Zero Base: The Story So Far (deel 4)

Het plan Bouw wordt uiteindelijk geaccepteerd door zowel Kamer als Kabinet en er wordt afgesproken om dit uit te voeren, tenzij het echt niet anders kan. De veiling lijkt van de baan.

Zero Base: The Story So Far (deel 4) Echter, niet lang daarna beweert het Kabinet dat het plan Bouw niet uitgevoerd kan worden. In een brief legt het Kabinet uit waarom niet. Het Kabinet wil weer terug naar een veiling. De redenen om het plan Bouw niet uit te voeren worden opvallend snel geaccepteerd door de Kamer. Het Kabinet valt dus weer terug op een veiling. Daarnaast beginnen Monique de Vries en Rick van der Ploeg (resp. staatssecretarissen Verkeer & Waterstaat en Onderwijs, Cultuur & Wetenschappen ) druk te zetten op de Kamer: er moet snel accoord worden gegaan met een veiling, anders vallen er vanaf 1 september 2001 stiltes in de ether. Dit omdat Nederland de rechten van frequenties na die datum zou verliezen.

Op dat moment weet De Vries echter al dat de datum van 1 september niet gehaald kan worden. De technische implementatie van Zero Base kan voor die datum niet worden afgerond, mede doordat nog lang niet alle frequenties zijn gecoordineerd. Nozema en BP hebben de staatssecretaris hiervan tijdens een van hun sporadische gezamenlijke acties al per brief op de hoogte gesteld. De staatssecretaris vermeldt dit echter niet en de Kamerleden schijnen er niet van op de hoogte te zijn. Pas tijdens de laatste maanden van Paars-II valt het kwartje.

Tijdens het ontwerp van de veiling begint ook de UMTS veiling een rol te spelen. Deze veiling heeft relatief weinig geld opgelevert, tot ergernis van VVD’er Zalm, toenmalig minister van Financiën. Achteraf, na het spatten van de internetzeepbel, blijken de bedragen die toen zijn neergeteld echter waarschijnlijk nog te hoog. Het Kabinet, op dat moment nog onwetend over het UMTS-drama in Europa, besluit echter het veilingontwerp aan te passen om de opbrengst te kunnen maximaliseren. Officiëel is dat echter niet de bedoeling van de veiling.

Ondertussen brengt de VCR (de samenwerkende zittende partijen) een tweede wapen in de strijd tegen de veiling. Ze komen met een rapport waaruit blijkt dat een vergelijkende toets haalbaar zou zijn, in tegenstelling tot datgene wat het Kabinet tot dan toe beweerde. Het Kabinet gebruikte onder andere de argumenten dat een vergelijkende toets juridisch onhaalbaar zou zijn, alsmede dat het opzetten van een toets te veel tijd in beslag zou nemen. Dit rapport stuit weer tegen de borst van de nieuwkomers, die voor een veiling zijn. Uit noodzaak besluit het Kabinet ondertussen om de vergunningen van de zittende partijen met een jaar te verlengen, tot september 2002. Ook dit stuit op verzet van de nieuwkomers.

Het Kabinet wilde dus weer veilen nadat het plan Bouw was afgeschoten, maar de Kamer was nog steeds in meerderheid mordicus tegen. En dus kwam er een hoorzitting, waarin verschillende personen werden uitgehoord. Monique de Vries kwam als gevolg hiervan in grote problemen, omdat haar bedrog naar buiten kwam. Ondertussen begint ook Veronica, dat uit de HMG is gestapt en de radiozender in de HMG heeft laten zitten, zich ermee te bemoeien.

In de laatste maanden van 2001 stoppen er maar liefst drie stations met uitzenden: EFM, Q the Beat en Love Radio. Love Radio stopt op 1 januari 2002, mede onder druk van de NMa. Eigenaar Wegener moet van haar radiodivisie af omdat het bedrijf een te groot marktaandeel heeft in de dagbladenmarkt. Bij EFM is het geld op.

Ook begint de tijd voor het Kabinet ernstig te dringen. De bestuursrechter in Rotterdam vind het namelijk hoog tijd worden dat de frequenties verdeeld worden. De frequenties die zijn gevonden dreigen ondoelmatig lang ongebruikt te blijven. Het Kabinet moet dan desnoods maar met een tijdelijke verdeling op de proppen komen.

2002
Het Kabinet komt met een noodoplossing: per 1 september 2002 komt er een tijdelijke verdeling, tot 1 september 2003. Het nieuwe Kabinet moet het dan maar uit gaan vechten. De kans zit er op dat moment nog in dat er een Paars-III komt. De tijdelijke verdeling houdt in dat de zittende partijen mogen blijven zitten waar ze zitten en er twee nieuwkomers de ether in mogen. Deze nieuwkomers worden aangewezen na een vergelijkende toets, waarbij partijen worden beoordeeld aan de hand van omzet, marktaandeel en kabeldekking. Het is al snel duidelijk dat Radio Nationaal en Arrow Classic Rock kanshebbers 1 en 2 zijn. De nieuwkomers die hiermee buiten de boot vallen zijn echter furieus. De zittende partijen houden zich wijselijk koest.

In maart 2002 wordt bekend dat Veronica de aanval kiest: de vereniging sleept de Staat voor de rechter. Inzet: een definitieve verdeling van de frequenties op korte termijn. De rechtzaak dient in juli.

In de tussentijd gebeurt er wat anders: Arrow Classic Rock dreigt uitgesloten te worden van de vergelijkende toets. Dit omdat het station banden heeft met Freez FM, een zittende partij. Dit is niet toegestaan. Ad Ossendrijver (directeur van Arrow) lost dit uiteindelijk op door Freez als de bliksem te verkopen.

Ook worden de frequentiepakketten bekend gemaakt. In de aanloop naar de grote rechtzaak blijft het rommelen, met kleinere en grotere brandjes. Begin juni sluit de deadline om in te schrijven voor de vergelijkende toets. De spanning neemt inmiddels zienderogen toe.

In de politiek zijn er ook de nodige ontwikkelingen: na de afstraffing van Paars en de opkomst van Fortuyn ontstaat er een Kabinet van LPF, CDA en VVD. Tijdens de formatiebesprekingen wordt duidelijk dat het nieuwe Kabinet niet wil veilen.

De rechtzaak wordt morgen behandeld in deel 5.