Gat in FM-ontvangst moet worden gedicht
De Publiek Omroep heeft het ministerie van Economische Zaken verzocht om met een extra aantal frequenties de gaten in de hudige FM-ontvangst te dichten. Deze gaten ontstonden zo’n drie weken geleden nadat de FM-freqenties waren herverdeeld. In Goes, Arnhem, Amsterdam, Rotterdam en Hilversum zijn Radio 1 en 4 minder goed te ontvangen. En ook Omrop Fryslân blijkt voor veel luisteraars onbereikbaar.
Onder het motto ‘meer FM-stations via de ether’ werd Nederland drie weken geleden in de nacht van 31 mei op 1 juni getroffen door een ware etherbeving. Door het bod van commerciële stations op de etherfrequenties, die door de beving vrij kwamen ontving de staat een slordige 300 miljoen euro. Bestaande zenders kregen nieuwe frequenties toebedeeld of verdwenen (Radio 10 FM) en nieuwe commerciële stations kwamen erbij (twee landelijke en verschillende regionale). Consequentie: ‘het transistorproletariaat’ (Henk Hofland) moest zich over het toestel buigen om de geliefde zender weer op de juiste frequentie af te stemmen.
Gevolg is ook dat Radio 1, Radio 4 en enkele regionale zenders in sommige regio’s slecht of niet te ontvangen is. Van de regionale zenders ondervindt vooral Omrop Fryslân hinder van slechte ontvangst is de helft van de provincie. Het zou even wennen zijn, maar spoedig zou de rust weerkeren, was de verwachting. Hoewel… Het verantwoordelijke ministerie van Economische Zaken (voorheen de verantwoordelijkheid van Verkeer en Waterstaat) hield al rekening met een gewenningsperiode van drie maanden. ‘Daarom is er een vergunning afgegeven voor 8 jaar en drie maanden’, aldus een woordvoerder van EZ.
Mooi plaatje
Het plaatje zag er mooi uit, ook voor Radio 1, die een 100 procent landelijke dekking op de FM band zou krijgen, gegarandeerd ‘storingsvrij’, aldus de computerberekeningen van de verantwoordelijke zenderbouwer Nozema, de Nederlandse Omroep-Zendermaatschappij. Zendercoördinator Jan Westerhof van Radio 1 en 747AM stond zondagochtend om zeven uur in zijn woning in Arnhem vol verwachting over zijn transistor gebogen met Radio 1 afgestemd op de nieuw toebedeelde frequentie 96.8 (Lopik). ‘Toen het moment suprème daar was hoorde ik niks, geen Radio 1. Op geen enkele transistor in mijn huis. Niet in de werkkamer, niet in de keuken en ook niet in mijn auto.’
Inmiddels zijn enkele honderden klachten binnengekomen bij Radio 1 en Nozema over de slechte ontvangst van de zender met name in gebieden waar een (Nozema) zendmast staat: Arnhem, Rotterdam en Haarlem-Amsterdam-west. Nozema woordvoerder Roskam: ‘Door de nieuwe frequentie-indeling liggen de frequenties dichter bij elkaar. Oudere toestellen zijn minder selectief en houden de verschillende stations minder goed uit elkaar. Voor een goede ontvangst heb je een goede transistor met een goede antenne nodig. Een draadje, zoals bij vele wekkerradio’s, is niet voldoende. Ook de plek waar het toestel staat is van belang. Het beste is bij het raam.’
Al deze aanbevelingen ten spijt: de ontvangst van Radio 1 is in de drie genoemde gebieden slecht. Westerhof: ‘Ik voel me bekocht. De computermodellen hielden er geen rekening mee dat rond de zendmasten het signaal van Radio 1 wordt weggedrukt door andere stations.’ Voorheen had Radio 1 dertien FM-frequenties met steunzenders in juist die drie gebieden: Arnhem, Rotterdam en Haarlem. Nu wordt Radio 1 via zeven FM-frequenties doorgegeven, zonder deze steunzenders (en niet meer via de middengolf). De zender in Lopik (96.8) is krachtig en dekt de ontvangst van Radio 1 in het westen en het midden van het land. Echter hoe verder je van de zender woont des te zwakker het signaal. Dat geeft ook Nozema toe, maar het signaal blijft volgens Nozema ‘theoretisch’ nog nogal tijd binnen de minimumnorm die door het ministerie is aangegeven.
Brief
Na inventarisering van de klachten heeft Westerhof twee weken geleden een brief gestuurd aan de nieuw bakken verantwoordelijke minister van EZ Brinkhorst. Er is nog geen antwoord. Nozema verricht momenteel metingen in de verschillende gebieden om te zien of de ontvangst voldoet aan de normen. De indruk bestaat dat enkele stations met een te krachtig signaal uitzenden, waardoor ze andere stations in de ether wegdrukken. Ook dat wordt gemeten. ‘Als zenders zich niet houden aan de uitzendnorm, zullen ze op de vingers worden getikt en als blijkt dat het signaal van Radio 1 in bepaalde gebieden toch te zwak is, dan moet het ministerie ter ondersteuning nieuwe frequenties uitgeven’, aldus Nozema.
Naast klachten over de ontvangst van Radio 1, zijn er ook klachten binnen gekomen over de ontvangst van Radio 4 en enkele regionale zenders: Radio Gelderland (in slechte ontvangst Arnhem), Radio West en Omrop Fryslân Radio (slechte ontvangst in helft van de provincie). De Friese omroep zit al sinds 1 januari op een nieuwe frequentie (92.2) vanuit de verder weg gelegen zender in Smilde, voorheen Irnsum. De klachten zijn in kaart gebracht. Nozema heeft metingen verricht en concludeert dat de minimum norm niet overal in Friesland gehaald wordt. Dat zelfde blijkt ook uit een onderzoek dat door een onafhankelijk bureau is verricht. Op de brief die de Friese omroep aan minister Brinkhorst heeft gestuurd is eveneens nog geen antwoord gekomen. De omroep heeft al een advocaat in de arm genomen om een kort geding tegen de staat aan te spannen, om de overheid er toe te bewegen de wettelijke verplichtingen na te komen.
