Welkom bij deel 3 van ons overzicht van de gebeurtenissen in de frequentiesoap tussen 1987 en nu. De afgelopen twee dagen heeft u al kunnen lezen over de gebeurtenissen van 1987 tot en met 1999, vandaag de jaren 2000 en 2001.
2000 & 2001
In mei 2000 is het langverwachte rapport van TNO, Nozema en Broadcast Partners ‘af’. De resultaten zijn bemoedigend: de totale ruimte voor commerciële radio neemt flink toe. Mede door een slimme toepassing van de (N)SF(N) techniek in de commerciële pakketten komt er veel meer ruimte beschikbaar.
Opvallend is dat de publieke omroep niet volgens de nieuwe technieken is ingedeeld, met uitzondering van 1 frequentie in het Radio 1 pakket. Dit tot grote ergernis van het commerciële kamp, dat claimt dat er 1 of 2 stations extra de ether in zouden kunnen indien de publieke omroepen wel efficiënter zouden worden ingedeeld. De keuze om dit niet te doen is dat de nieuwe technieken niet genoeg beproefd zouden zijn. In de praktijk zijn er op dat moment echter reeds tientallen Single en Near Single Frequency zenders in de lucht. Voor zenders als Sky Radio, Radio 538, Veronica (Yorin) en Noordzee heeft dit een flinke winst opgeleverd qua bereik.
Niet lang na het publiceren van het Zero Base rapport maakt het Kabinet het standpunt bekend wat betreft de verdeling: er moet geveild worden. Dit is tegen het zere been van de zittende partijen, die not amused zijn met het idee om te gaan veilen. Sky Radio, Radio 538 en Radio 10 beginnen, gesteund door andere stations, een frontale aanval op het voornemen om te gaan veilen. De drie zenders roepen de luisteraars op om via een internetsite hun ongenoegen kenbaar te maken. De actie levert een forse stroom aan e-mails op, volgens het ministerie van Verkeer en Waterstaat mede doordat ieder protest verschillende keren naar de Tweede Kamer leden die verantwoordelijkzijn voor het frequentiebeleid werd verzonden. Hoe dan ook: de actie, gecombineerd met een telefoonactie, mist zijn uitwerking niet. Coalitiepartijen D66 (Bert Bakker) en de PvdA (Wagenaar) gaan als een blad aan een boom om. Waren beide partijen eerst nog voor een veiling, nu zijn ze tegen. Aangezien de andere coalitiepartij VVD nog wel wil veilen, ontstaat er een politieke impasse.
Ondertussen laat het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, toen verantwoordelijk voor de verdeling, het er niet bij zitten. Ze lanceren een tegenoffensief, met als doel de publieke opinie (en in het kielzog de Tweede Kamer) weer om te krijgen in het voordeel van een veiling. Ook nieuwkomers, waaronder Q the Beat en de Nederlandse Radio Groep roeren zich. Dit sorteert echter weinig effect. De toon is gezet; er ontketende een oorlog tussen zittende partijen en Kabinet; tussen nieuwkomers en Tweede Kamer; tussen zittende partijen en nieuwkomers; tussen landelijke en niet-landelijke partijen en als laatste tussen de publieke en de commerciële omroepen.
Het Kabinet besluit uiteindelijk onder druk van de Kamer om een commissie in te stellen. De commissie Bouw, met daarin de oud-KLM topman, moet een oplossing zien te vinden voor het gesteggel. De datum 1 september 2001, waarop de verdeling geimplementeerd zou moeten worden, komt met rasse schreden dichterbij. Bouw komt uiteindelijk met een voorstel: de zittende partijen blijven zitten waar ze zitten en er mogen 2 nieuwkomers de ether in. De nieuwe frequenties worden geveild; partijen mogen niet in absolute bedragen bieden, maar in percentages van de omzet. De zittende partijen moeten vervolgens een bedrag betalen wat is afgeleid van de geboden percentages bij een veiling.
Begin 2001 laat ook de publieke omroep zich horen. Ze beweren dat met het nieuwe frequentieplan maar liefst 2,2 miljoen mensen Radio 1 niet meer zouden kunnen ontvangen. Opvallend is dat Nozema, een van de opstellers van het Zero Base rapport, deze bewering ondersteunt. Dit tot ergernis van het commerciële kamp en concurrende operator BP. Uiteindelijk wordt een van de ‘hoofdprijzen’ uit de commerciële pakketten geplukt om het vermeende dekkingsgat op te lossen. De publieke omroep, die de smaak te pakken heeft, zou deze truc later nog een aantal keren herhalen.
Terwijl de NOS nog bezig is met de Radio 1 actie, debatteert de Tweede Kamer over het Plan-Bouw, zoals het inmiddels bekend stond. Duidelijk wordt dat er op een meerderheid kan rekenen, aangezien de zittende partijen mogen blijven zitten waar ze zitten. Dit was een vurige wens van D66 en de PvdA. De nieuwkomers zijn er echter niet zo blij mee. Q the Beat, toen nog een hoofdrolspeler, trekt fel van leer tegen dit plan. Het station, dat uitzond via de 1224 AM, wil zo snel mogelijk een complete veiling omdat ze Clear Channel achter zich zouden hebben staan en daarmee makkelijk een frequentie zouden kunnen kopen. De zender gooit nog wat olie op het vuur door een schadeclaim in te dienen.
