het lijkt wel een algemeen aanvaarde norm!
2) Er gaan continue lokale omroepen failliet, waar maar weinig nieuwe lokale omroepen tegenover staan. De primaire inkomsten van een lokale omroep betreffen de subsidie van de gemeente. Nu de gemeente zelf mag bepalen of er wel of geen geld wordt doorgestort (vanuit de omroepbijdrage-systematiek) naar de lokale omroep liggen de prioriteiten vaak anders. En dat betekent minder of geen inkomsten van deze zijde. Op de reclamemarkt doet de lokale omroep ook nauwelijks mee. Wat resteert is samenwerking onder EEN label, knijpen in de kosten (met nog minder informatie tot gevolg) en een grote afhankelijkheid van vrijwilligers.
3) Door de herindeling van gemeenten verdwijnen er lokale omroepen. Een lokale omroep is gekoppeld aan de gemeentegrens. Ook al heeft die gemeente maar een paar duizend inwoners. Wel kan worden samengewerkt om zo meer gemeenten te bestrijken met EEN programma. Dat vindt dan ook steeds vaker plaats.
4) Veel lokale omroepen maken slechts enkele uren per dag programma en zetten -mede uit kostenoverweging- de regionale omroep de overige uren op de zender.
5) In de grote steden is recent nog een andere ontwikkeling aan het licht gekomen: de regionale omroepen van Utrecht, Rotterdam en Den Haag werken nauw samen met de lokale omroepen of hebben deze zelfs opgekocht. Naast meer armslag op de advertentiemarkt (!) willen de regionale omroepen blijkbaar op deze wijze ook lokale vensters verzorgen.
Al met al is een enorme schaalvergroting aan de gang op het gebied van de lokale omroep. De vraag is of het niet verstandiger zou zijn van de overheid in te grijpen in dit proces en een duidelijke richtlijn uit te zetten voor het minimum aantal bewoners dat met een lokale omroep moet worden bediend. Daarnaast kan je je afvragen of lokale omroepen wel in staat zijn om hun functie ook daadwerkelijk in te vullen. De conclusie moet zijn dat dit veelal niet lukt, of slechts voor een beperkte tijd. De omroepen die wel draaien hebben relatief veel subsidie en een groter uitzendgebied. Ook al een reden eens goed naar deze problematiek te kijken.
De overheid zou er zou er met andere woorden goed aan doen de basisvoorwaarden voor niet-landelijke publieke omroepen te veranderen. Allereerst door deze omroepen ook ECHT publiek te verklaren, en door schaalvergroting de kosten aanzienlijk te beperken. Zelffinancierend dus. Vooralsnog lijken de regionale omroepen het beste in staat hiervoor de regie te nemen. Maar dan wel zonder het hengelen in twee potten: aan de ene kant subsidie en aan de andere kant de luistercijfers en daarmee de advertentie-inkomsten. Kijk maar eens naar de spelletjes (!) programma’s op diezelfde regionale omroepen. Er is bovendien een aardig neveneffect: er kunnen behoorlijk wat schaarse ether-frequenties vrijkomen….De lokale radio is kortom aan het eind van zijn levensloop gekomen. Ingrijpen lijkt dus noodzakelijk, maar het staat niet erg hoog op de prioriteitenlijst. Ooit zal er een oplossing komen. De gemiddelde lokale omroep is dan echter allang failliet.
Paul Winnubst
E-mail: info@hofstadradio.net
