In Zwitserland is flinke onrust ontstaan over een aankomend referendum over het afschaffen van het kijk- en luistergeld. Een meerderheid lijkt voor de afschaffing te zijn, maar veel mensen realiseren zich niet dat het afschaffen niet alleen de publieke omroepen, maar ook de commerciële omroepen raakt.
Jaarlijks wordt hierdoor een slordige 1 miljard euro bij elkaar geharkt. Deze wordt grotendeels verdeeld onder de vier publieke omroepen SRF (Duitstalige gedeelte), RTS (Franstalige gedeelte), RSI (Italiaanstalige gedeelte) en RTR (Reto-Romaanse gedeelte).
Ondanks de hoge inkomsten kijk- en luistergeld zendt de Zwitserse publieke omroep ook veel reclame uit. Op primetime duren de blokken soms wel 7 minuten lang. Daarnaast worden veel films ook één maal onderbroken voor reclame.
Echter, het leeuwendeel van de Zwitsers kijkt naar buitenlandse tv-zenders. In Duits-Zwitsersland kijkt 61% naar buitenlandse zenders als RTL en de Oostenrijkse publieke omroep ORF. De SRF scoort met haar drie tv-zenders een slordige 30% marktaandeel.
Op radiogebied ligt het echter geheel anders. In Duits-Zwiterland scoort de SRF een marktaandeel van ruim 63% tegenover ruim 31% voor de commerciëlen en 4% voor buitenlandse radiozenders.
Tv kijken loopt terug
Net als in andere landen wordt er ook in Zwitserland steeds minder naar tv gekeken. En dus rijst de vraag: is het hoge kijk- en luistergeld nog wel gerechtvaardigd? Een groeiende groep vindt van niet. Want waarom moet jij kijk- en luistergeld betalen als je voornamelijk naar Netflix of buitenlandstalige zenders kijkt?
In Zwitserland bestaat de mogelijkheid voor het volk om zogenaamde ‘initiative’ in te dienen, een soort referendum. Indien er genoeg handtekeningen verzameld worden, dan mag het volk naar de stembus. In tegenstelling tot in ons land is de uitslag van een referendum in Zwitserland bindend.
Toekomst publieke omroepen onzeker
Op 4 maart gaan de Zwitsers naar de stembus om voor of tegen ‘No Billag’ te stemmen. Inmiddels rollen voor- en tegenstanders over elkaar heen.
Indien voor de afschaffing van het kijk- en luistergeld wordt gestemd, dan is het nog onduidelijk hoe de publieke omroepen verder moeten. Weliswaar harken de publieke omroepen jaarlijks een kleine 238 miljoen euro aan reclame-inkomsten binnen, maar dat is een lachertje vergelijken bij de 1 miljard euro aan kijk- en luistergeld.
Ook commerciële omroepen in gevaar
De toekomst van de publieke omroepen staat dus op het spel. Er wordt zelfs over compleet opheffen gesproken. Wat veel inwoners van Zwitserland zich echter niet realiseren is dat afschaffing van het kijk- en luistergeld ook vele commerciële radio- en tv-stations treft.
In totaal krijgen 34 commerciële radio- en tv-zenders namelijk een deel van het kijk- en luistergeld. In totaal krijgen zij bijna 52 miljoen euro per jaar. Het gaat hierbij vooral om zenders in dunbevolkte gebieden die commercieel niet levensvatbaar zouden zijn. Een voorbeeld hiervan in Radio Beo in het Berner Oberland, die jaarlijks rond komt van 3,3 miljoen euro. Hiervan komt bijna 1,5 miljoen euro binnen via kijk- en luistergeld. Voor een kleine zender is dit niet te compenseren middels reclame-inkomsten. Inmiddels luiden deze kleine omroepen al de noodklok.
Domino-effect gaat door
Maar ook de toekomst van grotere commerciële omroepen staat op het spel. Zij maken veelal gebruik van de distributienetwerken van de publieke omroepen. Te denken valt bijvoorbeeld aan DAB+. Zo hebben de SRF en de commerciële omroepen gezamenlijk SwissMediaCast opgericht, dat alle grote DAB+netten in Duits-Zwitsersland beheert.
Vanaf 2020 wordt FM in Zwitserland gefaseerd uitgezet. Nog amper 40% van het radioluisteren is analoog, maar mochten de publieke omroepen opgeheven worden dan bestaat de kans dat diverse DAB+netwerken (DAB+ is verantwoordelijk voor meer dan de helft van het digitaal radio luisteren in Zwiterland) uit de lucht gaan en Zwitsers weer op zoek moeten naar een oude FM-radio. Daarnaast vervalt dan de mogelijkheid voor commerciele stations om in hun hele taalgebied via de ether uit te zenden. Op FM is commerciele radio alleen op lokaal en regionaal niveau mogelijk.
Kortom: afschaffing van het kijk- en luistergeld zorgt voor een domino-effect in de Zwitserse radio- en tv-wereld.
Om het volk tegen de afschaffing van kijk- en luistergeld te laten stemmen, heeft de overheid inmiddels al toegezegd deze te gaan verlagen van 385 naar 313 euro per jaar. Of deze belofte voldoende is zal op 4 maart blijken. [Radiowereld.NL]
