Vorige maand schreef ik een column die flink wat reacties opriep. Ik stelde in deze column dat het beter is voor radiostations om tijd en geld te investeren in goede DJ’s dan om non-stop te gaan. Een aantal programmaleiders stelde me daarop de vraag waar het nieuwe talent dan is.
En inderdaad, waar is dat nieuwe talent?
Radiostations klagen al jaren dat er bijna geen goed nieuw talent meer is te vinden. In de tijd dat ik zelf een radiostation had is de moed me ook regelmatig in de schoenen gezonken bij het ontvangen van de zoveelste kansloze demo. Het valt inderdaad niet mee om goed talent te vinden. Je kunt ook niet even een blik uitzendkrachten opentrekken of afgestudeerde studenten werven aan de poort van de Radio Universiteit want die is er gewoon niet.
Vroeger dacht ik dat het komt omdat er bijna geen piratenzenders als kweekvijver voor nieuw talent meer zijn. Maar als ik de hieruit voortgekomen generatie camping-DJ’s hoor, waar sommige stations nog steeds mee opgescheept zitten, denk ik dat dat ook niet helemaal waar is. Wel was er op deze stations ongetwijfeld meer creatieve vrijheid dan nu, wat de kwaliteit wel ten goede kan komen. Het punt is alleen hoe je hier mee omgaat.
Je kunt de DJ’s maar wat aan laat rommelen en hopen dat het uiteindelijk wel goed komt. Aan de andere kant kun je de DJ’s in een strak keurslijf stoppen om te zorgen dat het niet fout gaat. Maar als het bij deze twee manieren blijft, denk ik niet dat er veel nieuw talent zal komen. Als we nieuw talent willen zullen we daar zelf voor moeten zorgen. Het komt niet uit de lucht vallen maar zal gekweekt moeten worden. Vandaar misschien de term… “kweekvijver”?
Bij het gemiddelde radiostation krijgt de DJ amper serieuze feedback van de programmaleider. Soms lijkt het alsof de taken van de programmaleider er alleen maar uit bestaan om de programmering vol te krijgen met DJ’s waar vervolgens niet meer naar om wordt gekeken. Vaak is dit zelfs letterlijk het geval; ik ken DJ’s die praktisch nooit iemand van “de leiding” zien en mijn eigen ervaringen zijn niet veel anders. Veel stations hebben niet eens een serieuze programmaleider. Positieve uitzonderingen zijn er ongetwijfeld, al vrees ik dat ze ver in de minderheid zijn.
Je kunt het de doorsnee lokale omroep eigenlijk amper kwalijk nemen. Deze stations hebben vaak al de grootste moeite om vrijwilligers te krijgen, dus laat staan een programmaleider die de DJ’s coacht.
En een betaalde programmaleider – je voelt ‘m al aankomen – zit er vaak al helemaal niet in. Maar toch zal er minimaal een verandering moeten komen in de manier waarop er met nieuw talent wordt omgegaan.
De meeste radiomakers leren het vak min of meer van elkaar. Daarom is het een schone taak voor de ervaren veteranen uit het vak, waaronder de programmaleiders, om zoveel mogelijk kennis over te dragen. We kunnen het ons niet meer veroorloven om iemand maar los te laten in de studio en te verwachten dat de luisteraar vanzelf wel komt. Ik zie RTL4 niet zo achteloos met haar tv-presentatoren omgaan, maar kennelijk neemt de radio zichzelf niet zo serieus. We zetten middelmatige DJ’s achter de microfoon waar we amper naar omkijken en gaan vervolgens maar non-stop omdat de luisteraar de DJ’s niet pruimt. Is het dan zo gek dat het non-stop format van Sky Radio nog altijd goed scoort?
Waarom zijn radiostations tevreden met zoveel middelmatigheid en nemen ze genoegen met iemand die alleen maar plaatjes aan elkaar praat? Neemt de luisteraar daar ook genoegen mee of is dat misschien wel de reden dat veel luisteraars dan maar liever non-stop horen of een cd opzetten?
Radio wordt steeds meer behang en eenheidsworst omdat wij dat toelaten, niet omdat de luisteraar dat zonodig wil. Natuurlijk is er markt voor non-stop radio maar dat is naar mijn idee mede populair geworden omdat er te weinig aandacht aan de ontwikkeling van nieuw talent wordt besteed. Het is alsof je oliebollen bakt met slechte rozijnen en ze vervolgens alleen nog maar zonder rozijnen maakt omdat “de consument niet van rozijnen houdt”. Sky Radio haalt luistercijfers waar de meeste stations met een batterij DJ’s alleen nog van kunnen dromen. Dat zou toch om zijn minst reden moeten zijn tot nadenken over hoe er met DJ’s wordt omgegaan.
Als radio de luisteraar echt voor zich wil winnen zal er serieus aandacht aan nieuw en bestaand talent besteed moeten worden. Talent dat van zomaar een radiostation een uniek station kan maken dat de luisteraar aan de radio gekluisterd houdt. Natuurlijk kun je ervoor kiezen om gewoon maar een radiostation te zijn als alle anderen. Maar bedenk dan dat radiostations allang niet meer alleen maar met elkaar concurreren maar ook met cd- en mp3-spelers (al van “podcasting” gehoord?) Als je als station weinig tot niets hebt om je echt mee te onderscheiden wordt de luisteraar er niet van weerhouden om maar weer een cd op te zetten.
De programmaleider is de architect van het radiostation en een goede programmaleider is goud waard. DJ’s kunnen het verschil maken tussen een doorsnee radiostation en een topstation. De combinatie hiervan is dodelijk… voor je concurrenten of, als je niet oppast, voor jou.
Ieder radiostation hoort een goede programmaleider te hebben die zorgt voor goed talent achter de microfoon. Als je geen budget hebt, zorg dan voor budget of vind iemand die er geen euro’s voor hoeft te hebben. Het nieuwe talent is er echt wel. Het heeft alleen tijd, zorg en passie nodig. De presentatierobot kan op de schroothoop, in 2005 is het tijd voor het nieuwe talent.
